وقتی همه در خواب هستند، بیخیال و بیخبر از دنیا و ویروسهایش، ایران باز ریز ریز نقش و نگار عوض کرده و رنگها جا عوض کردهاند. روزبهروز سفیدها جایشان را به زردی میدهند و زردهای پیشین، سرخ میشوند. کووید-19 با خیال آرام زیر سایه هشدارهای صداوسیما که حذف شده، خانه به خانه پیشروی میکند و تن به تن را فتح میکند، به خصوص آنها که خود را درگیر ماسک و خانهنشینی نمیکنند و واکسن را هم به صلاح بهداشت تن و بدنشان نمیبینند. اما مرگومیرهای حاصل از کرونا در سویه هفتم با این پا و آن پا کردن آن به 90 نفر در روز هم رسید. چند قدم عقبتر از امروز، مرگ و ابتلای هر ایرانی آواری بود که فرو میریخت. تبدیل شدن آدمها به عدد و آمار، یک فاجعه انسانی بود. هرچه زور و بازوی کووید-19 و دلتا و بتا و هر آنچه بدتر از آن بود معلومتر میشد، وهم اعداد بیشتر میشد و راحتتر روی سرازیری میرفتند. آن وقتها مدام بحث نشستن در خانه بود و واکسن و حذف دورهمیها. اما با صفر شدن آمارها و هلهله از توانایی کنترل بعد از آن همه جان که رفتند و بیخیال شدن همه هشدارها، باز نقشه ایران رنگ به رنگ شد. این سفید و زرد و قرمز شدن از جنس آن چهارشنبه سوری نیست که زردی به آتش بدهی و سرخی را به نیت سلامتی بگیری. این سرخی، همهاش درد است.
سینا روایت میکند
بیمارستان سینا از جمله مراکز درمانی است که بخش ویژه کرونا در آن هنوز فعال است. رفت و آمدها در این بیمارستان همیشه خدا، زیاد است. بیماران کرونایی میآیند، ساعتی میمانند و دارو و درمان میگیرند و میروند. بعضی که وضعیت وخیمتری دارند ممکن است ساعاتی هم بستری شوند. حسین کرمانپور، مدیر اورژانس بیمارستان سینا میگوید: «روزهای اول پیک جدید که از اواخر تیرماه آغاز شد، افزایش قابل ملاحظهای در تعداد بستریها داشتیم، اما بعد از آن روال ثابت است. یعنی نسبت به قبل از پیک افزایشی است، اما روند نسبت به اول پیک ثابت است. این آمار نشان میدهد واکسن اثرگذار بوده و مردم هم شیوه مراقبت را میدانند که چه زمانی به بیمارستان مراجعه کنند. اکنون موج افزایش باید در مطبها باشد. برخلاف پیکهای قبلی که بیشتر مراجعات به بیمارستانها بود. دلیل تناقض در آمار نیز همین نکته است.» تعداد مرگها زیگزاگی است. پیشتر از 20-30 شروع میشد و تا 600 هم بالا میرفت، در پیک کنونی تا 80 هم رسید و بازگشت، در عین حال که رو به رشد است، اما باز هم کاهش دارد. دکتر کرمانپور میگوید: «با افزایش بیماران و مراجعات، بالطبع کیفیت خدمات و مراقبتها کاهش پیدا میکند و آسیب بیمار نیز ممکن است بیشتر شود. موضوعی که در همه دنیا صدق میکند.» اکنون در اورژانس این بیمارستان چند نفر بستری هستند و در بخش شاید 10نفر، اما دو هفته پیش 20 نفر در اورژانس بودند و همین تعداد هم در بخش بستری بودند. این آمار بیمارستان به بیمارستان متفاوت است. اکنون بیماران حق انتخاب پیدا کردهاند و به بیمارستان مورد نظرشان مراجعه میکنند.
