برترینها: بیشتر افراد زمانهایی در زندگی خود، آفتاب سوختگی را تجربه میکنند، اما تعداد کمتری دچار مسمومیت با نور خورشید میشوند. اگر شما جزو آنهایی باشید که مسمومیت با نور خورشید را تجربه نکرده باشید حتما تعجب میکنید که این چه مسمومیتی است؟
مسمومیت با نور خورشید چگونه است؟ یکی از علائم بارز این عارضه، تاولهایی هستند که به صورت خوشهای در قسمتی از پوست که در معرض نور خورشید بوده ظاهر میشوند. فقط چند دقیقه طول میکشد تا آثار مسمومیت با نور خورشید روی بدن ظاهر شود. شما ممکن است ساعتها زیر نور خورشید باشید، اما فقط دچار آفتاب سوختگی بدی شوید، نه مسمومیت با نور خورشید.
مسمومیت با نور خورشید عبارتی است که اغلب برای موارد شدید آفتاب سوختگی به کار برده میشود، اما در واقع، آفتاب سوختگی شدید و مسمومیت واقعی با نور خورشید، دو پدیدهی کاملا متفاوتند.
آفتاب سوختگی، قرمزی و التهاب پوست بعد از زیاد قرار گرفتن در معرض نور خورشید است و میتواند برای هر کسی پیش بیاید. اما مسمومیت با نور خورشید، نوعی قرمزی پوست یا راش است که فقط برخی از افراد به دلیل نقص در واکنش ایمنی نسبت به خورشید دچارش میشوند.
چرا بعضی از افراد دچار مسمومیت با نور خورشید میشوند در حالی که عدهای دیگر هرگز آن را تجربه نمیکنند؟ مسمومیت با نور خورشید در واقع یک نوع آلرژیست و تقریبا 10 تا 20 درصد افراد ممکن است به خورشید آلرژی داشته باشند و به همین دلیل دچار مسمومیت با نور خورشید شوند.
از کجا میتوانید تفاوت میان یک آفتاب سوختگی خیلی بد و مسمومیت با نور خورشید را تشخیص دهید؟ در این مطلب با ما همراه باشید تا جواب این سوال را بگیرید و ضمنا با راههای طبیعی درمان این مسمومیت آشنا شوید.
مسمومیت با نور خورشید و آفتاب سوختگی: تفاوتشان چیست؟
شما میتوانید همزمان دچار آفتاب سوختگی و مسمومیت با نور خورشید شوید، اما این امکان هم وجود دارد که بدون آفتاب سوختگی دچار مسمومیت با نور خورشید شوید. آفتاب سوختگی، قرمزی و دردناک شدن پوست است که وقتی آن را لمس میکنید احساس گرما میکنید. آفتاب سوختگی نتیجهی قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش خورشید است که اغلب ناشی از خورشید میباشد، اما میتواند از منابع مصنوعی مانند لامپهای خورشیدی نیز باشد.
مسمومیت با نور میتواند بعد از قرار گرفتن در معرض پرتو UV نیز روی بدهد، اما برخلاف آفتاب سوختگی، این در واقع پوست شماست که نسبت به اشعه، واکنش آلرژیک دارد. افرادی که نسبت به خورشید حساسیت دارند، سیستم ایمنیشان در اثر قرار گرفتن پوست بدنشان در معرض نور خورشید و تغییراتی که پیدا میکند، واکنش شدید نشان میدهد.
علتها و ریسک فاکتورها
برخی از داروها، مواد شیمیایی و بیماریها میتوانند پوست را نسبت به نور خورشید حساستر کنند. هنوز مشخص نیست چرا برخی از افراد به خورشید آلرژی دارند و برخی دیگر نه، اما ژنتیک میتواند نقش داشته باشد. علتها و ریسک فاکتورها میتوانند شامل موارد زیر شوند:. وراثت (آلرژی به خورشید میتواند ژنتیکی باشد). برخی از داروها مانند آنتی بیوتیکها. یک ماده شیمیایی در تماس با پوست. داشتن پوست روشن (از آنجایی که افرادی که پوست روشن دارند به طور کلی حساسترین نوع پوست را نسبت به خورشید دارند، بیشتر ممکن است دچار واکنش فتوتوکسیک مانند مسمومیت با نور خورشید شوند)
علائم و نشانههای مسمومیت با نور خورشید معمولا در عرض چند دقیقه تا چند ساعت بعد از قرار گرفتن در معرض نور خورشید ظاهر میشوند.
