نویسنده در توجیه سخنرانی پیشین خود مبنی بر اینکه «دین افیون توده هاست »، ابتدا به تفکیک دین از قرائتهای مختلف از دین پرداخته و اذعان دارد که حقیقت دین، یکی است; سپس به دو زوج مفهومی «دین و دولت » و «دین و سیاست » می پردازد و بررسی رابطه دین و دولت را به معنای بررسی رابطه نهاد دین و نهاد دولت می داند و بر استقلال نهادهای دینی از دولت تاکید می نماید
