ماهان شبکه ایرانیان

آشنایی با معاونت پژوهشی مرکز مدیریت حوزه علمیه قم

  معاونت پژوهشی مرکز مدیریت حوزه علمیه قم در سال 1378 بنا بر تاکید مقام معظم رهبری مدظله العالی و به منظور دستیابی به اهداف ذیل تاسیس شد:
1. تدوین نظام جامع پژوهشی در حوزه و تهیه طرح ها و مطالعات توسعه ای.
2. نهادینه ساختن و تمرکز پژوهش های فردی و گروهی (صورت گرفته یا در حال اجرا) .
3. تالیف، تدوین و اصلاح متون آموزشی حوزه.
4. آسیب شناسی، ترمیم و ساماندهی پژوهش های حوزه.
5. جذب و گزینش اعضای هیئت علمی حوزوی در رشته های تخصصی.
6. ایجاد فرصت های مطالعاتی، اجرای طرح های علمی میدانی و ارزیابی فرآورده های پژوهشی حوزه.
7. اطلاع رسانی مناسب از فعالیت های پژوهشی حوزه و انتشار نشریه های اطلاع رسانی، علمی و تخصصی.
8. برگزاری سمینارها و همایش های علمی تخصصی و.... فعالیت ها:
این معاونت در مدت کمتر از سه سال فعالیت هایی ارائه کرده است که در این بخش، به برخی از آن ها به صورت گذرا اشاره خواهد شد:
راه اندازی نشریه پژوهشی اطلاع رسانی «پژوهش و حوزه » در سال 1379 و انتشار 6 شماره از آن.
برگزاری نمایشگاه مراکز پژوهشی حوزه در سال 1379.
برگزاری همایش سالانه کتاب های برتر حوزه در سال های 1378 و 1379 (سومین همایش آن هم در بهمن ماه سال جاری برگزار می شود) .
اجرای طرح تربیت محقق و نویسنده و جذب و گزینش طلبه های جوان و خوش استعداد به منظور فراگیری آموزش های روش تحقیق و هدایت ایشان به سمت و سوی پژوهش با توجه به استانداردهای فعلی.
انتشار کتب اطلاع رسانی مراکز پژوهشی با نام بشیر.
اجرای طرح شناسایی محققان که هم اکنون مراحل پایانی خود را سپری می کند.
ایجاد پایگاه اطلاع رسانی حوزه.
انتشار سه جلد کتاب درسی با عنوان های «بر بال قلم » ، «حکومت اسلامی » و «منطق (1)» .
برگزاری گردهمایی های علمی برای دانش پژوهان طرح تربیت محقق.
تاسیس انجمن های علمی حوزه.
برگزاری اجلاسیه مقدماتی مراکز پژوهشی.
تاسیس و تشکیل کتاب خانه تخصصی پژوهشی.
این معاونت برای عمق بخشی به فعالیت ها و برنامه های اجرایی، شوراهای مشورتی و تخصصی تشکیل داده است.این شوراها که عهده دار هدایت و سیاست گذاری بخش های مختلف معاونت هستند، عبارتند از:
شورای مدیران که سیاست گذاری برنامه های اجرایی معاونت را بر عهده دارد.
شورای طرح و برنامه که عهده دار بررسی طرح ها و مطالعات توسعه ای و تهیه نظام پژوهش است.
شورای تدوین متون درسی حوزه و کمیته های تخصصی زیر مجموعه این شورا.
شورای عالی کتب برگزیده که با تشکیل کمیته های ارزیاب علمی برنامه جاری خود را با اتفاق بیش تری دنبال می کند. طرح های در دست اجرا
معاونت پژوهشی بر اساس نیازسنجی و کارشناسی های به عمل آمده با تشکیل کمیته ساختار و تشکیلات معاونت پژوهشی، بررسی و تهیه ساختاری مناسب را در دست اجرا دارد. این معاونت درکنار فعالیت های خود مواردی چون: فراهم نمودن مقدمات تاسیس دفتر پژوهش های حوزوی; زمینه سازی و برقراری ارتباطات گسترده درون و برون حوزوی; بررسی تشکیل دفاتر پژوهشی در استان ها; بررسی گسترش طرح کتب برتر; مجله ها; مقاله ها; پایان نامه های حوزوی; پیش بینی برگزاری نمایشگاه کتاب حوزه در قم و حضور هم آهنگ مراکز پژوهشی در نمایشگاه تهران; بررسی برگزاری نشست مدیران مسئول و سردبیران مجله های حوزوی; ترجمه بیشتر به زبان های دیگر و چند طرح دیگر را در دستور کار خود دارد.
