رسوب گرانی در بازار گوشت

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، پزشکان می‌گویند مصرف زیاد آن نقرس می‌آورد، کلسترول خون را بالا می‌برد، چاق می‌کند و باعث نارسایی کلیه می‌شود ولی با این حال از هر 10پزشکی که بپرسید مفیدترین غذای ایرانی کدام است، 9نفر می‌گویند کباب! واقعیت این است که گوشت قرمز با خواص بسیار زیادش از مفیدترین مواد غذایی برای بدن است و حتی کسانی که رژیم غذایی گیاهخواری را ترجیح می‌دهند، به‌سختی جایگزینی با تمام خواص گوشت قرمز، برای آن پیدا می‌کنند. گوشت قرمز مهم‌ترین منبع پروتئین است و در هر 100گرم آن 20تا 25گرم پروتئین وجود دارد که با سطح جذب 94درصدی، بالاترین سطح جذب را میان منابع دیگر پروتئین داراست. این نوع گوشت سرشار از مواد مغذی است و با برخورداری از ویتامین‌هایD و گروه B منبع بسیار خوبی از ویتامین‌ها نیز به شمار می‌رود. آهن، روی، سلنیوم و اسیدهای چرب موجود در آن باعث بهبود کارکرد قلب، اعصاب مرکزی و کبد، پیشگیری از کم‌خونی، بهبود حافظه و تمرکز و حتی کاهش کلسترول بد در بدن می‌شود. افرادی که گوشت را از رژیم غذایی خود حذف می‌کنند، اگر بلافاصله آن را با سایر منابع و مواد مغذی جایگزین نکنند، با عوارضی چون کم‌خونی، خشکی و پیری پوست، اختلال در روند التیام زخم‌ها، کاهش حافظه و تمرکز و حتی افسردگی مواجه می‌شوند. با همه اینها گوشت در کشور ما یک ویژگی دیگر هم دارد و آن گرانی است که باعث می‌شود بسیاری از مردم از این ماده غذایی ارزشمند به اندازه کافی بهره‌مند نباشند.

گوشت قرمز تقریبا همیشه جزو اقلام غذایی نسبتا گران محسوب می‌شده که البته درصد این گرانی با سطح درآمد مردم مرتبط بوده است اما در سال‌های اخیر، تورم و رکود اقتصادی همراه با کاهش قدرت خرید مردم، بخش قابل توجهی از جامعه را از تغذیه مطلوب دور کرده و کاهش مصرف گروه‌های غذایی مفیدی مثل گوشت و لبنیات را به همراه داشته است ولی سال گذشته روند رشد آرام و مداوم قیمت گوشت به چند دلیل، یکباره شتاب گرفت که گران‌شدن ارز یکی از این دلایل بود. افزایش قیمت ارز طی یکی دوسال اخیر علاوه بر رشد قیمت خرید نهاده‌های دامی ‌وارداتی، کشور را با پدیده نسبتا جدید قاچاق دام به خارج از کشور نیز مواجه کرد که این مورد اخیر با کاهش دام در دسترس برای کشتار، جهش بسیار زیاد قیمت گوشت را به‌دنبال داشت؛ افزایش قیمتی که سرانه مصرف گوشت را به پایین‌ترین سطح در میان کشورهای هم‌تراز ایران رسانده است. علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی با استناد به آمار ارائه‌شده از سوی نهادهای مسئول، سرانه مصرف گوشت قرمز در ایران را کمتر از حد استاندارد می‌داند و می‌گوید: درحالی‌که سرانه مصرف گوشت قرمز در دنیا 12کیلوگرم در سال است، در ایران مردم سالانه 8کیلوگرم گوشت مصرف می‌کنند و در برخی از مناطق کشور، مصرف گوشت از این مقدار بسیار پایین‌تر است.

