زیبایی اندام با طب سنتی

مسعود رضوانی

در ادامه بحث زیبایی، سعی بر آن داریم تا در این مقاله به زیبایی اندام از دیدگاه طب سنتی بپردازیم. همانگونه که در مقاله قبل ذکر گردید از دیدگاه طب سنتی زیبایی دارای سه جز اساسی مهم یعنی پوست، وزن ( تناسب اندام) و سلامت و حفظ مو می‌‌باشد. که تقریبا فردی که دارای این سه گزینه مطلوب باشد طبیعتاً فرد زیبایی نامیده خواهد شد (زیبا از دیدگاه سلامت). در قسمت اول بحث زیبایی به بررسی زیبایی پوست پرداختیم و در این مقاله سعی بر آن داریم تا به بررسی تناسب اندام از دیدگاه طب سنتی بپردازیم.

چاقی چیست؟

بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی اضافه وزن و چاقی به عنوان تجمع غیر طبیعی یا بیش از اندازه چربی در بدن است که سلامتی فرد را مختل می‌‌کند. معمولا پزشکان برای پی بردن به وضعیت اندام فرد از شاخص توده بدنی و یا همان BMI استفاده می‌‌کنند. شاخص توده بدنی شاخص ساده‌ای است که نسبت وزن به قد را ارزیابی می‌‌کند. این شاخص بطور شایع برای افراد بزرگسال برای پی بردن به وضعیت اندام آنها استفاده می‌‌گردد. این شاخص از حاصل وزن بر مجدور قد بدست می‌‌آید. براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی برای چاقی و اضافه وزن، افراد با شاخص توده بدنی کمتر از 18.5 کم وزن، بین 18.5 تا 25 دارای وزن نرمال‌، بین 25 تا 30 مبتلا به اضافه وزن و بیشتر از 30 مبتلا به چاقی می‌‌باشند. لازم به‌ ذکر است که این تقسیم‌بندی برای تمام افراد کاربرد ندارد. به‌طور مثال نمی‌‌توان از BMI برای زنان باردار و شیرده، افراد بسیار قد بلند و یا قد کوتاه و ورزشکاران حرفه‌ای با توده بدنی بالا استفاده نمود.
ایران از نظر شیوع چاقی دارای رتبه 65 در جهان می‌‌باشد که این مسئله بسیار نگران کننده است. براساس تحقیقاتی که به تازگی در یک جامعه آماری در تهران صورت گرفت مشخص گردید که شیوع چاقی در زنان دوبرابر مردان است.

علل چاقی 

مطالعات فراوانی در مورد علل زمینه‌ساز چاقی انجام شده که در آنها به فاکتورهای مهمی‌‌ به عنوان علل زمینه‌ساز چاقی اشاره شده است. از جمله این علل می‌‌توان به این موارد اشاره کرد:
ژنتیک
کاهش فعالیت فیزیکی بدلیل تغییر در سبک زندگی
رژیم‌های پر کالری و عدم تطابق دریافت انرژی با نیاز بدن
استرس و فشارهای درونی
افزایش سن
جنس مونث
سطح اجتماعی و اقتصادی پایین
داروها
عوامل دموگرافیک (جمعیت شناختی)
اندام متناسب

اگر بخواهیم این واژه را موشکافانه مورد بررسی قرار دهیم به این تعریف می‌رسیم که به اندامی، متناسب اطلاق می‌شود که از متناسب با جنس (مرد و یا زن) و سن فرد، استخوان بندی‌، قد و وزنی مناسب داشته باشد. بنابراین هر فردی که یکی از این سه مورد استخوان‌بندی، قد و وزن آن متناسب جنسیت و سن او نباشد فردی نامتناسب اندام نامیده می‌شود. نوع استخوان‌بندی و قد کمتر می‌‌توانند مورد تغییرات چشمگیر توسط داروها و روش‌های درمانی مختلف گردند از همین جهت فردی که می‌‌خواهد به اندامی‌‌ متناسب برسد می‌بایست وزن خود را متناسب با قد و نوع استخوان‌بندی خود هماهنگ کند زیرا وزن افراد موردی هست که می‌تواند دچار تغییرات شود.

