به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، یکی از سیاست‌های کلی دستگاه قضایی که در سالیان اخیر بیش از گذشته دنبال می‌شود سیاست کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها با استفاده از اعمال مجازات‌های جایگزین حبس است. این سیاست که پشتوانه قانونی دارد به قضات اجازه می‌دهد که در برخی جرائم و برای برخی مجرمین از مجازات‌هایی استفاده کنند که هم امکان اصلاح فرد وجود داشته باشد و هم جامعه از آن مجازات منتفع شود.
دادگستری استان خراسان جنوبی در رابطه با صدور احکام جایگرین حبس گام‌های خوبی برداشته است:
در یک نمونه دادرس دادگاه کیفری دو شهرستان درمیان در راستای اعمال مجازات‌های جایگزین حبس فرد محکوم را به مطالعه کتاب مفاتیح الحیاه در خصوص حسن خلق و معاشرت و نگارش صفحات فوق مکلف کرد.
فردی که به اتهام ایراد صدمه بدنی عمدی بدون آسیب محکوم شده بود به علت ابراز ندامت و پشیمانی، نوع جرم و مجازات قانونی، تلاش برای اخذ گذشت، عدم سابقه کیفری، وضعیت معیشتی و نسبت خویشاوندی با شاکی مشمول مجازات جایگزین حبس شد.
در حکم جایگزین حبس صادر شده محکومیت متهم به حالت تعلیق درآمده و وی مکلف به عذرخواهی و اظهار ندامت از رفتار ارتکابی در حضور شاکی در محل مسجد شده است.
همچنین ظرف یک ماه از تاریخ قطعیت دادنامه مکلف به مطالعه بخش‌هایی از کتاب مفاتیح الحیاه اثر حضرت آیت الله جوادی آملی در خصوص نحوه تعامل با خویشاوندان و حسن خلق و معاشرت و نگارش صفحات فوق به دست خط خود و بیان خلاصه‌ای از بخش‌های فوق پس از نماز مغرب و عشا در مسجد در حضور نمازگزاران می‌باشد.
در انتهای حکم صادر شده آمده است: به محکوم تذکر داده می‌شود در مدت تعویق در صورت مرتکب جرم موجب حد، قصاص، جنایات عمدی موجب دیه یا تعزیر تا درجه هفت شود، دادگاه به لغو قرار تعویق اقدام و حکم محکومیت صادر می‌کند. همچنین در صورت عدم اجرای دستور‌های دادگاه به شرح مذکور دادگاه یک بار تا نصف مدت مقرر در قرار به مدت تعویق اضافه یا حکم محکومیت صادر می‌کند.
گفتنی است با تصویب قانون مجازات اسلامی جدید در فصل نهم آن به مجازات‌های جایگزین اشاره شده است. بر اساس این قانون قضات میتوانند با توجه به شرایط متهم و داشتن برخی شروط از مجازات‌های جایگزین حبس استفاده کنند. به عنوان مثال یکی از شروط اجرای این قانون رضایت داشتن فرد محکوم است.
