اعظم حاجی یوسفی؛ موسس و بنیانگذار موسسه خیریه کودکان نیکوکار موعود ایرانیان؛ تهیه و تنظیم: معصومه موسایی، تصویرگر: پریسا سماواتیان
همه ما بارها از زبان پدر و مادرها شنیدهایم که فرزندانشان قدرشناس نیستند و این موضوع باعث نگرانی آنها میشود.
احساس قدردانی برای کودکان و بزرگسالان بسیار خوب و مفید است، چون قدردانی و تشکر باعث میشود انسان از اتفاقات خوبی که در زندگیاش افتاده لذت ببرد و برعکس گاهی ناسپاسی فرزندان آنقدر میشود که والدین از اینکه تمام زمان و پولشان را برای تامین خواستههای فرزندشان صرف میکنند و باز آنها احساس نارضایتی و کمبود میکنند، خسته و نگران و حتی سرخورده میشوند و گاهی تلاش برای تامین خواستههای فرزندان آنقدر زمان از والدین میگیرد که فرصت کافی برای در کنار کودکان بودن را از آنها میگیرد و این گونه کودکان در خواستههایشان غرق میشوند و طبیعی است که دیگر نمیتوانند قدردان نعمتهایی که دارند، باشند.
والدین باید بدانند که لازم است زمان بیشتری را به کودکان اختصاص دهند تا بتوانند بر رفتارهای آنها نظارت داشتهباشند و آنها را راهنمایی و حس قدرشناسی را در آنها تقویت کنند و بهتر است بدانیم هر اندازه که بتوانیم این حس را در کودکان تقویت کنیم، آنها را با شادی و نشاط بیشتری وارد جامعه میکنیم.
کودکان قدرشناس قطعا در آینده افرادی مسئولیتپذیر، صبور، با روابط اجتماعی بهتر، اعتماد به نفس بالا و با قدرت درک بالاتری خواهند بود و وقتی در جایگاه پدر و مادر قرار میگیرند، حقوق خانواده و فرزندشان را نیز بهتر رعایت میکنند. بنابراین والدین باید به کودکان بیاموزند که چگونه از دیگران تشکر کنند و اینگونه آنها را به حس قدرشناسی برسانند.
اما چند پیشنهاد:
* قبل از هر چیز والدین باید خود، قدرشناسی را آموخته باشند. برخی از روانشناسان احتمال میدهند یکی از دلایل پرتوقعی و خودخواهی کودکان میتواند داشتن والدین متوقع باشد.
حتما شما هم دیدهاید، بعضیها وقتی کسی برایشان هدیهای میآورد، شروع به ایرادگیری و مسخره کردن نموده و از جملاتی مانند خجالت نکشید این را آورد؛ استفاده میکنند.
این والدین غافلند که فرزندانشان در حال یادگیری از آنها هستند، بنابراین قبل از هر چیز والدین باید قدردان یکدیگر و دیگران باشند.
* بهتر است از محبت و حمایتهای افراطی بپرهیزید و با همسرتان هم عقیده و همراه باشید. به عنوان مثال: گاهی دیده میشود، پدری از فرزندش کمک میخواهد و مادر میگوید: نه درس دارد و یا خسته میشود و یا موارد دیگر این چنینی.
بعضی از والدین به دلیل دلسوزی نه تنها به کودکانشان مسئولیت نمیدهند؛ حتی کارهای شخصی آنها را نیز خود انجام میدهند و متاسفانه این گونه رفتار میتواند باعث شود آنها در آینده نیز فکر کنند، دیگران باید کارهای آنها را انجام دهند.
* به کودکان بیاموزید؛ دلیلی ندارد هر آنچه را که دوستانشان دارند، آنها هم داشته باشند به خصوص وقتی که اصلا نیازی به آنها ندارند.
* گاهی از خاطرات خوب خود با آنها صحبت کرده و ذهن آنها را به سمت قدرشناسی جهت دهید.
* آنها را راهنمایی کنید تا کمککنندهها را در جامعه بشناسند، مثلا توجه آنها را به افرادی که سخت کار میکنند، اما کمتر دیده میشوند جلب کنید، مانند: رفتگر محله، نگهبانان، رانندههای تاکسی و ... و خود نیز سعی کنید در برخورد با این گونه افراد تا میتوانید قدردانی و تشکر کنید.