پوست‌اندازی بازار گوشت 

در نیمه‌اول سال گذشته قیمت گوشت قرمز گوسفندی که در ماه‌های ابتدایی سال برای هرکیلوگرم بین 70 تا 85هزار تومان بود به فاصله یکی دو‌ماه با 40درصد افزایش به بیش از 120هزار تومان رسید. تب قاچاق گوسفند زنده به کشور‌های همسایه که به‌دلیل سود بیشتر فروش به دلار بالا گرفته بود بعد از مدتی با تثبیت نرخ ارز فروکش کرد و سیاست واردات گوشت نیز به کمک بازار آمد و رشد قیمت را متوقف کرد. امروز بعد از پشت‌سر گذاشتن تمام التهابات، بازار به تعادل نسبی رسیده و قیمت‌ها گرچه هنوز با ارقام پیش از جهش فاصله دارد اما کاهش خوبی داشته و به حدود90 تا 100هزار تومان در هر کیلوگرم رسیده است. در کنار 2 عاملی که ذکر شد، نمی‌توان از کاهش محسوس تقاضا به‌دلیل افت توان خرید مردم به‌عنوان عاملی تأثیرگذار در تثبیت قیمت گوشت نیز غافل شد؛ عاملی که ابتدا با افزایش تقاضای گوشت گوساله، افزایش قیمت آن را به همراه داشت تا جایی که به گفته قصابان قیمت گوشت‌گوساله در مقطعی به گوسفندی رسید و سپس باعث شد در بخش دام سنگین با مازاد تولید مواجه باشیم.

تغییر رویکرد قصاب‌ها به بازار گوشت 

به گفته قصابان، افزایش قیمت گوشت طی سال گذشته ریزش بیش از 30درصدی مشتریان را به همراه داشته است. در برخی از قصابی‌های مناطق شهر تهران افت فروش به حدی بود که موجب تعطیلی واحد صنفی شده اما برخی دیگر با استفاده از روش‌هایی مانند عرضه گوشت‌های آماده کباب توانسته‌اند بحران را پشت‌سر بگذارند؛ گوشت‌هایی که با ادویه‌ها و به روش‌های خاص در طعم‌های مختلف برای طبخ آماده شده‌اند و اغلب در مناطقی که کشش داشته باشد با استقبال زیاد مردم مواجه می‌شوند. کباب‌ تند و ترش، جوجه تند و ترش، کباب‌ لبنانی، جوجه زعفرانی، استیک‌های گوشت و مرغ و بسیاری دیگر از این قبیل محصولات به‌ویژه در نیمه ابتدایی سال و فصل سفر، مشتری‌ زیادی دارند و قصابی‌ها هم سود خوبی با فروش آنها می‌برند. مهدی، قصابی که 25سال است در این حرفه فعالیت دارد می‌گوید: فروش مرغ نهایتا 10درصد و فروش گوشت بین 10تا 15درصد سود دارد ولی سود فروش کباب‌های آماده‌پخت بسته به فصل فروش، به 20تا 30درصد و حتی بالاتر هم می‌رسد. او که قصابی نسبتا لوکسی دارد و قیمت‌ اجناس مغازه‌اش بالاتر از قصابی‌های معمولی است، با اذعان به این اختلاف قیمت می‌افزاید: در کشتارگاه گاهی از میان 300 لاشه، فقط 20لاشه را با وسواس انتخاب می‌کنم تا بتوانم مشتری‌هایی را که به‌خاطر کیفیت بالای محصولاتم به زحمت به‌دست آورده‌ام، حفظ کنم. او ادامه می‌دهد: به‌خاطر بالاتربودن نرخ، جریمه هم شده‌ام اما از کیفیت محصولاتی که می‌فروشم کم نکرده‌ام به همین دلیل درحالی‌که بیشتر قصابی‌ها در زمان گرانی گوشت کاهش شدید فروش داشتند، فروش ما فقط 10درصد افت کرد. البته به گفته رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، قصابی‌ها نرخ مصوب ندارند و می‌توانند قیمت فروش را براساس قیمت خریدشان و با سود مصوب 10درصدی تعیین کنند. ملکی می‌گوید: قیمت گوشت گوسفندی در بازار نسبت به سال گذشته 15هزار تومان کاهش یافته و هم‌اکنون قیمت شقه بدون دنبه هر کیلوگرم بین 90تا 95هزار تومان است. او با بیان اینکه هم‌اکنون بازار گوشت رونق چندانی ندارد، افزود: پیش‌بینی ما این است که روند فعلی ادامه پیدا کند و حتی ممکن است با کاهش نرخ نیز مواجه باشیم.