واکسنها توان رویین کردن ندارند
بیمارهایی که اکنون به بیمارستان مراجعه میکنند، بیشتر کسانی هستند که واکسن زدهاند و با تصور رویینتن شدن، ماسک را کنار گذاشتهاند، در حالی که واکسن تنها میتواند توان مقاومتی بدن را در مقابل بیماری افزایش دهد. درصد ایمنسازی واکسنها نیز از 85 تا 95 درصد را ضمانت میکند. به خصوص آنکه آنها در یک پروسه طولانیمدت ساخته نشدهاند. در ایران با توجه به شیوه و نوع واردات، واکسن سینوفارم بیش از سایرین در دسترس بود و به اجبار یا اختیار مورد استقبال حداکثری قرار گرفت. اتفاقا نتیجه آن هم موفق بود، اگرچه واردات آن با تاخیر بود و آمار قربانیان را تصاعدی بالا برد. دکتر کرمانپور در خصوص کیفیت انواع واکسنهای موجود در ایران میگوید: «هیچ واکسنی از نانوایی بیرون نیامده، حتی واکسن برکت. درصورتی که کوچکترین نقصانی داشته باشد، تولیدکننده آن کامل کنار گذاشته خواهد شد. اتفاقی که برای هر داروسازی در دنیا رخ میدهد.»وقتی پای اعداد و آمار پیش میآید، جز سری که به تاسف به چپ و راست میرود، کار دیگری نمیشود انجام داد. کاری که دکتر کرمانپور هم انجام میدهد. آماری در دست نیست که از بیمارانی که اکنون مراجعه میکنند، چه دزهایی را تزریق کردهاند یا چه واکسنهایی را زدهاند یا کلا زیر بار واکسن نرفتهاند. گروه آخر معمولا تا میتواند از جواب شانه خالی میکند. دور و برمان آدمهایی هستند که یا چندباره کرونا گرفتهاند یا با تزریق حتی چهار دز، دو بار و سه بار مبتلا شدهاند. این هیولا پشت هیچ سدی نمیماند و هفت لایه پوست و گوشت و سیستم ایمنی را پشت سر میگذارد. دکتر کرمانپور در توضیح میگوید: «هر چه پیش آمدهایم، قدرت سرایت آن افزایش یافته است. دیگر آنکه در انواع قبلی این میزان جهش ژنی وجود نداشت. در عین حال که قدرت تخریبکنندگی آن کمتر شده، اما توان عبور و فرار از واکسن را پیدا کرده است. به نوعی آماده فرار از شرایط امنی است که برای بدن ایجاد شده است. البته اطمینان خاطر از حفاظت از ریه بیشتر است.»او همچنان تاکیدش بر همان ماسک و حفظ فاصله است، موضوعی که مدام کمرنگ میشود و حتی در بیمارستان هم میتوان افرادی را دید که ماسک ندارند، به وفور نه، اما همان تعداد اندکشان هم در این شرایط نا ایمن زیاد است. از اکنون باید روزهای خاکستری را انتظار کشید. روزهایی که تجمعات برگزار شده، سفر کردهها رفتهاند و آمدهاند و خوب ویروسها را داد و ستد کردهاند، از آن وقت احتمال نقشه ایران مدام رنگ به رنگ شود.
نقابها از صورت برافتادند
بدون هیچ اپیدمی و شیوعی، بیمارستانها میتوانند مرکز نقل و انتقالات انواع ویروسها و بیماریها باشند. اما حالا نه بیماران و مراجعان ماسک برایشان اهمیتی دارد و نه ماموران و نگهبانان و حتی کارکنان بیمارستان اعم از پزشک و پرستار هشدار سفت و سختی به آنهایی میدهند که ماسک از صورت برداشتهاند. اورژانس بیمارستان رسولاکرم قل میزند از انواع مریضهایی که یکی از شکماش خون میرود و آن دیگری قرص خورده یا هر چیز دیگری. شلوغی غریبی است که ماسکهایی که بر صورت نیست و جمعی که کیپ کنار به کنار هم ایستاده و خوابیدهاند، آن را خوفناک کرده است. شرایطی که تنها باید جانت را برداری و فرار کنی. بیمارانی که احتمال کرونا میدهند، میآیند و ویزیت میشوند و میروند. برخلاف دوره قبل که فشار زیادی بر این بیمارستان بود، اینبار چندان خبری از بستریها و حالهای وخیم نیست. آنها هم که کرونا دارند، یا واکسن نزدهاند یا تا توانستهاند، در هر جمع و تجمعی شرکت کردهاند. یعنی عزا و عروسی را بیجواب نگذاشتهاند. این را رئیس اورژانس میگوید که میان آن همه مریض دست و پا میزند.
محاصره بیمارستان میان چادرهای کمپ
چادرهای رنگی کمپ بیمارستان امام خمینی را مثل یک حلقه سفت و سخت در آغوش گرفتهاند. گوجه و خیاری به هم تعارف میکنند و سر شب پا دراز میکنند تا خستگی همه بدوبدوی روز را به در کنند. مریضهایشان کوچک و بزرگ در بیمارستان خوابیدهاند و گوشه پیادهرو هم سهم آنها شده است. ورودی اصلی بیمارستان، سوله بزرگی است که از ابتدای اپیدمی، سند به نامش زده شده تا همین حالا. آن وقتها زیر فشار ورودی بیمار و حتی خروجیهای زیادی بود که به سردخانه میرفتند و حالا زیر فشار نه چندان شدید بیماران کرونایی است. یا نسخه میگیرند و میروند یا روز و ساعاتی بستری میشوند.
