بعد از اجرای طرح رجیستری مسائل متعددی برای بازار موبایل پیش آمد که گریبانگیر مغازه‌داران، واردکنندگان و حتی مشتریان شد و به مرور مشکلات تا حدی رفع شد. اما حالا که این طرح به ایستگاه نهایی خود رسیده و یک ماهی هم از تکمیل آن می‌گذرد، یکی از کاربران دیجیاتویی مشکلی را مطرح کرده که قابل تعمق است: «نبود و یا کمبود یک سری برندهای خاص در بازار.»
این خواننده‌ی دیجیاتو برای ما می‌نویسد:
«از زمانی که طرح رجیستری در کشور اجرا شده برندهایی که به اندازه اپل، سامسونگ و هوآوی فروش نمی‌روند در بازار خیلی کمیاب شدند و نمی‌توان آنها را پیدا کرد. در صورتی که بتوانید آنها را پیدا کنید نیز با قیمت سرسام آور فروخته می‌شوند. پیش از اجرای طرح رجیستری، خریداران موبایل آزاد بودند تا از برندهای غیر اصلی هم به راحتی خرید کنند.»
یافتن برندهایی مانند وان پلاس، شیائومی ،اوپو، ویوو و... مانند کشف یک ناشناخته آدم را به وجد می‌آورد. حالا که رجیستری موبایل در کشور اجرا شده حداقل شرکت های وارد کننده این برند ها رو هم وارد کنند. مردم سلیقه های متفاوتی دارند و باید به این سلایق احترام گذاشته شود. نمیشه چون فقط سه برند خوب فروش می‌روند، ما که سلیقه‌ای متفاوت داریم نادیده گرفته شویم.»
این سلیقه متفاوت حق هر مشتری است و سعی کردیم موضوع را از فعالان مرتبط این حوزه پیگیری کنیم. یکی از واردکنندگان موبایل‌های چینی را پیدا کردیم که از قضا برندهایی مثل اوپو و وان پلاس را در سایت خود موجود داشت ولی هیچ خبری از جزییات رجیستری پیرامون کالا به چشم نمی‌خورد. او به دیجیاتو در مورد نحوه رجیستری این کالاها گفت:
«بعد از اجرای طرح رجیستری برندهای چینی کمتر پیدا می‌شود چون واردکنندگان چندان به آنها تمایل نشان نمی‌دهند. ما هم به واسطه رابطه‌هایی که در کشور چین داریم می‌توانیم این کالاها را وارد کنیم و هزینه پست بین‌الملل را بر عهده می‌گیریم اما یک سری هزینه‌های جانبی دیگر را خود مشتری باید بپردازد که در حین خرید به او گوشزد می‌شود؛ مثل هزینه پست داخل کشور و مبلغ گمرکی دستگاه.
اکثرا مجموع این دو هزینه در موبایل‌های میان رده حدود 80 تا 100 هزار تومان می‌شود، اما بازهم این مبلغ قطعی نیست. با توجه به افزایش نرخ ارز و دلاری که پیش آمده است. با این وجود ما قیمت محصولات را روی بسته‌های پستی تا جایی که بشود به دلار کمتر درج می‌کنیم.»
این واردکننده تاکید می‌کند که مشکلی از نظر قانونی برای ترخیص کالا از گمرک عموما پیش نمی‌آید و تا امروز اکثر برندهای چینی مطرح را توانستند به خواسته مشتریانشان وارد کنند و گمرک آنها را مرجوع نکرده است:
«البته محصولات گارانتی شرکتی ندارند چون هیچ شرکتی در ایران پیدا نشده تا نماینده رسمی این برندها شود مگر برخی مدل‌های مطرح‌تر چون شیائومی که به تازگی برخی شرکت‌ها به واردات رسمی آن مبادرت ورزیدند.»
یکی دیگر از واردکنندگان موبایل که نخواست نامش فاش شود در گفتگوی خود با دیجیاتو نظر دیگری دارد و می‌گوید که تغییرات نرخ ارز و دلار باعث شده که واردکننده‌ها کمتر ریسک‌پذیر باشند و ترجیح بدهند جنسی را بیاورند که از داشتن مشتری آن مطمئن باشند:
«گوشی یا وارد نمی‌شود یا اگر هم بشود به مقدار بسیار محدود است و اصلا در حد سال گذشته نیست. همین مقدار کم هم بیشتر به برندهای مطرح محدود می‌شود. ضمن اینکه طبیعتا برندهای کمتر محبوب در همه اجناس نه فقط موبایل، پیدا کردنشان سخت‌تر است.
