به گزارش
خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) سومین روز همایش بین‌المللی مطالعات قرآن کریم، صبح امروز، سه‌شنبه 17 اسفند، با سخنرانی مجید معارف، رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران با موضوع رویکرد میان رشته‌ای در اعجاز علمی قرآن در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران آغاز به کار کرد.
وی سخنان خود را درباره مسلمات و اصول مطالعات میان رشته‌ای قرآن کریم آغاز و بیان کرد: نکته نخست این است که ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که از حدود 120 سال قبل علم تجربی سرعت چشم‌گیری گرفته است و بعضی جوامع از رشد تحولات علمی عقب می‌افتند. دو روز جهان مثل هم نیست و هر روز اتفاق جدیدی در دنیای علم اعم از کشف و اختراع می‌افتد و گاهی انسان اسیر این تکنولوژی می‌شود که به‌دست خود خلق کرده است. در این میان نگرانی‌هایی هم در خصوص آسیب‌شناسی محصولات علمی به وجود می‌آید تا فوایدش بیش از ضررهایش باشد.
معارف عنوان کرد: نگاه من به‌سرعت علم منفی نیست و جهان در حال پیشرفت علمی است. در این جهان مکاتب باید موضع داشته باشند. انسان‌ها باید دستاوردها را به رسمیت بشناسند و نسبت به آن واکنش داشته باشند. از نظر قرآن جهان مسخر انسان است و باید در خدمت انسان باشد.
وی افزود: ما نیابد اسیر و مغلوب تکنولوژی باشیم؛ باید این تحولات را به رسمیت شناخت و با آن تعامل منطقی برقرار کرد. اگر قرار باشد تعامل میان مطالعات میان رشته‌ای قران و علوم انجام بگیرد این مسئله مبانی خاص خود را می‌طلبد که دو مبانی مهم دارد.
معارف ابراز کرد: قرآن کتابی دارای حقایق پایان‌ناپذیر است و نه حقایق محدود که در صدر اسلام حقایق قرآن کشف شده و تمام شده باشد. امام علی(ع) می‌فرماید که ظاهر قرآن زیبا و باطنش عمیق است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه قرآن هر روز تفسیر جدیدی را می‌طلبد، اظهار کرد: تفسیر یعنی پرده‌برداری از حقایق و این مسئله از مبانی مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم است. امام صادق(ع) نیز می‌فرماید: قرآن تجلی علم خداست.
وی تأکید کرد: مبنای دوم این است که علم با تمام صلاحیت‌هایش، رسالتش این است که فرضیه‌های خود را به قانون‌های قطعی تبدیل کرده و واقعیت‌ها را بشناسد. یکی از مبانی مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن، تعظیم در برابر علم و اذعان به صلاحیت علم در کشف حقایق است.
معارف اظهار کرد: از این‌رو ما با دو واقعیت روبرو هستیم؛ قرآن با حقایق پایان‌ناپذیر و علم با مسئولیت شناخت جهانش. بنابراین میان این دو باید تعاملی برقرار شود.
رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران عنوان کرد: نکته سوم این است که در عصر حاضر ما شاهد پدیده‌ای به نام علوم قرآنی هستیم. عده‌ای سخن از اعجاز علمی قران می‌آورند. عده‌ای برای پروراندن اعجاز علمی روی به تفسیر علمی می‌آورند. کتاب‌های خوبی در این زمینه به صورت مستقل و مفصل نوشته شده است. مثلا کتاب «البیان» آیت‌الله العظمی خویی در مبحث اخبار از غیب دریچه‌ای به مسائل علمی قرآن می‌گشاید و حقایق علمی قرآن را ذیل اخبار از غیب می‌داند. یعنی اگر خدای عالم از حوادثی که در آینده روی می‌دهد خبر می‌دهد، خدای عالم از یک حقیقت طبیعی هم می‌تواند سخن بگوید که بعدها با پیشرفت علوم محقق شود. آیت‌الله العظمی خویی این باب را باز کرد.
وی اضافه کرد: آیت‌الله معرفت در «التمهید فی علوم القرآن» یک باب را در جلد ششم به این موضوع اختصاص می‌دهد و مثال‌های زیادی در این باب می‌آورد.
معارف یادآور شد: چهارمین نکته این است قرآن مسائلی را به شکل صریح از مسائل علمی بیان نکرده باشد. عده‌ای می‌گویند مگر قرآن رسالت علمی دارد؟ و معتقدند قرآن کتاب هدایت است. برخی قائل به اشارات و برخی قائل به بیان صریح در مسائل علمی هستند مانند طنطاوی. اگر هیچ کدام از این دو را نپذیریم نمی‌توانیم مسئله‌شناسی را در قرآن انکار کنیم.
وی در پایان اظهار کرد: قران قائل به نگرش آیه‌ای نسبت به حقایق عالم و طبیعت و وجود انسان است. لذا قرآن مسئله‌ساز است و با این مسئله‌سازی، روش تحقیق را هم در اختیار ما قرار می‌دهد. اما حداقل دستاورد قرآن برای جامعه بشری تولید فکر و مسئله است که آغاز حرکت علمی خواهد بود.
برای مشاهده گزارش تصویری این همایش
اینجا کلیک کنید