عبور از پیک هفتم؟
خبرها درمورد وضعیت ایران در موج هفتم کرونا ضد و نقیض است. درحالی که برخی متولیان امر نسبت به افزایش موارد ابتلا به کرونا و به تبع آن افزایش مرگهای کرونایی تا دو هفته دیگر ابراز نگرانی میکنند، ازسوی دیگر برخی خبرها از کاهش موارد ابتلا به کرونا و کاهش میزان بستریشدگان و در نهایت کاهش شهرهای قرمز حکایت میکند. براساس آخرین گزارش وزارت بهداشت که روز گذشته منتشر شده است بهروزرسانیها از وضعیت شهرهای کشور نشان میدهد تعداد شهرهای با وضعیت قرمز از 130 به 78 شهر کاهش داشته است که نشاندهنده کاهش موارد بستری است. البته از سوی دیگر تعداد شهرهای با وضعیت نارنجی (پرخطر) از 129 به 184 رسیده و همچنین تعداد شهرهای با وضعیت زرد(نسبتا پرخطر) از 154 به 174 افزایش و تعداد شهرهای با وضعیت آبی از 35 به 12 کاهش داشته است. درواقع نمای نقشه کرونایی کشور همچنان قرمز و نارنجی است. دراین میان به گفته کارشناسان امر یکی از دلایل کاهش آمار بستری ضعیفتر بودن سویه جدید کرونا (BA4 و BA5) نسبت به موجهای گذشته و واکسیناسیون بخش بزرگی از مردم طی ماههای گذشته است، آماری که میتواند ظرف هفتههای آینده با توجه به مسافرتهای تابستانی و شرکت مردم در برنامههای مناسبتی افزایش پیدا کند. بررسی آمار فوق طی سالهای گذشته نیز نشان میدهد موارد ابتلا به کرونا طی دو سال گذشته پس از شرکت مردم در تجمعات بدون توجه به پروتکلهای بهداشتی افزایش قابل توجهی داشته است. مصطفی قانعی، عضو سابق علمی ستاد مقابله با کرونا نیز در این خصوص با اشاره به کاهش روند ابتلا و بستری در کل کشور گفت: اگر با تجمعات اخیر باعث بروز پیک دو قلهای در هفتههای پیشرو نشویم، میتوان گفت در حال عبور از اوج پیک هفتم کرونا هستیم. با این حال، فاصله کاهش مرگومیر با کاهش ابتلا یک بازه زمانی دو هفتهای نیاز دارد و الان نمیتوان به قطعیت درباره فروکش زیرسویههای اُمیکرون نظر داد. به بیان دیگر یک دوره دو هفتهای نیاز است که ببینیم روند نسبتا کاهشی در بستری و ابتلا میتواند به کمترشدن مرگومیر هم بینجامد یا خیر، زیرا کسانی که در مراقبهای ویژه بستری هستند، ممکن است یا بهبود پیدا کنند یا فوت کنند. اما در حالی که روز جمعه محسن فرهادی، معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت از افزایش مرگهای کرونایی تا دو هفته آینده خبر داد و از مردم خواست تا باتوجه به سویه جدید کرونا از ماسک استفاده کنند، روز گذشته عباس شیراوژن، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا با بیان اینکه احتمالا به قله پیک هفتم کرونا رسیدهایم، ابراز امیدواری کرد از هفته آینده شیب بیماری نزولی شود. به گزارش «ایلنا»، وی افزود: امیدواریم که در انتهای هفته بتوانیم قله پیک را رد کرده و به سمت سراشیبی حرکت کنیم.
درهمین ارتباط روز گذشته مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، اعلام کرد که طی 24ساعت گذشته 3315 بیمار جدید مبتلا به کووید-19 در کشور شناسایی و 798 نفر از آنها بستری شدند. همچنین دراین بازه زمانی در 24 ساعت گذشته، 55 بیمار مبتلا به کووید-19 در کشور جان خود را از دست دادند. بررسی این آمار نشان میدهد که میزان موارد ابتلا و مرگ کرونایی کاهش داشته هرچند باید متغیرهایی چون عدم مراجعه مردم برای تستهای کرونا را نیز در شناسایی و ثبت رسمی این آمار در نظر گرفت. ازسوی دیگر همچنان 1452 نفر از بیماران مبتلا به کووید-19 در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستانها تحت مراقبت قرار دارند که وضعیت آنها در میزان مرگهای کرونایی روزهای آینده تاثیرگذار خواهد بود.