اجتهاد

نکته 31: گویند یکی از فضلای نجف درصدد بود از شیخ انصاری رحمه اللّه اجازه اجتهاد بگیرد. شیخ چون او را مجتهد نمی دانست، به وی اجازه نمی داد

گشوده بودن باب اجتهاد در نظرگاه شیعه، یکی از ارزشمندترین ویژگی های این مذهب است. بایسته است دانشمندان و دین شناسان اسلامی برای ترقی و تعالی دین شناسی از این عنصر گرانسنگ سودها ببرند و در فهم و تفسیر دین از این روش بی بدیل غفلت نکنند.

از روش های متداولی که در نشر علوم و فرهنگ ها نقش بسزایی دارد «روش دایرة المعارفی» است؛ زیرا به علت کثرت علوم و توسعه و پیشرفت سریع آن ها تنها راه دستیابی و اطلاع سریع و آسان بر آن ها روش دایرة المعارفی است؛ یعنی همان روش الفبایی در ارائه مطالب و معلومات به شکل جدید. از این جهت، اهمیت تدوین علم فقه با این روش در فرآیند تحقیق روشن خواهد شد.

از تورم اصول برای نخستین بار آیة اللّه بروجردی سخن گفت. این نقد او ذهن برخی از اندیشه گران حوزه را به خود منعطف ساخت

قبل از شیخ مفید، فقه عموما عبارت بود از احادیث فقهی منقول از ائمه اطهار(ع) به گونه ای که گاهی سند حذف می شد و گاه سلسله سند عینا ذکر می گردید و فقها هیچگونه تصرفی در متن حدیث نمی کردند. به مرور زمان این شیوه اندکی تکامل یافت و فقها خودشان را مجاز دانستند که در همان محدوده احادیث اجتهاد کنند، و طبق مدلول و مضمون آنها فتوا بدهند«1».

علامه جعفری را همگان به فلسفه، عرفان، مهارت در معارف اسلامی و شناخت فلسفه غرب و مقایسه آن با فلسفه اسلامی می شناسند. جز اندکی از خواص ابعاد فقهی او را نشناخته و خود او نیز مگر در ضرورت به مباحث فقهی و اجتهادی نپرداخته است.

روشن است که این گونه پرسمانهای نوخاسته یا مسائل مستحدث در بردارنده چیزهایی است که نصی خاص درباره آنها نرسیده از همین روی لازم است نخست ادله و منابع و منابع استنباطی که در این حوزه مورد استناد قرار می گیرد، بیان شود

در شماره پیش، «سیمای فقاهت » را با بهره گیری از اندیشه رهبری نمایاندیم.

کنگره بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی، ویژه نقش زمان و مکان در اجتهاد، که در اسفندماه 74 برگزار شد، از کنگره های علمی - دینی کشور بود که با پیش نیازهای لازم و دستاوردهای ارجمند، برگزار گردید

دانشی که در پاک جانی و پارسایی ببالد، معرفت و یقین، بار دهد. فقاهت چون با قداست قرین گردد و ژرف کاوی و نازک اندیشی،آن گاه که از کوثر تقوا، مایه گیرد، هدایت ویژه حق را در پی آرد: