غیبت-صغری

پس از رحلت عثمان بن سعید، در سال 265 هـ.ق (پنج سال اول غیبت صغرا) پسرش محمد، نماینده ویژه امام زمان(عج) شد و تا سال 305 هـ.ق، یعنی پنجاه سال نماینده امام زمان(عج) بود.

در دو قسمت پیشین این سلسله مقالات نویسنده به بررسی وضعیت حوزه ها و مکاتب علمی شیعه در دوران غیبت صغری پرداخت و ویژگی هر یک از آنها را بیان کرد . تا کنون دو حوزه مهم علمی شیعه در این دوران; یعنی حوزه قم و کوفه مورد بررسی قرار گرفته است و در این قسمت نیز حوزه های بغداد، ری و خراسان مورد بررسی قرار می گیرند .

فردا که نسل فاصله ها کنده می شودبوی تو در بهار پراکنده می شود

اشاره: تا به حال فکر کرده اید که چرا دین ما ارزش زیادی به فکر کردن داده است و یک ساعت تفکر را برتر از هفتاد سال عبادت دانسته؟

در شماره ی پیش، به مهم ترین چالش های دوران غیبت کبرا پرداختیم . شناخت امام غایب برای کسانی که او را ندیده اند و به محضر او شرف یاب نشده اند، نخستین مشکل و چالش به شمار می رود

در شماره پیش، جایگاه «غیبت کبری » ، در میان مجموعه سنت های حاکم بر جوامع بشری تبیین گردید، و زمینه سازی های قرآن کریم، و حرکت روشنگرانه پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت آن حضرت، برای تبیین غیبت طولانی آخرین امام معصوم، مطرح شد .

اولین قلمرو برای بحث درمقطع تاریخی عصر غیبت کبری (1) ، تاریخ زندگانی و سیره یگانه یادگار زهرای اطهر و علی مرتضی، حضرت خاتم الاوصیاء، حجة بن الحسن العسکری علیهم السلام است; او که ولی خدا، صاحب عصر، امام زمان، فرمانروای به حق و راستین و خلیفه خدا و رسول او بر جن و انس می باشد.

در میان علمای اسلام در مورد آغاز «غیبت صغرا» چند نظر وجود دارد:

در قسمت اول مقاله حاضر، سابقه بحث از غیبت در کلام معصومین (ع) زمینه های اجتماعی و سیاسی غیبت امام عصر (ع)، تاریخ غیبت صغری و وضعیت سیاسی جامعه اسلامی در این عصر مورد بررسی قرار گرفت . در این قسمت، نویسنده جغرافیای انسانی شیعه و ترکیب جمعیتی مهمترین شهرهای اسلامی در عصر غیبت صغری را به اجمال مرور خواهد کرد .

دوران غیبت صغری با ویژگی هایی از ادوار پیشین و پسین خود، باز شناخته می شود . از جمله مهم ترین وجوه تمایز این دوران با دوره های پیشین - یعنی عصر حضور ائمه علیهم السلام در راس جامعه ی شیعه - محروم ماندن شیعیان از فیض حضور آشکار امام علیه السلام در متن جامعه است .