از سال‌های گذشته، مردم در معاملاتی همچون خرید مسکن، از اهرم مالی به‌صورت وام‌های بانکی استفاده می‌کرده‌اند. در حال حاضر نیز با توجه به رشد سرمایه گذاری در بازار بورس، این امکان در صندوق‌های سرمایه گذاری نیز بکار گرفته شده تا با تامین سرمایه بیشتر برای سرمایه گذاران، سود بالاتری نیز کسب شود. در ادامه این مطلب، توضیحاتی در ارتباط با صندوق اهرمی و همچنین بهترین صندوق اهرمی موجود، ارائه خواهیم داد.
اهرم مالی چیست؟
معنای اصلی اهرم مالی، ابزار یا بدهی جهت افزایش سود، در یک سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاران می‌توانند، علاوه بر دارایی‌های خود، از طریق اعتبار یا قرض گرفتن پول، فرآیند سرمایه‌گذاری خود را توسعه بخشیده و سود بیشتری به‌دست آورند. معمولا از این ابزار جهت تامین مالی شرکت استفاده می‌کنند و در حقیقت با هدف چند برابر شدن درآمد تجارت شرکت، پول قرض می‌گیرند. اما برای رسیدن به پاسخ این سوال که اهرم در بورس چیست؟ بهتر است به مثال زیر توجه کنید:
تصور کنید که شما 10 میلیون تومان پول داشته و 90 میلیون تومان نیز از کارگزاری قرض گرفته و سرمایه خود را به 100 میلیون می‌رسانید. حالا با این مبلغ، اقدام به سرمایه‌گذاری کرده و سودی معادل 150 میلیون کسب می‌کنید. در این حالت می‌توانید مبلغ قرض گرفته شده را به کارگزاری پس داده و به جای 10 میلیون اولیه، جمعا 60 میلیون تومان خواهید داشت. راه‌‌های استفاده از اهرم در بورس نیز عبارتند از:
- اعتبار معاملاتی
- قراردادهای مشتقه
- صندوق اهرمی
مزایای استفاده از اهرم در بورس
بکارگیری اهرم در بورس، مزیت‌های ویژه‌ای دارد که عبارتند از:
- دسترسی به منابع مالی بیشتر جهت سرمایه گذاری
- شرایط مناسب برای هر دو گروه سرمایه گذاران، یعنی ریسک گریزها و ریسک پذیرها
- امکان کسب سود بیشتر، اعتبار و افزایش بازدهی
معایب استفاده از اهرم در بورس
اهرم می‌تواند ریسک‌هایی نیز داشته باشد که از معایب آن محسوب می‌شوند؛ اصلی‌ترین خطر‌های استفاده از اهرم در بورس به شرح زیر است:
- ریسک کمتر شدن سود سرمایه‌گذاری از حد مورد نیاز
- در خطر بودن اصل سرمایه در صورت نوسانات شدید
نکاتی که باید پیش از استفاده از اهرم در بورس به آن توجه کنید
همچنین توصیه می‌شود با منابع مالی جدیدی که کسب می‌کنید؛ به هیچ عنوان در سرمایه‌گذاری‌هایی که ریسک بالایی دارند شرکت نکنید. همواره به یاد داشته باشید که اهرم سود و ضرر بالقوه را افزایش می‌دهد. استفاده از اهرم مالی، باعث کسب بازدهی‌های بالاتر شده و از آنجایی که هر چه بازدهی افزایش پیدا کند ریسک سرمایه گذاری نیز بالاتر می‌رود؛ پس این روش سبب افزایش ریسک سرمایه‌گذاری نیز خواهد شد.
صندوق اهرمی چیست؟
در گذشته به علت عدم امکان بکارگیری اهرم، تعداد زیادی از سرمایه گذاران، تمایلی به سرمایه گذاری در صندوق‌ها نداشتند. صندوق سرمایه گذاری اهرم یکی از صندوق‌های سهامی به شمار می‌رود که سبب بازدهی زیادی برای سرمایه گذاران خواهد شد. صندوق اهرمی به سرمایه گذاران ریسک پذیر، برای ورود به بازار سهام، علاوه بر استفاده از مزیت‌های صندوق‌های سرمایه گذاری، مانند نقد شوندگی مناسب و مدیریت تخصصی پورتفوی، امکان استفاده از ابزار اهرم را نیز ارائه می‌کند. پرتفوی صندوق اهرم بیشتر شامل سرمایه گذاری در سهام و حق تقدم سهام شرکت‌ها شده و مدیران صندوق و ثبت، متولی و حسابرس، ارکان مدیریت آن محسوب می‌شوند.
صندوق اهرمی چند نوع واحد دارد؟
واحدهای صندوق‌های اهرمی به دو گروه تقسیم می‌شوند، واحدهای عادی (بدون ریسک) و ممتاز (پر ریسک).
واحدهای عادی، مناسب سرمایه گذاران ریسک گریز است که یک بازدهی محدود و مطمئن می‌خواهند. اما واحدهای ممتاز را سرمایه گذاران ریسک پذیری که می‌خواهند با استفاده از اهرم، بازدهی بالایی داشته باشند؛ انتخاب می‌کنند. این واحدها، دارای قابلیت معامله در بورس بوده و می‌توان به‌صورت آنلاین و بوسیله سامانه‌های کارگزاری، از طریق جستجوی نماد اهرم، با آن‌ها به تجارت پرداخت.
