گویا جادههای ایران به داستان ترسناک ساکنان این کشور تبدیل شده است. قصه ترسناکی که بسیاری از شهروندان را پرپر و خانوادههای آنان را عزادار و سیاهپوش میکند.
به گزارش به نقل از روزنامه همدلی ،روزی نیست که کنتور مرگ ناشی از حوادث جادهای در کشور، نه متوقف، بلکه کند شود. کشور ما به علت نداشتن جادههای ایمن و مناسب هر ساله تلفات زیادی را در تصادفات جادهای شاهد است.
آمارها نیز بر خطرناک و ناایمن بودن جادههای ایران صحه میگذارند. با استناد به گزارش پژوهشکده بیمه مرکزی، در بین 190کشور جهان ایران در رتبه 189 تصادفهای مرگبار قرار گرفته است. با توجه به آمارهای رسمی کشور، ایران از هر 10هزار خودرو در سفرهای جادهای 37 کشته میدهد. اما نکته جالب توجه اینجاست که در کل دنیا از هر 10هزار خودرو فقط 9 نفر در تصادف کشته میدهد.
تصادف هشتمین دلیل مرگومیر در ایران است و متاسفانه این آمار روز به روز در حال افزایش است. با این تفاسیر میتوان گفت که ایران در میان کشورهای جهان در تصادفات ناشی از جادههای خطرناک و خودروهای ناامن رکورددار بلامنازع است.
روند رو به افزون حوادث ناشی از مرگ باعث شده است که خبر قربانیان جاده پای ثابت خبرهای حوادث روزنامهها و سایتهای خبری باشد. اما در میان شمار زیاد قربانیان حوادث جادهای، گاه ماجرای مرگ یکی ازآنان خبرساز میشود و به مدد شبکههای اجتماعی در کانون توجه قرار میگیرد. مانند مرگ دختر 20ساله شیرازی در محور شیراز- خرامه که واکنشهای زیادی را در شبکههای اجتماعی به دنبال داشت.
ماجرا از انتشار ویدیوئی در فضای مجازی از بزرگراه شیراز- خرامه آغاز شد. در ویدیوی منتشر شده، پدری که به تازگی دختر 20 ساله خود را از دست داده است، از نبود تابلوهای هشداردهنده، نبود سرعتگیر، دوطرفهشدن یکباره مسیر و وجود موانعی در مسیر بدون علامت هشدار گلایه کرده و خواستار برخورد با این موضوع شده است.
این ویدیو بازتاب زیادی در فضای مجازی داشت، به نحوی که نه تنها واکنش مقامهای ارشد این استان، بلکه واکنش وزیر راهوشهرسازی را نیز به دنبال داشت. «مسعود رضایی»، نماینده شیراز نیز در واکنش به این ویدیو در صفحه اینستاگرامی خود نوشته است: «متاسفانه در جامعه تا حادثهای رخ ندهد به خودمان نمیآییم».
وی همچنین اعلام کرده ماجرا را تا رسیدن به نتیجه کامل پیگیری میکند. رضایی همچنین گفته که سه ماه قبل در بازدید از این جاده برای روشنایی و علامتگذاری با مسئولان راه و برق صحبت کرده است و اظهار امیدواری کرد که برای این مورد پاسخی داشته باشند.
با وجود واکنش این نماینده استان فارس در مجلس شورای اسلامی، برخی منتقدان وی، او را متهم به دخالت در انتصاب مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس کردند و مدعی شدند وی با سفارش و حمایت از مدیر کل کنونی راه و شهرسازی این استان، در انتصاب او به این سمت نقش داشته است.
مرگ دختر 20 ساله واکنش وزیر راه و شهرسازی را نیز به دنبال داشت. وی دستور پیگیری فوری و جدی علت سانحه تصادف بزرگراه شیراز - خرامه و برخورد با مقصران احتمالی را صادر کرده است.
در ادامه واکنشها، رئیس کل دادگستری استان فارس با اشاره به تصادف جاده شیراز به خرامه گفت: در این خصوص، پرونده قضایی در دادسرا تشکیل و دستورات لازم برای بررسی علل وقوع حادثه صادر شده و موضوع با سرعت و جدیت در دست بررسی است.
ادارهکل راه و شهرسازی استان فارس نیز به جای پاسخگویی و پیگیری ماجرا، در واکنش به این جریان توپ را در زمین راهداری انداخته و اعلام کرده است که مسئولیت، نگهداری، ایمنی، مرمت و بهسازی راهها برعهده راهداری است و راه و شهرسازی تنها در حوزه ساخت راههای جدید مسئولیت دارد.
راهداری استان فارس بعد از این که در مظان اتهام قرار گرفت، بیکار ننشست و طی اعلامیهای تلاش کرد که پای خود را از این ماجرا بیرون بکشد. راهداری استان فارس ضمن همدردی با خانواده متوفی اعلام کرده است: «تعداد و نوع علائم به کار گرفته شده در مسیر جاده خرامه به شیراز، کافی بوده و روزانه تعداد زیادی خودرو از این مسیر عبور میکنند و هیچ حادثهای برای آنها رخ نداده است.»