هم اکنون معاونت پژوهشی حوزه سه مدیریت دارد: مدیریت تالیف و نشر متون آموزشی حوزه، مدیریت تحقیقات علمی و دیریت سازماندهی تحقیقات. گزارش تفصیلی هر یک از مدیریت ها از این قرار است: مدیریت تحقیقات علمی
این مدیریت با هدف سامان دهی به تحقیق های انجام شده در دو محور زیر تشکیل یافت: 1. ارزیابی فرآورده های پژوهشی حوزه که به صورت کتاب در آمده است; 2. آسیب شناسی و ترمیم فعالیت های پژوهشی که بنا به دلایلی مجال تبدیل شدن به کتاب را نیافته اند. بخش ها 1. دبیرخانه کتب برگزیده
این بخش به منظور ارزیابی آثار حوزویان و معرفی برترین پژوهش های آنان تاسیس گردید.روند بررسی آثار در این بخش به این شکل است که در خرداد ماه هر سال از طریق فراخوان عمومی و مکاتبه با مراکز پژوهشی و انتشاراتی، نمونه آثار چاپ شده در خواست می شود. پس از رسیدن آثار به دبیرخانه مراحل ذیل به منظور معرفی برترین کتاب های سال اجرا می شود.
الف) طبقه بندی رشته ای: در این مرحله آثار بر اساس سه رشته تالیف، تحقیق و تصحیح و ترجمه طبقه بندی می گردد.
ب) طبقه بندی موضوعی: در این مرحله آثار بر اساس 24 موضوع همانند: فقه، اصول، کلام، فلسفه، منطق و...طبقه بندی می گردد.
ج) ارزیابی آثار: پس از طبقه بندی آثار بر اساس رشته و موضوع، ارزیابی آن ها در دو قسمت اجرا می گردد:
1. ارزیابی گروهی: در این قسمت یک گروه کارشناسی که متشکل از سه تا چهار نفر متخصص و صاحب نظر است، کتاب های رسیده را با توجه به ملاک ها و معیارهای گزینش کتاب سال حوزه، به طور کلی ارزیابی می کنند. پس از ارزیابی این گروه، آثاری که دارای حد نصاب لازم از معیارها باشند به مرحله دوم راه می یابند و بقیه آثار از گرودنه انتخاب کتاب های برتر خارج می شوند.
2. ارزیابی فردی: دراین قسمت سه یا چهار کارشناس به صورت جداگانه، کتاب هایی را که به این مرحله راه یافته اند، دقیقا ارزیابی می کنند. از جمع بندی دیدگاه های ایشان کتاب های برتر در رتبه های اول، دوم و تشویقی تعیین می گردند.
در ارزیابی آثاری که به دبیرخانه می رسد، بیش از پنجاه تن از اساتید حوزه و دانشگاه با دبیرخانه کتب برگزیده همکاری می کنند. همایش سالانه کتب برگزیده
برپایی همایش کتب برگزیده حوزه یکی از فعالیت های دبیرخانه کتب برگزیده است که همه ساله پس از اجرای مراحل فراخوان، ارزیابی و انتخاب برترین ها اجرا می گردد. معرفی آثار برتر واهدای جوایز به صاحبان آثار برتر از اهداف برپایی این همایش است.
تا کنون در سال های 1378 و 1379 دو همایش برگزار شده است. در اولین همایش نه اثر حائز رتبه یکم، ده اثر حائز رتبه دوم و یازده اثر حائز رتبه تشویقی شدند. هم چنین طی دومین همایش چهارده اثر دارای رتبه یکم، بیست و دو اثر دارای رتبه دوم و شانزده اثر حائز رتبه تشویقی گردیدند.