داروهای چاق و لاغر کننده

بحث را اینگونه آغاز می‌‌کنیم که به هیچ عنوان به عطاری‌ها و داروهای لاغری که در تبلیغات آنها گفته می‌‌شود منشا گیاهی دارد اعتماد نکنید. امروزه بازار فروش داروهای چاق و لاغرکننده بسیار پررونق است. داروهایی که واقعا توانایی این را دارند که افراد را چاق و یا لاغر کنند. اما ماهیت این داروها چیست؟

داروهای چاق کننده‌ای که اغلب به شکل کپسول و یا پودر در عطاری‌ها عرضه می‌‌شوند اکثرا حاوی دگزامتازون می‌‌باشد. یک دارو که ترشح کورتون در بدن را زیاد می‌‌کند.کورتون مهمترین ماده بدن ما می‌‌باشد که حالت تعادل بدن ما را حفظ می‌‌کند. تعادل خواب و بیداری، تعادل در رفتارهای ما و... همگی تحت تاثیر میزان کورتون در بدن ما می‌‌باشند. توجه داشته باشید که دگزامتازون 25 برابر کورتون‌های معمولی قدرت دارد و بعد از مصرف تمام سیستم‌های بدن را خفه کرده و کنترل بدن را خودش در اختیار می‌‌گیرد. حال اگر بعد از مدتی اگر شما بخواهید این داروی چاق کننده خود را قطع کنید از آنجا که کنترل بدن تحت تاثیر کورتون خارجی قرار گرفته است تمام سیستم بدن مختل می‌‌گردد زیرا بدن فرماندهی برای کنترل خود ندارد. بدن نسبت به عوامل محیطی واکنشی نشان نخواهد داد. سیستم و تعادل خواب به شدت به هم خواهد ریخت و در دوز بالا فرد به کما و به استقبال مرگ خواهد رفت. بنابراین به تمامی‌‌افراد لاغر به جد توصیه می‌‌گردد هیچ‌گونه کپسول و داروی چاق کننده استفاده نکنند و به افرادی که تا این لحظه از داروهای چاق کننده که اغلب شرکت‌ها با تبلیغاتی که این داروها را گیاهی می‌‌خوانند در حال استفاده می‌‌باشند توصیه می‌‌گردد که زیر نظر یک پزشک اقدام به قطع کردن داروی خود کنند.
اما داروهای لاغر کننده معمولا داروهایی هستند که مرتبط با بیماری دیابت می‌‌باشند. اینکه پس از مصرف داروهای لاغر کننده فرد تعادل ادرار خود را از دست می‌‌دهد، اینکه فرد دچار سستی و بی‌حالی می‌‌گردد و مردان پس از مصرف این دسته از داروها با مشکل نعوض روبرو می‌گردند همه گواه صحت این حرف است. عوارض کبدی و کلیوی مرتبط با این دسته از داروها بر هیچ‌کس پوشیده نیست و از طرف دیگر باید بیمار بداند که چندی پس از قطع مصرف این دسته داروها وزن او به حالت قبل باز خواهد گشت.

روش اصولی چاق و لاغر شدن

اولین گام بررسی علت چاقی و لاغری می‌‌باشد. بیمار باید بررسی کند که چه عاملی باعث چاقی و یا لاغری او شده است. اگر علت عدم کارکرد یکی از دستگاه‌ها و یا سیستم‌های بدن باشد فرد می‌‌بایست زیر نظر پزشک به مصرف دارویی بپردازد که آن دستگاه یا سیستم را به سمت صحت و سلامت سوق دهد. در حقیقت اصطلاح درمان دارویی که برای چاقی و یا لاغری بکار می‌‌رود بدین معناست که بیمار زیر نظر پزشک خود دارویی را مصرف کند که به درمان علت زمینه ساز چاقی و لاغری بپردازد و نباید از آن این تعبیر بشود که بیمار دارویی مصرف کند که چاق و یا لاغر شود. گام بعدی یک رژیم غذایی مناسب است. بحث در خصوص رژیم غذایی مفصل است اما بطور اختصار می‌‌توان گفت که افراد چاق نباید هیچ کدام از وعده‌های غذایی خود را حذف کنند و یا افراد لاغر نباید به پرخوری اقدام کنند. هدف و مقصود ار رژیم غذایی اصلاح برنامه‌ی غذایی فرد چاق و یا لاغر است. و مرحله بعد رفتار درمانی می‌‌باشد به معنای اصلاح عادت‌های غلطی که منجر به چاقی و یا لاغری شده‌اند.