سازوکار صندوق های اهرمی
در صندوق اهرمی از دو ساز و کار ریسک گریز(صدور و ابطال) و ممتاز پر ریسک (قابل معامله در بورس (ETF)) جهت سرمایه‌گذاری و نقل و انتقال واحدها، بطور همزمان استفاده می‌شود. صندوق اهرمی یک نوع صندوق سهامی است که مدیر آن، برای خرید سهام، با هیچ محدودیتی مواجه نمی‌شود و ارزش سهام اهرم نیز، با تغییر قیمت سهام، نوسان یافته و سرمایه گذاران ممتاز، تحقق کف بازدهی را برای سرمایه‌گذاران عادی تضمین خواهند کرد. اگر بازدهی صندوق اهرمی، بیشتر از سقف بازدهی معین باشد؛ آن‌ها علاوه بر سود سرمایه خود، مازاد سود را نیز دریافت خواهند کرد.
بازدهی در صندوق‌های اهرمی
برای واحدهای عادی و ممتاز، سه حالت مختلف جهت کسب بازدهی وجود دارد:
حالت اول: به عنوان مثال یک صندوق اهرمی که برای واحدهای عادی، سقف بازدهی آن 26٪ و کف بازدهی آن 23٪ باشد و بازدهی یک ساله آن نیز 30٪ باشد را در نظر می‌گیریم. سود خریداران واحدهای عادی، در آخر سال همان 26٪ خواهد بود. 4٪ باقیمانده سود، متعلق به خریداران واحدهای ممتاز است؛ به این معنی که سرمایه گذاران واحدهای ممتاز هم بازدهی اصلی و هم سود حاصل از سود مازاد واحدهای عادی را دریافت می‌کنند.
حالت دوم: اگر بازدهی صندوق اهرمی، کمتر از کف بازدهی باشد، خریداران واحدهای بدون ریسک، همان کف بازدهی را دریافت خواهند کرد. کمبود بازدهی این واحدها، توسط واحدهای ممتاز تامین شده و خریداران واحدهای ممتاز، ضرر کرده و سود کمتری از بازدهی کلی صندوق دریافت می‌کنند.
حالت سوم: اگر میزان بازدهی صندوق، بین کف و سقف سوددهی معین برای واحدهای عادی باشد؛ همان میزان بازدهی به سرمایه گذاران واحدهای عادی و ممتاز تعلق می‌گیرد.
مزایای صندوق های اهرمی
از مزایای صندوق اهرمی می‌توان به دو نکته زیر اشاره کرد:
- این صندوق‌ها، هم برای افراد ریسک‌پذیر و هم ریسک‌گریز مناسب است.
- با وجود اهرم، امکان دریافت بازدهی مضاعف از طریق خرید واحدهای پرریسک وجود دارد.
صندوق اهرمی کاریزما
صندوق کاریزما اولین صندوق اهرمی است، که با امکان سرمایه گذاری غیر مستقیم و بدون نیاز به دریافت اعتبار از کارگزار، از ابزار اهرمی در بورس اوراق بهادار استفاده می‌کند. کاریزما دارای دو نوع واحد عادی و ممتاز بوده و از طریق سرمایه گذاری در صندوق اهرمی نوع ممتاز کاریزما، مبلغی به سرمایه شما اضافه شده تا بتوانید با سرمایه گذاری در بورس، بازدهی اهرمی کسب کنید. بازدهی واحدهای عادی که به واحدهای صندوق با درآمد ثابت شباهت دارند؛ در صندوق اهرمی کاریزما، سالانه بین 20 تا 30 درصد خواهد بود. این واحدها قابلیت صدور و ابطال نیز دارند. واحد های ممتاز صندوق سرمایه گذاری اهرمی کاریزما نیز با قابلیت معامله در بورس با نماد اهرم، امکان سرمایه گذاری دارد.
صندوق تضمین کاریزما هم نیز یکی از صندوق هایی است که امکان سود اهرمی را برای دارندگان فراهم می کند. سهم اهرم در صندوق کاریزما بطور کامل مورد بررسی قرار گرفته و پتانسیل‌ها و ریسک‌های سرمایه گذاری، شناسایی می‌شوند؛ تا با تعادل واحدهای عادی و ممتاز، هر دو گروه بهترین بازدهی ممکن را کسب نمایند. بنابراین می‌توان صندوق اهرم کاریزما را بهترین صندوق اهرمی موجود در بورس دانست.
سوالات متداول
صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی چیست؟
بطور خلاصه صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی، با هدف کسب بازدهی بیشتر در سرمایه‌گذاری، از ابزار اهرم مالی استفاده می‌کند. این ابزار مخصوص سهامدارانی است که بخش ریسک پذیر سهم اهرم را خریداری کرده‌اند.
ویژگی واحدهای ممتاز صندوق اهرمی چیست؟
واحدهای ممتاز، به صندوق سهامی قابل معامله (ETF) شباهت داشته و غالبا سهام و حق تقدم سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی، دارایی صندوق اهرم یا سهام اهرم را تشکیل می‌دهند.