سومین همایش کتب برگزیده نیز تا آخر سال جاری بر پا خواهد شد. 2. ستاد دفاتر پژوهشی
به منظور آسیب شناسی پژوهش هایی که به فرجام نرسیده است، ضرورت سامان دهی بنیادی و ایجاد زیرساختی مستحکم برای پژوهش در حوزه، به خوبی احساس می شد; از این رو مدیریت تحقیقات علمی بر آن شد بخشی را با نام «ستاد دفاتر پژوهشی » بنا نهد. این ستاد با هدف ارتباط مستقیم با طلاب جوان، آموزش های پژوهشی به ایشان و روش مند کردن پژوهش های آنان، در چهار مدرسه پرجمعیت حوزه علمیه قم، یعنی مدرسه علمیه معصومیه (ع)، الهادی (ع)، امام باقر (ع) و شهید صدوقی کار خود را آغاز کرد. فعالیت های ستاد دفاتر پژوهشی
الف) راه اندازی مرکز تربیت محقق و نویسنده: در این مرکز که برای تحقق اهداف ستاد دفاتر پژوهشی به وجود آمده است، آموزش هایی در زمینه فنون نویسندگی، وتحقیق و به سازی فکری و محتوایی به دانش پژوهان ارائه می شود. این آموزش ها به منظور بالفعل شدن پژوهش ها و تبدیل آن ها به نوشتار است. کار آموزش دانش پژوهان بر عهده بیش از سی تن از اساتید حوزه و دانشگاه است. مرکز تربیت محقق و نویسنده دانش پژوهان خود را از میان استعدادهای درخشان و طلبه های جوان پایه پنجم تا هفتم که دارای معدل بالای 18 و اجمالا دارای پیشینه کار تحقیقاتی و نویسندگی هستند، طی آزمون کتبی و شفاهی گزینش می کند.
در اولین دوره آموزشی این مرکز که در سال 1378 آغاز شد، از میان 350 نفر شرکت کننده 120 نفرانتخاب شدند. این دوره در حال اتمام است. دوره دوم نیز در سال 1379 آغاز شد که از میان 350 شرکت کننده، 50 نفر گزینش شدند. در این دوره بر خلاف دوره پیشین آموزش ها به صورت متمرکز و در محل معاونت پژوهشی اجرا می شود.
از ویژگی های مرکز تربیت محقق و نویسنده برگزاری ترم تابستانی در جوار بارگاه ملکوتی ثامن الحجج (ع) است. در این ترم فشرده تمام کارهای چهارماه آموزشی در ترم تحصیلی، در مدت بیست روز اجرا می شود.
ب) بررسی آثار شهید مطهری: در این طرح که در حقیقت مرحله مقدماتی طرح تربیت محقق و نویسنده است، طلابی از پایه های اول تا چهارم انتخاب می شوند و در جلسات هفتگی با بهره گیری از استاد راهنما و برگزاری امتحانات مربوطه آثار شهید مطهری را بررسی می کنند و در نهایت با افکار آن شهید والامقام، که اسلام شناسی دقیقی را ارائه داده است، آشنا می شوند. کارهای در دست اجرا
الف) طرح مواد درسی مرکز تربیت محقق و نویسنده: این طرح در مقطع کارشناسی (سطح دو) دارای 32 ماده درسی است که در شصت واحد به منظور تکمیل آموزش های شکلی و محتوایی دانش پژوهان مرکز ، تدوین و طراحی شده است.از این شصت واحد، بیست واحد آن مربوط به آموزش های شکلی است که روش های پژوهش و نگارش را شامل می شود و چهل واحد دیگر درس های محتوایی است.
ب) طرح مرکز تخصصی الهیات و معارف اسلامی: برای تربیت کادر علمی کارآمد و پاسخ گوی به شبهات فکری فرهنگی روز در مجامع حوزوی و دانشگاهی آن چه به وسیله مدیریت تحقیقات علمی در مرکز تربیت محقق و نویسنده دنبال می شود در حقیقت آموزش های شکلی و محتوایی است که با سطح دوم حوزه برابری می کند; بنابراین برای استمرار این حرکت و گسترش آن، طرحی از سوی این مدیریت به شورای عالی حوزه ارائه شده است که بر اساس آن، سطح سوم و چهارم نیز برای مرکز تربیت محقق و نویسنده پیش بینی شده است.
ج) گسترش همایش های علمی طلاب جوان: این همایش ها به همت ستاد دفاتر پژوهشی در مدارس علمیه معصومیه (ع)، الهادی (ع) و صدوق برگزار شده است; اما گسترش آن به تمام مدارس علمیه از برنامه های آتی این مدیریت است.
د) نقد کتاب: نقد کتاب هایی که در همایش های سالانه حوزه برتر شناخته می شوند از برنامه های آینده مدیریت تحقیقات علمی است.