علائم مسمومیت با نور خورشید
عوارض پوستی مسمومیت با نور خورشید چگونه است؟ یک راش پوستی ناشی از مسمومیت با نور خورشید معمولا شامل تاولهای ریزی میشود که روی قسمتی از بدن که در معرض نور خورشید بوده ظاهر میشود. این تاولها میتوانند به صورت خوشهای بهم فشرده باشند. مسمومیت با نور خورشید چه احساسی ایجاد میکند؟ اغلب خارش دارد و میتواند دردناک هم باشد.
علائم مسمومیت با نور خورشید ناشی از آلرژی شامل موارد زیر میشوند:. قرمز پوست. خارش یا درد. تاولهای ریز که ممکن است به هم بچسبند و عارضههای بزرگتری ایجاد کنند. پوسته یا لایه شدن، رویه بستن و یا خونریزی. کهیر و تاول
علائم بارز مسمومیت با نور خورشید معمولا به صورت V روی گردن، پشت دستها و قسمت بیرونی بازوها و پایین پاها ظاهر میشوند. مسمومیت با نور خورشید از ناحیهی لبها نیز ممکن است، اما کمتر شایع است. بیشتر اوقات، علائم پوستی روی قسمتهایی از بدن قرار میگیرند که بدن در معرض نور خورشید قرار گرفته است و به ندرت پیش میآید که تاولها وکهیرها روی پوستی که زیر لباس بوده بروز کند.
مسمومیت با نور خورشید عبارتی است که برای توضیح آفتاب سوختگی شدید با علائم زیر به کار میرود:. قرمزی پوست و تاول. درد و گزگز شدن. تورم. سر درد. تب و لرز. تهوع. سرگیجه. دهیدراسیون
انواع آلرژی به خورشید و طول مدت علائم
چقدر طول میکشد تا علائم مسمومیت با نور خورشید برطرف شود؟ طول مدت واکنش آلرژیک بستگی به نوع آلرژی دارد. انواع آلرژی به نور خورشید شامل موارد زیر میشود:
- بثورات نوری پلی مورفیک (PMLE): بثورات نوری پلی مورفیک، راشی است که به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید در افرادی که به نور خورشید حساسیت دارند ایجاد میشود. یک راش PMLE، معمولا در عرض دو تا سه روز برطرف میشود.
- آکتینیک پروریگو (PMLE وراثتی): آکتینیک پروریگو، نوع ژنتیکی PMLE است که بیشتر در سرخپوستان آمریکایی دیده میشود. علائم این نوع آلرژی شدیدتر از علائم PMLE کلاسیک هستند و معمولا زودتر در دوران کودکی یا نوجوانی بروز میکنند. آکتینیک پروریگو نیز مانند PMLE در تابستان و در ماههای گرمتر بدتر میشود و در نواحی حارهای ممکن است علائم، طی تمام سال ممکن است ظاهر شوند.
- بثورات فتوآلرژیک: این واکنش آلرژیک پوستی به واسطهی تاثیر نور خورشید بر مادهی شیمیایی که روی پوست استفاده شده ایجاد میشود. این مادهی شیمیایی معمولا، عنصری در ضد آفتاب، عطر، لوازم آرایشی و یا پماد آنتی بیوتیک است، و یا میتواند ناشی از یک داروی خوراکی باشد. طول مدت بثورات فتوآلرژیک، قابل پیش بینی نیست، اما معمولا علائم بعد از توقف مصرف عامل ِ شناسایی شده، برطرف میشوند.
- کهیر خورشیدی یا Solar urticarial: این نوع آلرژی خورشیدی منجر به کهیرهایی روی پوستی که در معرض نور خورشید بوده میشود. کهیر خورشیدی را یک عارضهی پوستی نادر میدانند که در بیشتر موارد زنان جوان دچارش میشوند. این کهیرها معمولا در عرض 30 دقیقه تا دو ساعت برطرف میشوند، اما اغلب در تماس مجدد با نور خورشید مجددا ظاهر میشوند.
تشخیص
آفتاب سوختگی شدید میتوانند سبب قرمزی و التهاب و تاول و لایه شدن پوست شود، اما مسمومیت با نور خورشید معمولا شامل تاولهای ریز و خارش دار روی پوست میشود. یک آفتاب سوختگی شدید، نتیجهی سپری کردن مدت زمان طولانی بدون محافظت از پوست زیر نور خورشید است، اما فقط چند دقیقه زمان کافیست تا مسمومیت با نور خورشید بروز کند.
