شیفت داعش به ترورهای هدفمند

مسگوف (که در تلفظ عربی «المسکوف» خوانده می‌شود) یک غذای سنتی در بین‌النهرین است که از ماهی کپور تهیه می‌شود. این غذا اغلب به‌عنوان غذای ملی عراق شناخته می‌شود. مردم در بیرون کافه‌ها می‌نشینند و نوشیدنی می‌نوشند و سیگاری هم بر لب دارند. دو سال و نیم پیش، داعش یک خودروی مملو از مواد منفجره را به این منطقه شلوغ هدایت کرد و با انفجار آن چند کشته و زخمی بر جا گذاشت.

سی‌ان‌ان در گزارش 5 مارس به قلم چهار تن از نویسندگانش «عروا دامون»، «قاضی بالکیز»، «موفق محمد» و «برایس لین» نوشت که اکنون جوانان شلوار ورزشی بر تن می‌کنند و مدل‌های موی عجیب و غریبی هم می‌گذارند. در روزگاری نه چندان دور چنین تیپ‌هایی سرشان را بر باد می‌داد. بیشتر ایست بازرسی‌هایی که موجب ترافیک‌های چند ساعته می‌شد برداشته شده، جاده‌ها باز شده‌اند و قطعی برق هم دیگر مانند گذشته نیست هرچند هنوز هم وجود دارد. در شهرهای عراق نمایشگاه کتاب دایر شده است و در آن «برهم صالح»، رئیس‌جمهور عراق از آزادی بیان و چالش‌های تروریسم و تاریخ گذشته و پرشکوه عراق سخن می‌گوید. اما حقیقت چیست؟ «هشام الهاشمی»، متخصص عراقی امور داعش می‌گوید: با وجود تمام تعریف‌هایی که سیاستمداران عراقی از عراق امروز بر زبان می‌آورند اما در این کشور ناکامی سیاسی، ظهور تروریسم و خشونت در هم تنیده است. وی می‌افزاید: عراق هنوز از مبارزه با داعش درس نگرفته است.

گزارشگران سی‌ان‌ان می‌افزایند زمانی که نیروهای آمریکایی درحال بازپس‌گیری بخش‌هایی از سوریه از داعش بودند، عراق پیروزی بر این گروه را اعلام کرد و افزود: این گروه اکنون به تعدادی نیروی از هم پاشیده تبدیل شده است. یکی از مقام‌های اطلاعاتی عراق به سی‌ان‌ان می‌گوید اما اکنون همین نیروهای از هم گسیخته داعشی از پایگاه‌های پراکنده خود در عراق درحال انجام ترورهای هدفمند هستند، روستاها را ویران و غارت می‌کنند، بمب‌های کنار جاده‌ای کار می‌گذارند و یک «نیروی ضربت» جدید تشکیل داده‌اند. در صحراهای لم‌یزرع نزدیک کوه‌های «حمرین»، ساکنان اسیر باندهای داعشی هستند که «حاکمان شب»اند. نیروهای داعشی این منطقه را خوب می‌شناسند زیرا زمانی که در قالب «دولت اسلامی» فعالیت می‌کردند در این منطقه هم آمد و شد داشتند. این منطقه در زمره همان مناطقی است که تا مرز سوریه امتداد دارد و احتمال می‌رود که البغدادی هم در آنجا حضور داشته باشد.

«بازگشت به صحرا» استراتژی نیروهای داعش است. روستای «الزایا» یکی از مراکزی است که قربانی عملیات‌های خشونت‌بار داعش شده است. سه روز قبل از اینکه تیم گزارشی سی‌ان‌ان به این روستا برسد، 6 نفر از سوی داعش در آنجا قتل عام شدند. یوسف هواز، 72 ساله، هنوز در شوک به سر می‌برد. برادر بزرگ‌ترش، همسر بیمارش، سه فرزند پسرش و عروس او به دست نیروهای داعش کشته شدند. قاتلان ابتدا به صندوقچه‌ای که پول این خانواده در آن نگه داشته می‌شد دستبرد زدند، پولشان را دزدیدند و قبل از اینکه سوار بر خودرو شده و فرار کنند اعضای این خانواده را کشتند. این روستا در ماه‌های اخیر هدف حملات داعش بوده است. هواز می‌گوید داعشی‌ها یونیفورم‌های نظامی بر تن داشتند. این تاکتیکی است که از قبل هم از سوی این گروه استفاده ‌شده است. این اقدام باعث شده مردم تمایزی میان نیروهای داعش و نیروهای مسلح رسمی عراق نگذارند. بدتر از آن، به دلیل سوءاستفاده نیروهای داعش از یونیفورم‌های نظامی، مردم به نیروهای مسلح بدبین شده و اعتماد خود را به آنها از دست داده‌اند.

گزارشگران سی‌ان‌ان می‌نویسند اندیشه خلافت همچون آهن‌ربایی است که نیروهای پراکنده داعش در عراق همچون براده‌های آهن به آن جذب می‌شوند. آنها معتقدند در فضای ملتهب عراق، نیروهای داعش با حملات پراکنده در حال بازسازی خود هستند و دیری نخواهد گذشت که بار دیگر داعش به عراق بازگردد. این شرایط در حالی است که تخمین‌های سازمان ملل نشان می‌دهد در موصل هم اکنون 8 میلیون تُن خاک و نخاله ساختمانی و زباله وجود دارد که پاکسازی آن ممکن است 10 سال زمان ببرد. «حاکمان شب» که روزگاری بخش‌هایی از عراق را زیر یوغ خود داشتند و اکنون به صحراها رانده شده‌اند، ممکن است بار دیگر خود را احیا کنند و این بار با استراتژی پیچیده‌تری بازگردند.