شما فرضا برند آدیداس و نایک را بسیار راحت‌تر از برند 360 درجه پیدا می‌کنید و اینکه کسی گوشی چینی یا برند ناشناخته‌ای را بخواهد، لابد می‌داند که نمی‌تواند آن را از اولین موبایل فروشی پیدا کند.»
او پیشنهاد می‌دهد که این دسته از خریداران موبایل‌های برندهای کمتر مطرح را از سایت‌های خرید و فروش آنلاین کالا بخرند و یا نمایندگی‌های آنها را پیدا کنند و با خودشان تماس بگیرند، هرچند از نظر وی خود نماینده‌ها هم کمتر موبایل جدید وارد می‌کنند.
به سراغ ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز رفتیم. «حمیدرضا دهقانی نیا»، سخنگوی طرح رجیستری و مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات این ستاد در گفتگو با دیجیاتو دلیل اصلی این موضوع را افزایش نرخ دلار می‌داند و می‌گوید:
«ارز دولتی یا همان دلار 4200 تومانی به موبایل تعلق نگرفته و با وجود درخواستی که ما در این مورد ارائه کردیم، هنوز خبری از اعطای این نوع ارز به کالای موبایل نیست؛ از آنجایی که دیگر دست قاچاقچی و جنس قاچاق هم در بازار موبایل کوتاه شده، کسی حاضر نیست این نوع گوشی‌ها را به صورت قاچاق وارد کند چون خریداری ندارد.
در نتیجه زمانی که نه قاچاقی این کالا را بیاورد و نه واردکنندگان رسمی و حتی نمایندگان برخی از این برندها حاضر به ریسک تامین کالایشان نباشند، فعلا چنین مشکلی پیش آمده ولی ربط دادن آن به رجیستری درست نیست.»
به نظر می‌رسد که ماجرای کمیابی و یا حتی نایابی برخی برندهای گوشی در بازار موبایل ایران به علت نوسانات ارزی و همچنین کسادی این بازار است و رجیستری نقش چندان مهمی در آن ایفا نمی‌کند، هرچند همانطور که دهقانی نیا گفت شاید اگر رجیستری نبود، قاچاقچیان تامین‌کننده این مدل‌ها می‌شدند که در آن صورت هم مشکلات خودش را (همچون مضر بودن کالا و بی‌کیفیت بودن جنس و عدم گارانتی و...) داشت.
صدای شما؛ بخشی جدید در دیجیاتو
شرکت‌ها و استارتاپ‌های ایرانی در چند سال اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند و تجربه کسب خدمات دیجیتالی در ایران اکنون قابل مقایسه با پنج سال پیش نیست. اما هنوز هم مشکلات کوچک و بزرگی در پیکر و ساختار شرکت‌ها وجود دارد که برای کاربران آزاردهنده هستند. گلایه‌های کوچک و بزرگ کاربران روزانه از طریق ایمیل و شبکه‌های اجتماعی به دست دیجیاتو می‌رسند، به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا بخش جدیدی تاسیس کنیم به نام «صدای شما» و همین گلایه‌ها را منعکس کنیم.
در قسمت جدید، مشکلی که با شرکت‌های تکنولوژیک ایرانی داشته‌اید را بررسی می‌کنیم و تلاش داریم تا آن را به همان شرکت منتقل کرده و پاسخ آنها را نیز دریافت کنیم. تصور می‌کنیم این روند، به دور از سیاه‌نمایی می‌تواند در دراز مدت باعث کاهش نقایص شرکت‌ها و استارتاپ‌های ایرانی شود تا در نهایت همه بتوانیم تجربه کسب خدمات دیجیتالی بهتری داشته باشیم.
شما هم می‌توانید گزارش‌های خود را برای دیجیاتو از طریق ایمیل seda[at]digiato.com ارسال کنید.