و یا از زحمتی که همسرتان برای زندگی میکشد در حضور کودکان و با صدای بلند قدردانی و تشکر کنید. شک نکنید که کودکان دنباله رو شما هستند.
* مراقب قولهایی که به کودکان میدهید باشید، قولهایی مانند: اگر خوب درس بخوانی و یا خوب رفتار کنی و ... برایت کیف فلان مارک را میخرم و یا میبرمت به فروشگاه تا هر چه خواستی بخری. آگاه باشید این گونه باج دادنها و پاداشهای افراطی باعث میشود تا مجبور شوید هر بار چیز باارزشتری برایش خریداری کنید و همین موضوع میتواند خود عاملی باشد برای ناخشنودی و عدم رضایت آنها.
به جای قولهای این چنینی بهتر است قرارهایی مثل رفتن به پارک، سینما یا بازی کردن با آنها بگذارید.
* با کودکانتان در مورد تاثیری که حس قدردانی بر دیگران دارد، صحبت و او را متوجه تاثیر رفتارش بر دیگران کنید. در حقیقت این گونه به احساسات آنها میپردازید.
* از همه مهمتر از خود کودکان به خاطر رفتار مثبتشان قدردانی کنید. تشکر شما باعث میشود آنها یاد بگیرند چه کارهایی مورد تایید است و به درستی و غلطی رفتارشان پی ببرند.
در واقع شما با تشکر به او احساس مورد توجه بودن میدهید و با تکرار این روش به او در پی بردن به رفتار و گفتارهای خوب خود کمک میکنید.
بنابراین مدام از کارهای مثبت آنها تشکر کنید، حتی از جزئیترین کارهای خوب آنها هم تقدیر و تشکر کنید، با جملاتی مانند: ازت متشکرم که در نگهداری از برادر کوچکت به من کمک کردی و یا ممنونم که در جمع کردن ظروف شام با من همراهی کردی و ... .
* به کودکان بیاموزید به خاطر سلامتی، تحصیل، داشتن پدر و مادر حتی آب و غذایی که میخورند، قدردان خداوند باشند.
* به آنها بگویید که هستند کودکانی که از شانس کمتری در زندگی نسبت به آنها بهره مند هستند و چیزهایی که داشتنش برای او عادی است، برای بسیاری از کودکان آرزوست.
* از کودکان بخواهید راجع به زندگی خود فکر کرده و نظر بدهند.
سوالاتی مشابه به سوالات زیر میتواند به شما در آموزش قدرشناسی به کودک کمک کند.
1- تا حالا شده نیاز به کمک داشته باشی و کسی به تو کمک کرده باشد؟
2- تا حالا شده به چیزی نیاز داشته باشی و کسی آن را به تو هدیه داده باشد؟
3- از او بپرسید در این شرایط چه حسی داشتی؟
قطعا پاسخ میدهد: حسی خوب
در ادامه به او بگویید: تو هم میتوانی باعث ایجاد یک حس خوب در دیگران شوی.
به عنوان مثال میتوانی یک نقاشی کشیده و به یک فرد غمگین هدیه دهی.
یا هنگام ورود به ساختمان در را برای کسی که بعد از تو در حال وارد شدن به ساختمان است باز نگه داری،
و خلاصه تا میتوانید به او کمک کنید تا به افراد و چیزهایی که به نوعی به او کمک میکنند، فکر کند.
مانند: مادربزرگی که برایش قصه میخواند، کسی که برایش غذا درست میکند، میوههایی که میخورد، درختانی که برای ادامه زندگی به او هوایی پاک هدیه میدهند و ... .
مربیان و والدین میتوانند با بازیهای مشابه بازیهای زیر و یا با ترتیب دادن نمایش کودکان را در درک موضوع یاری دهند.
بازی با مفهوم قدردانی
چرا باید از رفتگرها تشکر کنیم؟
چرا باید قدر درختان را بدانیم؟
چرا باید از پدر و مادر قدردانی کنیم؟
شما نیز میتوانید تصاویری از نیکوکاری فرزندانتان برای ما به شماره همراه 09391287850 تلگرام یا واتسآپ نمایید.
منابع: کتاب کودکان نیکوکار
سایت: تنظیم خانواده
Highlights/parents articles
Shidshad.com
Article tebyan
بیشتر بخوانید: