به قلم : مهشاد مهتدی ، کارشناس علوم تغذیه
زیر نظر: دکتر گلبن سهراب ، عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی و رژیم درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
تحریریه زندگی آنلاین : سرکه سیب یک ماده رایج در پخت و پز است که احتمالاً میلیون‌ها نفر از جمله خود شما به منظور ارتقای سلامت خود از آن استفاده می‌کنید. تحقیقات نشان می‌دهند که سرکه سیب ممکن است خواص مفیدی داشته باشد؛ از جمله اثرات ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی. سرکه سیب هزاران سال است که توسط انسان‌ها مصرف می‌شود. در واقع، شواهد تاریخی نشان می‌دهند که بشر از 5000 سال قبل از میلاد مسیح، آب سیب را به سرکه تخمیر می‌کرده است. از لحاظ تاریخی، سرکه سیب برای اهداف مختلفی مانند کمک به سم‌زدایی کبد، تصفیه خون، پاکسازی غدد لنفاوی و تقویت ایمنی استفاده شده است. در یونان باستان، بقراط سرکه سیب را مخلوط با کمی عسل برای کمک به درمان سرفه و سرماخوردگی تجویز می‌کرد. سرکه سیب از تخمیر شکر سیب به دست می‌آید که در نتیجه آن اسید استیک تولید می‌شود که ماده فعال اصلی در سرکه است و به آن بو و طعم قوی و ترش می‌دهد. برخی اسید استیک را مسئول مزایای سلامتی‌بخش سرکه سیب می‌دانند. علاوه بر اسید استیک، سرکه سیب حاوی آب و مقادیر کمی از اسیدها، ویتامین‌ها و مواد معدنی دیگر است. چندین مطالعه روی حیوانات و انسان‌ها نشان داده است که اسید استیک و سرکه سیب ممکن است باعث چربی‌سوزی و کاهش وزن، کاهش سطح قند خون، افزایش حساسیت به انسولین و بهبود سطح کلسترول خون شود. همه این شواهد کافی است تا سرکه سیب را تبدیل به یک درمان خانگی محبوب کند؛ گرچه مصرف سرکه سیب نمی‌تواند به تنهایی جایگزین رژیم مناسب غذایی، فعالیت کافی، خواب مناسب و درمان بیماری‌ها در افراد باشد.
بیشتربخوانید:
مروری بر برخی مزایای سلامتی سرکه سیب
کمک به کاهش وزن
کاهش کلسترول
کاهش سطح قند خون
بهبود علائم دیابت
کمک به کاهش وقوع ریفلاکس
در ادامه به بررسی هر یک از فواید مرتبط با سلامتی، مقدار توصیه شده برای مصرف، نحوه مصرف و مضرات مصرف بیش از اندازه سرکه سیب می‌پردازیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
کمک به کاهش سطح قند خون و مدیریت دیابت
تا به امروز، یکی از متقاعد‌کننده‌ترین کاربردهای سرکه سیب کمک به درمان دیابت نوع 2 بوده است. دیابت نوع 2 یک بیماری مزمن قابل پیشگیری است که بر نحوه کنترل قند خون در بدن شما تأثیر می‌گذارد. دیابت نوع 2 با سطوح بالای قند خون ناشی از مقاومت به انسولین مشخص می‌شود. به نظر می‌رسد که مصرف سرکه سیب می‌تواند حساسیت بدن به انسولین را مختصری افزایش دهد. این به انسولین اجازه می‌دهد تا گلوکز را وارد سلول‌های شما کند و سطح قند خون را کاهش دهد. با این حال، افراد غیردیابتی نیز می‌توانند برای حفظ سطح قند خون خود در محدوده معمولی از سرکه سیب سود ببرند، زیرا برخی از محققان معتقدند که سطح قند خون بالا عامل اصلی پیری و بیماری‌های مزمن مختلف است. باید توجه داشت که موثرترین و سالم‌ترین راه برای تنظیم سطح قند خون، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل حاوی مقادیر کم کربوهیدرات‌های تصفیه شده و قندهای ساده (مانند قند و شکر)، داروها و فعالیت بدنی کافی است؛ اما مطالعات اخیر چیزی را که می‌توانید در اکثر کابینت‌های آشپزخانه پیدا کنید، یعنی سرکه سیب را پیشنهاد می‌دهند که می‌تواند اثرات مفیدی داشته باشد. یک مطالعه علمی در سال 2019 نشان می‌دهد که مصرف سرکه سیب ممکن است اثرات مفیدی بر شاخص گلیسمی و استرس اکسیداتیو در افراد مبتلا به دیابت و دیس‌لیپیدمی داشته باشد. سرکه سیب به طور کلی بی‌خطر شناخته می‌شود، اما باید توجه داشت که سرکه سیب در دیابت، به نوعی شمشیر دولبه می‌باشد، زیرا ممکن است سرعت خروج غذا از معده و ورود به دستگاه گوارش تحتانی را کاهش دهد. این می‌تواند جذب مواد مغذی را در جریان خون آهسته کند. گاستروپارزی یا فلج معده یک بیماری شایع است که افراد دیابتی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این بیماری اعصاب معده به درستی کار نمی‌کنند، بنابراین غذا برای مدت طولانی در معده می‌ماند و با سرعت طبیعی تخلیه نمی‌شود. در نتیجه مصرف بیش از اندازه توصیه شده در افراد مبتلا به دیابت ممکن است باعث بدتر شدن علائم فلج معده در آنها شود. از طرفی مصرف سرکه سیب ممکن است با برخی دارو‌های مصرفی در دیابتی‌ها تداخل ایجاد کند؛ لذا ضروری است افراد قبل از افزایش مصرف سرکه سیب با پزشک خود مشورت کنند، اما به طور کلی اگر دیابت دارید، ممکن است مصرف سرکه سیب به اندازه متعادل ارزش امتحان کردن را داشته باشد. مصرف سرکه سیب قبل از غذا و یا همراه غذا به کنترل قند بعد از غذای افراد دیابتی کمک می‌کند.
بیشتربخوانید:
کمک به کاهش وزن
سرکه سیب تنها حاوی حدود سه کالری در هر قاشق غذاخوری انرژی است. شاید تعجب‌آور باشد که مطالعات نشان می‌دهند که سرکه سیب می‌تواند به کاهش وزن افراد کمک کند. چندین مطالعه انسانی نشان می‌دهد که سرکه سیب می‌تواند احساس سیری را در فرد افزایش دهد. این می‌تواند منجر به دریافت کالری کمتر و کاهش وزن شود. طبق نتایج مطالعات کوتاه‌مدت، زمانی که شرکت‌کنندگان سرکه سیب را همراه با یک وعده غذایی مصرف کردند، 120 دقیقه بعد از غذا سرکوب اشتها را تجربه کردند. آنها همچنین به مدت 3 تا 24 ساعت پس از مصرف سرکه سیب کمتر تمایل به مصرف میان‌وعده داشتند. به طور کلی، سرکه سیب ممکن است با افزایش سیری، کاهش قند خون و کاهش سطح انسولین به کاهش وزن کمک کند. با این حال، کاهش وزن طولانی‌مدت با اتخاذ عادات غذایی و سبک زندگی مفید و حمایتی ایجاد می‌شود.
کمک به حفظ سلامت قلب
بیماری قلبی یکی از علل اصلی مرگ و میر است. چندین عامل بیولوژیکی می‌توانند بر خطر ابتلا به بیماری قلبی تأثیر بگذارند. تحقیقات نشان می‌دهند که سرکه سیب احتمالاً می‌تواند روی برخی از آنها اثر مثبت بگذارد. به طور کلی مطالعات زیادی در مورد فواید سرکه سیب روی حیوانات انجام شده که نشان می‌دهد سرکه سیب می‌تواند تری‌‌گلیسیرید، کلسترول و فشار خون را کاهش دهد. با این حال، هیچ مدرک قوی دال بر کاهش خطر بیماری قلبی در انسان وجود ندارد. محققان قبل از رسیدن به هر گونه نتیجه‌گیری قوی باید مطالعات بیشتری انجام دهند.
کمک به کاهش وقوع ریفلاکس
عده‌ای اعتقاد دارند که سرکه سیب ممکن است برای درمان ریفلاکس مفید باشد، ولی هنوز شواهد علمی قوی برای آن وجود ندارد. به نظر می‌رسد استفاده از سرکه سیب در ریفلاکس خفیف ضرری ندارد، ولی بهتر است در انواع شدید بیماری استفاده نشود. بهتر است یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب ولرم رقیق کنید و میل نمایید. این اسید همچنین به عنوان یک عامل ضد میکروبی ضعیف نیز عمل می‌کند.
آیا مصرف سرکه سیب می‌تواند ضرری هم داشته باشد؟
مصرف بیش از اندازه سرکه سیب می‌تواند عوارض جانبی برای شما ایجاد کند، از جمله فرسایش مینای دندان، تداخلات دارویی احتمالی و کاهش پتاسیم خون. برخی از داروها، از جمله انسولین، دیگوکسین و برخی دارو‌های ادرار آور ممکن است با سرکه سیب تداخل داشته باشند و باعث کاهش سطح پتاسیم خون فرد مصرف‌کننده شوند. در صورت مصرف هر گونه دارویی به پزشک خود اطلاع دهید تا مطمئن شوید که هیچ تداخل منفی با سرکه سیب وجود ندارد.
سرکه سیب را چه مقدار و به چه صورت مصرف کنیم تا از فواید سلامتی آن بیشترین بهره را ببریم؟
بهترین راه برای گنجاندن سرکه سیب در رژیم غذایی شما، استفاده از آن در آشپزی است. یک روش آسان استفاده به همراه روغن زیتون به عنوان سس سالاد است. همچنین می‌توان از آن برای ترشی سبزیجات استفاده کرد یا به سادگی آن را با آب مخلوط کرده و نوشید. میزان استاندارد از 1 تا 2 قاشق مرباخوری (5 تا 10 میلی‌لیتر) تا 1 تا 2 قاشق غذاخوری (15 تا 30 میلی‌لیتر) در روز در یک لیوان بزرگ آب، مناسب است. بهتر است با مقادیرکم شروع کنید و از مصرف مقادیر زیاد خودداری کنید. رقیق کردن سرکه سیب همچنین ممکن است به جلوگیری از آسیب رساندن اسید به مینای دندان کمک کند. بهتر است مصرف آن را به صورت 2 تا 3 بار در طول روز پخش کنید و بهتر است سرکه سیب رقیق شده در آب را قبل از غذا بنوشید. سرکه سیب ارگانیک، بدون فیلتر و خام معمولاً بهترین انتخاب است.
حرف آخر
شما باید همواره مراقب دام تبلیغات مبنی بر «راه‌حل معجزه‌آسا» برای سلامتی و بهبود بیماری‌های خود باشید، زیرا این گونه نظرات معمولاً توسط شواهد قوی علمی پشتیبانی نمی‌شوند و می‌توانند بیشتر به ضرر شما شوند. در زمینه سرکه سیب هم این موضوع صادق است. به یاد داشته باشید که سرکه سیب را در آب رقیق کنید، آن را در حد اعتدال استفاده نمایید و مصرف آن را با یک رژیم غذایی مغذی و سبک زندگی سالم همراه کنید تا فواید سرکه سیب را به حداکثر برسانید.