«گشایش» در «انتظار» است

همه شما کم و بیش نسبت به جایگاه «انتظار» در مجموعه معارف اسلامی آگاهی دارید و قطعا تاکنون درباره فضیلت انتظار فرج مطالب بسیاری شنیده و خوانده اید. اما نکته ای که شاید شنیدن آن برای شما تازگی داشته باشد این است که از دیدگاه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) «انتظار فرج» یا «چشم به راه گشایش بودن» به خودی خود در عصر غیبت برای منتظران مایه گشایش، نجات و رستگاری است و از این رو شیعیان به جای گله و شکایت از طولانی شدن غیبت و سختیها و رنجهای این دوران باید تلاش کنند که منتظران خوبی باشند تا همین انتظارشان، «فرج» را در عصر غیبت برای آنها به ارمغان آورد.

برای روشن تر شدن این موضوع چند روایت را با هم مرور می کنیم:

ابو بصیر می گوید به امام صادق(ع) عرض کردم:

جعلت فداک متی الفرج؟

فدایت شوم، این گشایش کی فرا می رسد؟

آن حضرت فرمود:

یا أبابصیر و أنت ممّن یرید الدنیا؟ من عرف هذا الأمر فقد فرّج عنه لانتظاره.1

ای ابابصیر! آیا تو از آن گروهی که به دنبال دنیایند؟ هر کس این امر را بشناسد، به سبب انتظارش برای او گشایش حاصل می شود.

امام رضا(ع) نیز در پاسخ «حسن بن جهم» که از ایشان در مورد فرا رسیدن گشایش می پرسد، می فرماید:

أولست تعلم أنّ انتظار الفرج من الفرج؟

آیا تو نمی دانی که چشم به راه گشایش بودن، خود [جزیی [از گشایش است؟

او در پاسخ می گوید:

لا أدری إلاّ أن تعلّمنی.

نمی دانم، مگر اینکه شما به من بیاموزید.

آن حضرت بار دیگر می فرماید:

نعم، انتظار الفرج من الفرج.2

آری، انتظار گشایش، [جزیی] از گشایش است.

براساس همین نگرش است که در روایتهای متعددی تأکید شده که برای منتظران واقعی تفاوتی ندارد که ظهور را درک کنند یا نکنند؛ چون آنها در عصر غیبت نیز در خدمت امام زمان خویش هستند؛ چنانکه در روایتی از امام صادق(ع) می خوانیم:

من مات منکم و هو منتظر لهذا الأمر کمن هو مع القائم فی فسطاطه... .3

هر کس بمیرد در حالی که منتظر این امر باشد همانند کسی است که با حضرت قائم(ع) و در خیمه اش بوده باشد... .

آری، انتظار فرج، خود مایه فرج است، اما بشرطها و شروطها. اگر کسی در عصر غیبت مؤمنانه زندگی کند؛ از بدیها و زشتیها دوری گزیند؛ خصال شایسته را پیشه خود سازد؛ وظایف و تکالیفی را که در صحنه حیات فردی و اجتماعی متوجه اوست به درستی به جا آورد و در انتظار ظهور امامش نیز باشد، خداوند متعال، فرج و گشایش واقعی را ـ که همان یافتن راه هدایت و رستگاری و رسیدن به سعادت و نیکبختی در دنیا و آخرت است ـ نصیب او می سازد و در این صورت است که پیش افتادن و پس افتادن ظهور برای او هیچ تفاوتی نخواهد داشت و او در هر حال امام منتظَر خویش را درمی یابد.