پزشک بر اساس علائمی که دارید، معاینهی دقیق پوست، سابقهی پزشکی و سوابق خانوادگی و ژنتیکیتان تشخیص خواهد داد. تست فتو نیز میتواند به تشخیص مسمومیت با نور خورشید کمک کند. این تست شامل قرار دادن قسمت کوچکی از پوست در معرض اشعهی فرابنفش میشود. گاهی پزشک ممکن است تستهای بیشتری نیز انجام دهد مانند آزمایش خون یا بیوپسی پوست.
درمانهای معمول
پزشک برای درمان مسمومیت با نور خورشید چه میکند؟ اگر مورد مسمومیت، خفیف باشد ممکن است نیاز به درمان خاصی نداشته باشد. درمان معمول برای موارد شدیدتر مسمومیت میتوانند شامل کرمها یا قرصهای استروئید شوند. فتوتراپی نیز فُرم دیگری از درمانهای معمول در مواردی است که پوست تعمدا در معرض لامپهای خاصی قرار میگیرد که پرتوهای فرابنفش تولید میکنند تا پوست تدریجا به نور خورشید عادت کند. در آب و هوای معتدل، این کار اغب چند بار در هفته و طی یک دورهی چند هفتهای در فصل بهار انجام میشود تا احتمال واکنشهای منفی بدن در ماههای تابستان، کمتر شود.
داروی ضد مالاریا یا هیدروکسی کلروکین نیز برای درمام برخی از انواع آلرژی به خورشید به کار میروند. توصیههای درمانی خانگی برای موارد خفیف مسمومیت با نور خورشید مشابه درمان آفتاب سوختگی خفیف هستند که شامل موارد زیر میشوند:. استفاده از کمپرس سرد روی قسمت آسیب دیده. استفاده از ژل آلوئه ورا. نوشیدن آب و مایعات و نوشیدنیهای الکترولیتدار. نخاراندن و نخراشیدن زخم. دور ماندن از نور خورشید. مسکنهای معمولی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب
راهکارهای طبیعی درمان مسمومیت با نور خورشید
قرار نگرفتن در معرض نور خورشید
در موارد خفیف مسمومیت با نور خورشید، باید چند روز از نور و گرمای خورشید اجتناب کنید تا علائم برطرف شوند. البته مطلوبتر این است که به طور کل از همان اول، زیاد در معرض نور خورشید قرار نگیرید، اما اکر دچار علائم شدید، چند روز دوری از خورشید کافیست تا علائمتان رفع شوند.
از پوستتان محافظت کنید
چه باید بکنید اگر به خورشید آلرژی دارید، اما مجبورید چند روز در معرض نور خورشید باشید؟ حتما از ضد آفتاب با طیف گسترده و SPF، 30 یا بالاتر استفاده کنید. بهترین کرمهای ضدآفتاب و ضدلک.
فتوتراپی کنید (با نور واقعی خورشید)
برخی از پزشکان توصیه میکنند به جای پرتوهای مصنوعی فرابنفش با نور خورشید، فتوتراپی کنید، چون این کار کمکتان میکند به طور کنترل شدهای در معرض نور طبیعی خورشید قرار بگیرید و آلرژیتان نسبت به خورشید، بهتر شود. اگر فتوتراپی به درستی انجام شود، قرار گرفتنهای مکرر و کنترل شده در معرض نور خورشید میتواند باعث حساسیت زدایی نسبت به خورشید شود.
گفته میشود مکررا قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث میشود مقاوم شدن پوست یا کاهش طبیعی حساسیت پوست نسبت به نور خورشید خواهد شد. آلرژی به خورشید بیشتر در فصل بهار و اوایل تابستان مشاهده میشد. اگر طی تابستان به طور مکرر پوست را در معرض نور خورشید قرار دهید، پوست مقاومتر و سختتر شده و احتمال آلرژی به خورشید کاهش مییابد.
علتهای احتمالی داخلی و خارجی را حذف کنید
آیا اخیرا دارو یا مکملی مصرف میکنید که ممکن است سبب افزایش حساسیتتان به خورشید شود؟ احتمال عوامل خوراکی که ممکن است منجر به واکنش زیادتان به خورشید شوند بررسی کنید، مثلا برخی از داروهای رایج مانند داروهای آکنه، داروهای آلرژی، آنتی بیوتیکها، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی معروفند که حساسیت به خورشید را تشدید میکنند.