ه) راه اندازی مجله داخلی رویش: هدف این مجله که برای مرکز تربیت محقق و نویسنده است، ارائه افکار واندیشه های ناب برای طلاب جوان در مقطع سطح یک است. مدیریت دفتر تالیف و نشر متون درسی حوزه
ضرورت تدوین واصلاح متون آموزشی با توجه به کاستی های فراوانی که در کتاب های درسی حوزه مشاهده می گردد بر هیچ یک از اهل نظر پوشیده نیست. در حقیقت مهم ترین مسئله برای هر تشکیلات آموزشی دانشگاهی یا حوزوی برنامه ریزی درسی و متون آموزشی است که متاسفانه تا کنون تشکیلات ویژه این کار، درحوزه های علمیه به وجود نیامده است.
هر چند فعالیت هایی فردی، همانند حلقات شهید صدر و منطق و اصول فقه مرحوم مظفر ، در این زمینه انجام یافته است; اما به دلیل فقدان سازمان و تشکیلاتی منسجم و به سبب آن که به حیات فرد بستگی داشته است، پایدار نمانده و استمرار نیافته است. بنابراین ضرورت وجود سازمان وتشکیلاتی خاص، برای برنامه ریزی، اصلاح، تالیف و نشر متون درسی حوزه از سالیان درازی احساس می شد. براین اساس پس از تاسیس معاونت پژوهشی مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، مدیریت «دفتر تالیف و نشر متون درسی حوزه » نیز با عنوان یکی از مدیریت های تابعه آن معاونت شکل یافت. مهم ترین اهداف این مدیریت از این قرار است:
1. سامان دهی، تدوین و نشر متون آموزشی حوزه; 2. تعمیق و غنی سازی آگاهی های طلاب; 3. یادگیری مطالب بسیار زیاد در فرصت بسیار کم; 4. بهره گیری از پیش رفته ترین روش در آموزش متون درسی. بخش ها
مدیریت دفتر تالیف و نشر متون درسی به منظور دست یابی به اهداف فوق از واحدهای زیر تشکیل یافته است: الف) گروه های علمی
بررسی علمی طرح ها و متون درسی بر عهده این گروه است. اعضای این گروه ها که همگی اهل قلم، تدریس و دارای فن هستند، چنان چه متون درسی را پس از ارزیابی و بررسی دقیق علمی دارای شرایط لازم ندانند، نخست اصلاح کرده و در غیر این صورت، تالیف متن جدیدی را پیشنهاد می کنند.
این واحد متشکل از ده گروه علمی است:
1. گروه تفسیر و علوم قرآن; 2. گروه کلام; 3. گروه فقه; 4. گروه اصول; 5. گروه منطق و فلسفه; 6. گروه ادبیات عرب; 7. گروه اخلاق و آداب; 8. گروه علوم حدیث; 9. گروه تاریخ و سیره; 10. گروه عمومی (اندیشه سیاسی، ادبیات فارسی، روش تحقیق و...) . ب) واحد برنامه ریزی درسی و ارزیابی ج) واحد تالیف
پی گیری امور مربوط به تالیف کتاب های پیشنهادی گروه ها و انعقاد قرارداد با مؤلفان از وظایف این واحد است. د) واحد تولید
پس از تالیف کتاب، ویرایش، حروف چینی، نمونه خوانی و نظارت بر چاپ به عهده این واحد است. فعالیت ها
بخشی از فعالیت های پایان یافته این مدیریت، انتشار سه جلد کتاب است که در ردیف کتاب های درسی حوزه جای گرفت. این سه کتاب عبارت اند از: 1. بر بال قلم
این کتاب در سال 79 منتشر شد و به متون درسی حوزه در پایه ششم پیوست. بر بال قلم متشکل از 40 درس است و برای 80 ساعت درسی یعنی نیم سال تدوین شده است. 2. حکومت اسلامی
این کتاب در سال جاری انتشار یافت و قرار است در کنار متون درسی پایه ششم قرارگیرد. محتوای این اثر از 32 درس در زمینه اندیشه سیاسی اسلام فراهم آمده است. 3. منطق (1)
این اثر که امسال چاپ شده، دارای 20 درس است و برای 40 ساعت درسی تدوین گردیده است. کتاب منطق (1) از امسال در شمار متون درسی پایه اول جای گرفت. مدیریت سازماندهی تحقیقات
این مدیریت با هدف اطلاع رسانی پژوهشی و سازماندهی و سامان بخشی به پژوهش های حوزه علمیه، فعالیت های خود را از اواخر سال 1378 آغاز کرد. بررسی بایسته های پژوهشی و آسیب شناسی پژوهش های حوزوی از دیگر اهداف این مدیریت است. بخش ها
مدیریت سازمان دهی تحقیقات به منظور تحقق اهداف خود از این بخش ها تشکیل یافته است:
1. واحد مراکز پژوهشی; 2. واحد محققان; 3. پایگاه اطلاع رسانی; 4. واحد انجمن های علمی. فعالیت ها
قلمرو فعالیت های مدیریت سازمان دهی تحقیقات را می توان به دو بخش تقسیم کرد:
الف) پژوهش های درون نظام آموزشی حوزه علمیه که طلاب مقدمات، سطح و خارج را در بر می گیرد.