سیاهپور، مدیرکل راهداری استان فارس درباره این حادثه گفت: «حدس ما این است که سرعت بالا و عدم توانایی راننده عامل بروز تصادف بوده که البته نظر کارشناسی را باید پلیس و مرجع قضایی اعلام کنند.»
در حالی که راهداری استان فارس به دنبال شانه خالی کردن از مسئولیت خود است و با صدور اعلامیه مدعی شده که تعداد و نوع علائم به کار رفته در جاده مذکور کافی بوده است، که ویدیوی منتشر شده از جاده مذکور خلاف این ادعا را ثابت میکند.
اطلاعیه راهداری فارس و انتشار آن در فضای مجازی، واکنشهای تندی را از سوی مخاطبان به همراه داشته است. خبرنگارها بعد از انتشار این ویدیو راهداری استان فارس که در مظان اتهام قرار گرفته به تکاپو افتاده و وضعیت جاده در منطقه مذکور را زیر و رو کرده است تا این گونه وانمود کند که تقصیری در حادثه مرگ دختر 20 ساله متوجه این اداره نیست.
بسیاری از کاربران فضای مجازی اقدام راهداری فارس در نصب علائم رانندگی بعد از این حادثه را به «نوشدارو بعد از مرگ سهراب» تعبیر کردند و چه بسا برخی آن را عذر بدتر از گناه دانستند.
بسیاری مرگ دختر 20 ساله در محور خرامه- شیراز را به بیمسئولیتی راهداری استان فارس گره میزنند و معتقدند راهداری استان فارس و بالاتر از آن وزارت راه باید جوابگوی خونهای ریخته شده مردم برای این مسیر پرخطر باشند. ناگفته پیداست مسدود کردن جاده بدون علائم هشدار دهنده نمیتواند پیامی به جز «بیمسئولیتی»، «ناکارآمدی» و «بیکفایتی» منتقل کند.
فقط وزارت راه و شهرسازی و زیرمجموعههای منتسب به آن نیست که در این حادثه مورد انتقاد کاربران فضای مجازی -که عامه مردم را نمایندگی میکنند- قرار گرفته است، بلکه نمایندگان مجلس نیز از این انتقادات در امان نبودند.
بسیاری از کاربران فضای مجازی و همچنین فعالان رسانهای با مورد خطاب قرار دادن نمایندگان استان فارس در مجلس شورای اسلامی، ضمن این که یکی از آنان را به قبیلهگرایی در انتخاب مدیر کل راه استان فارس متهم کردند، از آنان انتقاد کردند که چرا با وجود آمار بالای تصادفات جادهای در این استان، نسبت به ایمنسازی راهها و تلاش برای کاهش حوادث جادهای با افزایش ایمنی جادهای، اقدامات لازم انجام ندادهاند و طی سالهای نمایندگی، حساسیت لازم را در این زمینه نداشتهاند. مردم باید تا کی تقاص انتخابات سفارشی نمایندهها و همچنین سهلانگاری آنان در قبال وظایف محوله را بدهند.
در پی حادثه دلخراش مرگ دختر جوان، پلیس راهور نیز از دایره انتقادات بینصیب نماند. برخی معتقدند در کشور وظایف پلیس راهور در مچگیری و جریمه کردن رانندههای خاطی خلاصه میشود و آنان نسبت به اموری اینچنینی که جان مردم را به مخاطره میاندازد، احساس مسئولیت درخوری انجام نمیدهند.
ضعف مطالبهگری مردم نیز یکی از محورهای مورد توجه کاربران شبکههای اجتماعی بود. بسیاری در شبکههای اجتماعی ناامنی جادههای کشور و اصولا ضعف در هر سازمان یا نهادی را به ضعف یا نبود مطالبه مردمی گره میزنند و معتقدند تا زمانی که مردم به حقوق خود آگاهی نداشته باشند و حقوق حقه خود را که ایمن کردن جادهها نیز یکی از آنان است مطالبه نکنند، برخی از مسئولان کشور که بزرگترین دغدغه آنان رانت و امتیاز گرفتن برای پیشبرد اهداف خود است، گرهای از مشکلات آنان باز نمیکنند. فقط با مطالبهگری مردم است که مسئولان مجبور به پاسخگویی میشوند.
لازم به ذکر است که استان فارس همواره در تصادفات جادهای رتبههای نخست کشوری را دارد که ایمننبودن جادهها یکی از دلایل این تصادفات و تلفات بالا است. اسفند 97 سازمان پزشکی قانونی کشور آماری از کشتهشدگان حوادث رانندگی ارائه کرد که نشان میداد استان فارس با یک هزار و 179 کشته در تصادفات 10 ماه سال یاد شده، بالاترین میزان تلفات را ثبت کرده است.
همان گونه که فرهنگ رانندگی یکی از معیارهای تعیین شخصیت افراد محسوب میشود، وضعیت جادهها هم شاخصی برای عملکرد وزارت عریض و طویل راه است. زمانی که در اغلب راههای کشور ایران سادهترین استانداردهای ایمنی رعایت نمیشود، این سوال پیش میآید که آیا این وزارتخانه با بودجههای میلیاردی طی این 40 سال دستاوردی به غیر از بالا بردن آمار مرگو میر در حوادث جادهای داشته است؟