همین موضوع در مورد محصولات آرایشی و بهداشتی نیز صدق میکند مانند عطرها، لوسیونها، لایه بردارها و حتی خود ضد آفتابها. چیزی که شما روی بدنتان استفاده میکنید ممکن است حاوی یک عنصر مصنوعی یا طبیعی باشد که حساسیتتان به خورشید را افزایش میدهد. شاید متوجه شوید با توقف مصرف یک محصول خوراکی یا موضعی، علائمتان برطرف میشوند.
استفاده از مرطوب کنندههای طبیعی
درست مانند آفتاب سوختگی، در مورد مسمومیت با نور خورشید نیز باید قسمت آسیب دیده را مرطوب نگه دارید تا علائمتان تسکین بیابند. همچنین بسیار خوب است که از یک مرهم ضد التهابی و طبیعی و خنک کننده مانند ژل آلوئه ورای خالص استفاده کنید. روغن نارگیل نیز راهکار مناسب دیگری برای رطوبت رسانی به ناحیهی آسیب دیدهی پوست است.
نسبت به مصرف مرکبات محتاط باشید
در پروسهی درمان و التیام (و اگر میخواهید جلوی بروز مجدد علائم در آینده را بگیرید)، اگر قرار است زمانی را زیر نور خورشید سپری کنید باید نسبت به مصرف مرکبات محتاط باشید. مصرف آبمیوهها و مرکباتی مانند پرتقال و گریپ فروت میتواند احتمال آفتاب سوختگی و مسمومیت با خورشید را بیشتر کند. چرا؟ مرکبات حاوی ترکیباتی هستند که سبب حساس شدن پوست نسبت به نور خورشید میشوند؛ بنابراین اگر مرکبات زیادی مصرف کردهاید و قرار است زیر نور خورشید بروید، حتما باید پوست خود را با پوشش مناسب و ضد آفتاب کافی بپوشانید.
چگونه میتوان از مسمومیت با نور خورشید جلوگیری کرد؟
همانطور که میتوانید جلوی آفتاب سوختگی را بگیرد، مسمومیت با نور خورشید نیز قابل پیشگیری است:
- لباس مناسب بپوشید و کلاه لبه دار سرتان بگذارید.
- از ضد آفتاب با طیف گسترده روی تمام نواحی از بدنتان که در معرض نور خورشید است استفاده کنید.
- دست کم هر دو ساعت یک بار و بعد از عرق کردن یا بودن در آب، دوباره ضد آفتاب بزنید.
- بین ساعتهای 10 صبح تا 4 بعد ازظهر در معرض نور خورشید قرار نگیرید، چون در این ساعتها خورشید قویترین تابش را دارد.
- حتی روزهای ابری و خنک نیز از ضد آفتاب استفاده کنید، مخصوصا اگر در اطرافتان آب، ماسه و برف است، این عوامل میتوانند شدت اشعههای خورشید را بیشتر کنند.
- داروها یا مکملهایی که میتوانند پوستتان را نسبت به نور خورشید حساستر کنند مصرف نکنید، مانند آنتی بیوتیکها یا داروهای مدر.
- محصولات موضعی را با احتیاط مصرف کنید، زیرا بسیاری از عناصر موجود در محصولات مراقبت از پوست نیز میتوانند حساسیتتان به خورشید را تشدید کنند، برچسب روی محصول را بخوانید تا از نظر هر گونه هشدار مصرف، مطمئن شوید.
اگر در قسمت نسبتا زیادی از بدنتان دچار راش شدید (از جمله قسمتهایی که با لباس پوشیده میشوند یا راش خارش داری که با درمان و رعایت برطرف نمیشود) نیز به پزشکتان مراجعه کنید. همچنین اگر خونریزی غیرعادی زیر پوستی در قسمتی که زیر نور خورشید بوده دارید باید به پزشک مراجعه کنید.
اگر با هر گونه علامتی از واکنش آلرژیک شدید و خطرناک مواجه شدید باید هر چه زودتر به اورژانس مراجعه کنید. این علائم میتوانند تنها به کهیرهای پوستی محدود نشوند و تورم اطراف لبها و چشمها، مشکل در تنفس و یا مشکل در بلع را نیز در بربگیرند.
منبع: draxe