ب) پژوهش های فردی و سازمانی که به وسیله دانش آموختگان حوزوی انجام می پذیرد. عمده برنامه های مدیریت متوجه این بخش است.
مدیریت سازمان دهی تحقیقات با توجه به قلمرو فعالیت ها و نگاه به اهداف پیش رو، در طول مدت تشکیل خود، کارهای زیر را انجام داده است: 1. برپایی نمایشگاه آثار و دست آوردهای پژوهشی مراکز تحقیقاتی قم
این نمایشگاه به صورت دو سالانه و با اهداف ذیل برگزار می شود:
نمایش توان مراکز علمی و پژوهشی حوزه; عرضه دست آوردها و فعالیت های مراکز پژوهشی و آشنایی با تازه های پژوهش; آشنایی مراکز پژوهشی، محققان ونهادهای فرهنگی و دولتی با قابلیت ها و نیازهای پژوهشی; ایجاد ارتباط میان مراکز به منظور دست یابی به راه کارهای بهینه سازی نظام پژوهشی حوزه; شناسایی پژوهش های موازی بین مراکز وایجاد انگیزه درحذف پژوهش های تکراری غیر مفید; آشنایی با طرح ها و افق های نوین پژوهشی; ایجاد انگیزه و نشاط علمی در میان طلاب و فضلای جوان.
در اولین نمایشگاه که سال 1379 بر پا شد، بیش از هشتاد مرکز تحقیقاتی قم مشارکت فعال داشتند. این مراکز آخرین دست آوردهای پژوهشی خود را در معرض دید بازدید کنندگان قرار دادند و از استقبال خوبی برخوردار شدند. 2. انتشار بشیر 79 و 80
در این اثر که به صورت کتاب، CD ، سایت اینترانت و اینترنت تهیه شده است، بیش از 490 مرکز علمی پژوهشی حوزه علمیه قم به صورت اجمالی و تفصیلی شناسایی و معرفی شده اند. معرفی اجمالی مراکز در یک جلد پالتویی، معرفی نیمه تفصیلی در یک جلد رقعی و معرفی تفصیلی مراکز در دو جلد رحلی (1200 صفحه) منتشر شده است. 3. شناسایی محققان و صاحبان آثار حوزوی
این طرح با هدف شناسایی پژوهش گران و صاحبان آثار حوزوی و دسته بندی آن ها از نظر تخصص در حال اجرا است. بدیهی است، با شناسایی و دسته بندی پژوهش گران بر اساس تخصص های آنان، پژوهش های حوزه از شتاب و انسجام مطلوبی برخوردار خواهد شد. با اجرای این طرح تا کنون بیش از دو هزار محقق و صاحب اثر شناسایی شده اند که معرفی آنان در دو مرحله انجام خواهد یافت: 1. معرفی اجمالی; تمامی محققان و صاحبان آثار حوزوی در این مرحله به صورت کلی و اجمالی معرفی خواهند شد.2. معرفی تفصیلی; در این مرحله پس از پالایش جامع، محققانی که با شاخص های تعریف شده مطابقت داشته باشند، به صورت تفصیلی و با تفکیک تخصص ها معرفی می شوند.
