به قلم : دکتر غزاله اسلامیان ؛ متخصص تغذیه ، عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
gh_eslamian@yahoo.com
تحریریه زندگی آنلاین : هلیکوباکترپیلوری
هلیکوباکتر یا همان میکروب معده در معده بیش از نیمی از ساکنان زمین، وجود دارد. این باکتری به علت توانایی خود در تحمل محیط‌های اسیدی معده، قادر است در این محیط زنده بماند. مبتلایان از یک یا چند علامت مانند کاهش اشتها، کاهش وزن، درد شکمی، تهوع، نفخ، استفراغ خونی یا مدفوع تیره شکایت می‌کنند. ممکن است در برخی از افراد مبتلا به این باکتری، این عفونت، بدون علامت باشد. هلیکوباکتر با ایجاد التهاب در لایه درونی معده، منجر به زخم و حتی سرطانی شدن سلول‌های معده می‌شود، بنابراین این باکتری یکی از علل اصلی زخم معده است. با درمان هلیکوباکتر از ابتلا به گاستریت و سرطان معده می‌توان پیشگیری کرد.
هلیکوباکتر پیلوری بر اثر تماس مستقیم با افراد آلوده یا مصرف آب و غذاهای آلوده به این باکتری منتقل می‌شود.
تشخیص و درمان
برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری، تست‌هایی مانند آزمایش خون و تست مدفوع می‌تواند استفاده شود. درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری معمولاً با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای مهارکننده اسید معده انجام می‌شود.
با توجه به نوع درمان‌های آنتی‌بیوتیک برای این مبتلایان، ممکن است تداخلات دارو و غذا وجود داشته باشد که حتماً با متخصص تغذیه در این مورد باید مشورت شود.
ابتلا به این میکروب با توجه به نوع الگوی غذایی دریافتیِ افراد می‌تواند بهبود یا تشدید یابد، بنابراین تغذیه در پیشگیری از ابتلا به این باکتری نقش مهمی دارد.
بیشتربخوانید:
مواد غذایی مضر برای مبتلایان به هلیکوباکترپیلوری
با مصرف برخی مواد غذایی علائم این بیماری ممکن است تشدید شود. دریافت بالای سدیم (نمک) با افزایش خطر ابتلا به این بیماری در ارتباط است، بنابراین علاوه بر محدودیت در مصرف نمک، دریافت منابع غذایی حاوی نمک پنهان مانند رب گوجه‌فرنگی صنعتی، گوشت‌های فرآوری شده (سوسیس و کالباس)، کنسروها، زیتون، خیارشور و انواع فست‌فودها باید محدود شود. مواد غذایی حاوی کافئین شامل انواع قهوه، نوشابه سیاه، شکلات، چای پررنگ و نوشابه‌های انرژی‌زا و همچنین ادویه‌ها به ویژه فلفل قرمز یا فلفل سیاه، ترشی‌ها، گوجه‌فرنگی، مرکبات و آب مرکبات می‌توانند ترشح اسید معده را تحریک کنند و منجر به التهاب و درد معده شوند، بنابراین افراد مبتلا به این بیماری باید مصرف این مواد غذایی را تا حد امکان محدود کنند.
مواد غذایی مفید برای مبتلایان به هلیکوباکترپیلوری
مواد غذایی با اثرات ضدباکتری و یا با کاهش التهاب، می‌توانند به درمان هلیکوباکتر و بهبود زخم معده کمک کنند. دریافت منابع پروبیوتیک‌ها، شامل لبنیات پروبیوتیک (ماست، پنیر یا دوغ کفیر)، ترشی‌های تخمیری و مکمل‌های پروبیوتیکی منجر به افزایش باکتری‌های مفید دستگاه گوارش شده و در کنترل و پیشگیری از ابتلا به هلیکوباکتر مؤثر هستند. منابع غذایی اسید چرب امگا -3 شامل ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان، سالمون، ساردین، گردو، بذر کتان آسیاب شده، روغن کلزا و سبزی‌های برگ سبز با کاهش التهاب، اثرات مفیدی در پیشگیری و کنترل هلیکوباکتر دارند. زردچوبه تنها ادویه‌ای است که نه تنها برای این مبتلایان محدود نمی‌شود، بلکه توصیه می‌شود حتماً به صورت روزانه مصرف شود. زردچوبه با خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضد میکروبی نقش اثرگذاری در بهبود علائم این بیماری دارد. مصرف متعادل زردچوبه به صورت روزانه به مبتلایان به این بیماری، توصیه می‌شود. کلم‌ها به ویژه کلم بروکلی، گل کلم و نوعی کلم تخمیری، در درمان این میکروب می‌توانند اثرگذار باشند. میوه‌های قرمز مانند توت‌فرنگی و شاه‌توت به دلیل محتوی بالای آنتی‌اکسیدانی، اثرات ضدسرطانی دارند. دریافت این میوه‌ها به صورت روزانه توصیه می‌شود.
بیشتربخوانید: