همه پول‌هایی که سوزاندیم

بر اساس قوانین اگر بازیکنان حرفه‌ای پیش از پایان قراردادشان باشگاهی را ترک و راهی یک تیم دیگر شوند، 3 تا 5‌ درصد از رقم قرارداد جدید باید بین تیم‌هایی توزیع شود که در سنین جوانی بازیکن، یعنی 12 تا 19 سالگی او را آموزش داده‌اند. بر همین اساس هم زمانی که نیمار با گران‌ترین قرارداد تاریخ فوتبال جهان و در ازای 222 میلیون یوور از بارسلونا راهی پاری‌سن‌ژرمن شد، چیزی حدود 10 میلیون یورو به باشگاه سانتوس برزیل رسید. پرونده علیرضا جهانبخش، اولین موردی بود که فدراسیون فوتبال به نیابت از باشگاه منحل‌ شده داماش گیلان آن را پیگیری کرد و به نتیجه رسید. این انتقال با مبلغ 17 میلیون یورو انجام شده و شاید حق‌السهم بالای طرف ایرانی، باعث شد این بار فدراسیون عزمش را برای وصول این حق جزم کند. حالا هم دریافت این مبلغ قطعی شده و چون دیگر خبری از داماش نیست، فدراسیون می‌تواند این پول را جای دیگری صرف کند.

پرسش کلیدی اما اینجاست که ناآشنایی حقوقی یا عدم پیگیری مجدانه این حق از سوی باشگاه‌های ایرانی یا فدراسیون، باعث از دست رفتن چه مقدار پول از کف فوتبال ایران شده است؟ وکلای فدراسیون در پرونده جهانبخش تخمین می‌زنند که ما 20 میلیون دلار از این بابت ضرر کرده‌ایم؛ این یعنی سه برابر بیشتر از غرامت مارک ویلموتس که فوتبال ایران را به مرز ورشکستگی رسانده است. مرور اجمالی برخی مصادیق هم نشان می‌دهد این موضوع چندان بیراه نیست. به‌عنوان مثال مهدی طارمی ابتدای فصل جاری پیش از پایان قراردادش با ریوآوه در ازای  5 میلیون یورو راهی پورتو شد. بنابراین قاعدتا باید باشگاه‌هایی که در جوانی طارمی را آموزش داده‌اند، مثل شاهین و ایرانجوان بوشهر در بخشی از این رقم سهیم می‌شدند، اما باشگاه‌های ایرانی پی کار را نگرفتند. سردار آزمون هم در سال‌های جوانی راهی لیگ روسیه شد و در این سال‌ها مدام آنجا تیم عوض کرده است؛ آیا سپاهان که در نوجوانی سردار را آموزش داده نباید از این بابت پولی دریافت می‌کرده؟ دو سال‌ونیم پیش انتقال کاوه رضایی بین شارلروا و کلوب‌بروژ با رقم 5 میلیون یورو، یک رکورد در فوتبال باشگاهی بلژیک خلق کرد. طبیعتا فولاد خوزستان که در جوانی کاوه رضایی را آموزش داده باید بخشی از این پول را دریافت می‌کرد؛ آیا چنین اتفاقی رخ داد؟ متاسفانه ناآگاهی حقوقی باشگاه‌های ایرانی زیان‌هایی چنین هنگفت روی دست فوتبال ما می‌گذارد، آن هم در حالی که خارجی‌های طلبکار تا آخرین دلار پول‌شان را از ایرانی‌ها می‌گیرند.