به گزارش الف، اقتصاد ایران با چالش‌های زیادی روبروست و این چالش‌ها آن را ناکارآمد کرده است و باید برای حل مشکلات اقتصادی اصلاحات اساسی انجام دهیم. دولت یازهم و دوازهم پس از روی کارآمدن با این نگاه که با حل مشکل سیاست خارجی می‌توان مشکلات اقتصادی را حل کند، برنامه خود را با مذاکره خارجی در مورد موضوع هسته‌ای آغاز کرد که سرانجام آن برجام شد؛ البته در توافق برجام ایران تمامی تعهدات خود را انجام داد و آمریکا از همان ابتدا به جای انجام تعهدات خود اقدام به کارشکنی کرد و سرانجام در اردیبهشت امسال ترامپ از برجام خارج و تحریم‌ها علیه کشورمان را در دو مرحله (مرداد و آبان ماه امسال) بازگرداند.
بنابراین گزارش، عملکرد دولت یازدهم و بخصوص دولت دازدهم در حوزه اقتصادی مود نقد کارشناسان قرار داد و این موضوع به سیاست‌های دولت برمی‌گردد که در یک ساله گذشته (شهریورماه سال گذشته تا کنون) شاهد افزایش نرخ ارز (دلار) از 3800 تومان به کانال 11 هزار تومان (قیمت فعلی) بودیم و حتی این نرخ تا 18 هزار تومان هم افزایش یافته بود و این افزایش نرخ معیشت مردم با توجه به افزایش قیمت‌ها با چالش مواجه کرد.
موضوعی که مورد اتفاق کارشناسان قرار دارد آن است که دولت چرا اقدامی برای حل مشکل نمی‌کند و انگار منتظر معجزه است درحالی که در این اوضاع که معیشت و قدرت خرید مردم با مشکل مواجه است اما برخی چهره‌های سیاسی و اقتصادی چاره حل مشکلات اقتصادی را در سیاست خارجی می‌ببیند و از آن سخن می‌گویند در حالی که صاحبنظران اقتصادی معتقدند کلید حل مشکل اقتصاد ایران در داخل است و نیازمند اصلاح ساختار هستیم و حتی اگر مشکلی در سیاست خارجی نداشته باشیم باز هم مشکلات اقتصاد حل نخواهد شد.
کارشناسان می‌گویند: برای حل ناکارآمدی اقتصادی باید اصلاح نظام مالیاتی، بانکی، تامین اجتماعی، بهبود فضای کسب و کار، ایجاد شفافیت در اقتصاد و ... انجام دهیمِ اما سوالی که برخی سیاسیون مطرح می‌کنند و حل مشکل را در سیاست خارجی می‌ببیند، این است که آیا سخنان این افراد درست است یانه؟ هم اکنون در زمان ارائه لایحه بودجه سال 98 به مجلس (فردا یکشنبه) هستیم و این موضوع را از محمد کردبچه، مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه و پدر نظام بودجه ریزی ایران نام پرسیدیم که در ادامه می‌خوانید:
محمد کردبچه، مشاور سازمان برنامه و بودجه در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد اینکه آیا راه حل مشکلات اقتصادی کشور، از طریق سیاست خارجی می‌گذرد، گفت: روابط خارجی چه ارتباطی به مشکلات اقتصادی دارد؟ البته سیاست خارجی ممکن است، موثر باشد، ولی عامل اساسی نیست.
وی با اشاره به بودجه کل کشور افزود: برای حل مشکلات باید استقلال مالی داشته باشیم و به‌دنبال آن برویم که این موضوع در دل سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی آمده است و باید دنبال درآمدهای پایدار در بودجه باشیم. تا زمانی که اقتصاد ایران وابسته به نفت باشد، هیچ وقت نمی‌توانیم تحول اساسی در اقتصاد کشورمان ایجاد کنیم.
مشاور سازمان برنامه و بودجه با تاکید بر اینکه مشکلات اقتصادی ایران ارتباطی با آمریکا ندارد، بیان کرد: مشکلات اقتصادی ایران بیشتر داخلی است و باید خودمان کشور را بسازیم، یعنی اگر وابستگی خود را از نفت قطع کنیم، دیگر چه نیاز به کشورهای دیگر داریم، زیرا وقتی قیمت نفت را ارزان و یا گران می‌کنند، اقتصاد ایران گرفتار می‌شود یا با تحریم می‌خواهند جلوی صادرات آن را بگیرند.
کردبچه ادامه داد: باید برای رهایی از نفت، دنبال درآمدهای مالیاتی و واقعی باشیم؛ امروز نسبت درآمد مالیاتی به تولید ناخالص داخلی در ایران پایین و حداکثر 8درصد است در حالی‌که در کشورهای در حال توسعه 15 تا 20 درصد و کشورهای توسعه یافته تا 40 درصد تولید ناخالص داخلی خود را مالیات می‌گیرند. اما وقتی این موضوع مطرح می‌شود، می‌گویند معافیت داریم، خوب این معافیت ها را برداریم و نباید بهانه بیاوریم.
وی با بیان اینکه پایه‌های پیشرفته مالیاتی اصلا در ایران وجود ندارد و باید پایه‌های مالیاتی مانند مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر مجموع درآمد و... را افزایش دهیم، گفت: افزایش درآمدهای مالیاتی از چند طریق ممکن است که یکی افزایش نرخ و دیگر افزایش پایه‌های مالیاتی و راه سوم با افزایش بهره‌وری نظام مالیاتی می‌تواند انجام پذیرد که افزایش نرخ برای هیچ کسی پذیرفته نیست و باید دنبال افزایش و بهبود پایه‌های مالیاتی باشیم.
مشاور سازمان برنامه و بودجه در مورد نقش تحریم‌ها در اقتصاد ایران و بودجه گفت: آنها چون می‌بینند که ما وابسته هستیم، تحریم را اعمال می‌کنند و تحریم نگرانی ایجاد می‌کند زیرا اقتصاد ما وابسته است و خود آنها هم این موضوع را می‌دانند و فکر می کنند با اعمال تحریم، اقتصاد ما متزلزل می شود؛ در حالی‌که اگر متکی به خود و درآمدهای پایدار خودمان باشیم و از نفت و منابع نفتی فاصله بگیریم، و آنها متوجه خواهند شد که تحریم‌ها اثر گذار نیست.
کردبچه با بیان اینکه نیازمند اصلاح ساختار به خصوص در نظام مالیاتی هستیم، گفت: باید از نفت فاصله بگیریم و اگر می‌خواهیم مشکلات اقتصادی حل شود حتما باید اصلاح ساختار انجام شود و پایه‌های جدید مالیاتی ایجاد کنیم.