اجرای این طرح 50% پیش رفت داشته و 50% دیگر نیز در دست اقدام است که پیش بینی می شود در سه ماهه نخست سال 81 به پایان برسد. 4. راه اندازی پایگاه اطلاع رسانی حوزه علمیه قم
این پایگاه در اهداف کوتاه مدت خود، با راه اندازی اینترانت به صورت مستقل و اینترنت به صورت اشتراک سایت در یکی از مراکزی که خط اینترنت دارند، مجموعه ای از اطلاعات پژوهشی مورد نیاز محققان را اطلاع رسانی می کند. اطلاع رسانی فعال و به روز از برنامه های پژوهشی مراکز، معرفی پژوهش گران و اطلاع رسانی از اخبار پژوهشی قم، شامل سمینارها و همایش های علمی، برخی از اطلاعاتی است که در این پایگاه ارائه خواهد شد.
با راه اندازی خط مستقل اینترنتی که از اهداف دراز مدت این پایگاه است، خدمات ویژه اینترنتی به محققانی که در معاونت پژوهشی دارای پرونده هستند، داده می شود. 5. راه اندازی انجمن های علمی
در این بخش، مجموعه محققانی که در موضوعی تخصص دارند، گرد یک دیگر جمع می شوند و با تنظیم اساس نامه ای که در مدیریت تعریف شده است، انجمن خود را در معاونت پژوهشی به ثبت می رسانند; پس از آن پژوهش گرانی که عضو انجمن هستند می توانند رسما به صورت تخصصی فعالیت های علمی خود را ارائه دهند و معاونت نیز علاوه بر اعتبار بخشی نسبت به برخی از امور اداری، تشکیلاتی و خدماتی از این انجمن ها پشتیبانی خواهد کرد. انجمن ها با نشست های ماهانه، تحقیقات جدید اعضا را در محیطی علمی نقد و بررسی می کنند و از طرفی مجال مناسبی برای نهادها به دست می آید تا با ارائه پروژه های مورد نیاز خود به انجمن ها، از توانایی های آنان بهره گیرند. 6. انتشار مجله «پژوهش و حوزه »
این نشریه که با هدف اطلاع رسانی در حوزه پژوهشی به صورت فصلنامه منتشر می شود، به موضوع های ذیل می پردازد:
بایسته های پژوهشی; آسیب شناسی پژوهشی; معرفی پژوهش گران; معرفی و نقد آثار; معرفی مراکز علمی پژوهشی; معرفی طرح ها و اندیشه های نو; و.... کارهای در دست اقدام 1. طراحی هندسه موضوعات پژوهشی
در این طرح پس از جامع نگری درباره موضوع های مورد نیاز، جدول کلی موضوعات ترسیم می شود و به دنبال آن، زمان بندی پژوهش موضوعات تنظیم خواهد شد. در هندسه موضوعات پژوهشی، سطوح علمی طلاب و پژوهش گران نیز رعایت می گردد; یعنی موضوعات به گونه ای طراحی می شوند که طلاب می توانند بر اساس سطوح تخصصی خود، موضوعی را که نیاز جامعه است، انتخاب و هم گام با آموزش، کار تحقیق و تحلیل آن را نیز دنبال کنند. بدیهی است، اعتبار این پژوهش متناسب با سطح علمی فرد خواهد بود. این هندسه در سطح عالی پژوهش، نقش اساسی را ایفا خواهد کرد. 2. انتشار نشریه
مدیریت سازماندهی تحقیقات در صدد است، اطلاع رسانی پژوهشی را به شکل تخصصی دنبال کند; از این رو علاوه بر مجله «پژوهش و حوزه » نشریه های دیگری را نیز در آینده منتشر خواهد کرد. 3. راه اندازی مرکز اسناد و آثار حوزه
در این مرکز کلیه اسناد مربوط به حوزه علمیه، اعم از اسناد تصویری، صوتی، نوشتاری، کتاب، مقاله، پایان نامه و طرح های در دست اقدام مراکز و پژوهش گران جمع آوری و بایگانی خواهد شد.
اعطای فرصت های مطالعاتی برای پژوهش گران حوزه; حمایت از پایان نامه ها و پژوهش های فردی محققان; پشتیبانی و خدمات رسانی پژوهشی به محققان و راه اندازی مجمع هم آهنگی مراکز پژوهشی حوزوی در سطح کشور برخی امور دیگر است که در دستور کار مدیریت سازماندهی تحقی
قیمت بک لینک و رپورتاژ
نظرات خوانندگان نظر شما در مورد این مطلب؟
اولین فردی باشید که در مورد این مطلب نظر می دهید
ارسال نظر
پیشخوان