روایت‌های رسمی از بازار گوشت 

 رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی شرایط بازار گوشت قرمز را مطلوب توصیف کرد و گفت: قیمت دام سنگین نسبت به سال گذشته حدود 25هزارتومان و دام سبک حدود 15هزارتومان کاهش یافته است. ولی ملکی با بیان اینکه سال گذشته در چنین زمانی با کمبود شدید عرضه دام در کشور مواجه بودیم، گفت: اکنون قیمت هرکیلوگرم شقه بدون دنبه خرید مغازه‌دار بین 79 تا 82 هزارتومان است و مغازه‌داران این کالا را با 10 درصد سود عرضه می‌کنند. او با بیان اینکه اکنون بازار گوشت رونق چندانی ندارد، افزود: پیش‌بینی ما این است که روند فعلی ادامه پیدا کند و حتی ممکن است با کاهش نرخ نیز مواجه باشیم اما اگر دولت با صادرات موافقت کند شرایط طور دیگری پیش خواهد رفت و در ماه‌های آینده دچار کمبود می‌شویم. رئیس هیأت مدیره شرکت پشتیبانی امور دام کشور نیز اعلام کرده است که با توجه به تحریم‌ها، میزان تولید تخم‌مرغ به یک میلیون تن و مرغ از مرز 2میلیون تن گذشته است و رکورد خوبی برای صنعت دام و طیور به‌شمار می‌رود.

رشد عرضه و بالاماندن قیمت‌ها 

سید احمد مقدسی، رئیس انجمن صنفی گاوداران کشور با اشاره به انباشت زیاد دام زنده در کشور آزاد‌شدن صادرات را راهی برای کمک به دامداری‌ها می‌داند و می‌گوید: کشورهای حوزه خلیج‌فارس و عراق و همچنین کشورهای منطقه اوراسیا می‌توانند از مقاصد صادرات دام ایرانی باشند چون اکنون دام‌ زنده خریدار نداشته و عرضه به‌شدت افت کرده است. این در حالی است که رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی، آزادشدن صادرات را منتج به گرانی دوباره گوشت می‌داند. ملکی با تأکید بر اینکه صادرات نمی‌تواند مشکل انباشت دام را حل کند، می‌گوید: اگر صادرات آزاد شود دامداران تمایلی به عرضه دام خود در داخل کشور نخواهند داشت و بیشتر مایل هستند که دام‌های خود را خارج از مرزها و به دلار بفروشند بنابراین در داخل کشور مانند سال گذشته دچار چالش و گرفتاری خواهیم شد. با نزدیک‌شدن به ماه‌های پایانی سال نگرانی‌هایی درباره تامین نیاز بازار و تثبیت قیمت‌ها وجود دارد اما معاون امور تولیدات دامی وزارت جهادکشاورزی خیال مردم را راحت کرده و گفته است: با توجه به نزدیکی به شب عید، ایام نوروز و همچنین فرارسیدن‌ماه مبارک رمضان در تأمین و عرضه مواد پروتئینی، گوشت و مرغ و نهاده‌های دامی کمبودی در کشور نخواهیم داشت. مرتضی رضایی در عین حال از رشد 11درصدی مصرف گوشت و تخم‌مرغ در کشور خبر داده و تأکید کرده است که کمبودی در بازار شاهد نخواهیم بود و با رشد تولید، قیمت این محصولات کاهش می‌یابد. این در حالی است که تجربه چندماه گذشته نشان داده که رشد تولید و عرضه منجر به واقعی شدن قیمت گوشت در بازار نشده است.

دپوی دام زنده

رئیس انجمن صنفی گاوداران کشور: به دلیل انباشت زیاد دام زنده در کشور، آزادشدن صادرات  راهی برای کمک به دامداری‌ها است .کشورهای حوزه خلیج‌فارس و عراق و همچنین کشورهای منطقه اوراسیا می‌توانند از مقاصد صادرات دام ایرانی باشند چون هم‌اکنون دام‌ها خریدار ندارند و عرضه به‌شدت افت کرده است

نبض بازار

 قیمت گوشت قرمز شقه گوسفندی در ماه‌های ابتدایی سال گذشته هرکیلوگرم بین 70تا 85هزار تومان بود اما به فاصله یکی دو‌ماه با 40درصد افزایش به بیش از 120هزار تومان رسید. اکنون با پشت‌سر گذاشتن التهاب‌ها، قیمت‌های بازار به ثبات نسبی رسیده است، گرچه هنوز هم قیمت‌ها با نرخ تمام‌شده واقعی گوشت قرمز فاصله داشته و به حدود90تا 100هزار تومان در هر کیلوگرم رسیده است