ساختار کلان نظام اقتصادی اسلام
نویسنده: سیّدحسین میرمعزّی
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
ناشر: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چاپ اوّل: بهار 1381
قطع: وزیری
تعداد صفحات: 195
قیمت: 11000 ریال
این کتاب با به کارگیری روش اقتصاد کلان در مطالعه شریعت اسلامی در عرصه مفاهیم اقتصادی، ساختار کلان نظام اقتصادی اسلام را ترسیم و آن را با نظام سرمایه داری مقایسه می کند و از این طریق، با استفاده از ابزارها و ادبیات علمی، الگویی کلان از نظام اقتصادی اسلام ارائه می دهد تا برای برنامه ریزان و سیاست گذاران کشورهای اسلامی از جمله جمهوری اسلامی ایران قابل استفاده باشد. مؤلّف ارجمند با استخراج ساختار کلان و مطلوب نظام اقتصادی از شریعت اسلام، نقاط اشتراک و افتراق آن را با ساختار کلان اقتصاد سرمایه داری و ساختار اقتصاد ایران (وضعیّت موجود) بیان، و در خاتمه برای اصلاح ساختار اقتصادی ایران و حرکت به سمت نظام اقتصادی مطلوب و اسلامی، پیشنهادهایی را ارائه می کند.
این تحقیق در نوع خود، در مسائل نظری، کاری جدید است.
اندیشه های اقتصادی ابن خلدون
نویسنده: نصراللّه خلیلی تیرتاشی
ناشر: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چاپ اوّل: پاییز 1380
قطع: وزیری
تعداد صفحات: 234
قیمت: 13400 ریال
این کتاب، یک دوره مباحث اقتصادی از دیدگاه ابن خلدون را در بردارد و در پنج فصل تنظیم شده است:
فصل یکم در قالب کلّیّات، مباحثی نظیر ضرورت طرح اندیشه های اقتصادی متفکّران مسلمان، پیشینه تحقیق، زندگینامه، آثار، شخصیّت و جایگاه علمی ابن خلدون در تاریخ اندیشه های اقتصادی را بررسی می کند.
در فصل دوم، نظریّه های تقسیم کار و تولید جمعی، ارزش و قیمت، دستمزد، مالکیّت های بزرگ زمین، جمعیّت، تعادل درآمد و هزینه و رابطه آن با رفاه اقتصادی، و نوسان قیمت و آثار اقتصادی آن بررسی می شود.
در فصل سوم تحلیل مباحث اقتصاد کلان چون درآمد و راه های تحصیل آن، تقاضا و عرضه پول و نظریّه مقداری پول مطرح می شود.
فصل چهارم به مباحث اقتصاد بخش عمومی، تأثیر «ابزارهای مختلف تأمین مالی و دخالت دولت در اقتصاد» بر رفتارهای اقتصادی، آزادی اقتصادی و حدود دخالت دولت در اقتصاد می پردازد.
و سرانجام در فصل پنجم، نظریّه رشد و توسعه اقتصادی و آسیب شناسی آن مطرح می شود.
نظام مالیاتی در اسلام
نویسنده: علی رضا لشکری
ناشر: وزارت امور اقتصادی و دارایی، معاونت اقتصادی
چاپ اوّل: 1380
قطع: وزیری
تعداد صفحات: 244
قیمت: 15000 ریال
این کتاب کوشیده است تا با نگاه به نظام مالیاتی اسلام و با توجّه به ادبیات مالیاتی موجود، ابعاد و جنبه هایی از آن را بررسی کند. در این کتاب، نخست مالیات های ثابت اسلامی شناسایی شده؛ سپس با ارائه ساختار مربوط، با صفات مالیاتی متعارف انطباق می یابد و گرایش اسلام در مالیات های ثابت، پی گرفته می شود. همچنین با توسّل به روایات مربوط به مالیات ها و وظایف حاکم اسلامی و منابع دیگر، شاخصه ها و معیارهای وضع مالیات های ثابت، شناسایی می شود. در پایان، آثار اقتصادی مالیات های ثابت و نیز بحث مهمّ مالیات های متغیر و جایگاه آن، بررسی شده است.
این کتاب به سفارش معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی در گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تحقیق شده است.
نقش دولت در اقتصاد (مجموعه مقالات)
به اهتمام: سعید فراهانی فرد
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
ناشر: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چاپ اوّل: بهار 1381
قطع: وزیری
تعداد صفحات: 404
قیمت: 22000 ریال
در این کتاب، به منظور بسترسازی برای تحقیقات در زمینه جایگاه و نقش دولت در اقتصاد و استنباط نگرش اسلام در این موضوع، مقالات در بردارنده تحلیل ها و نقد نظریّات گوناگون، گردآمده و در چهار محور ذیل سامان یافته است:
محور یکم: نظریّات مکاتب غیراسلامی
این محور، در بردارنده چهار مقاله است که به بررسی و نقد نظریّه های مکاتب سرمایه داری و سوسیالیستی در نقش آغازگر مباحث علمی در این زمینه و مؤثّر بر افکار اقتصاددانان مسلمان می پردازد.
1. جایگاه دولت در مکاتب لیبرالیستی / دکتر الیاس نادران
2. دولت در اقتصاد کینزی / دکتر موسی غنی نژاد
3. دولت در اقتصاد سوسیالیستی / سیّدعبّاس موسویان
4. تحلیلی مقایسه ای از دولت در مکتب اقتصادی سیاست / دکتر یداللّه دادگر.
محور دوم: نظریّه های اندیشمندان اهل سنّت
نظر به این که پس از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم بیش تر حکومت های اسلامی بر اساس دیدگاه اهل سنّت تشکیل شده و نظریّه های عالمان و اندیشمندان سنّی در اصل تشکیل و چگونگی عملکرد حکومت مؤثّر بوده است، سابقه تحقیقات آن ها در زمینه های گوناگون کشورداری از جمله مسائل اقتصادی بیش تر است. این محور در دو مقاله به توضیح نظریّات آن ها می پردازد.
1. دولت در اقتصاد از دیدگاه اندیشمندان اهل سنّت / سیدعبّاس موسویان
2. نقش دولت در اسلام / منذر قحف، ترجمه دکتر محمدتقی گیلک حکیم آبادی.
محور سوم: نظریّه های اندیشمندان
در این محور، سه مقاله به شرح ذیل آمده است:
1. دولت در اقتصاد از دیدگاه شهید صدر رحمه الله / ناصر جهانیان
2. دولت در اقتصاد از دیدگاه امام خمینی قدس سره / سیدحسین میرمعزّی
3. دولت در اقتصاد از منظر شهید مطهری رحمه الله / سعید فراهانی فرد
محور چهارم: نقش دولت در اقتصاد ایران
در ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی بر حسب موقعیّت های گوناگون و گاهی در اثر ابهام هایی که در برخی از اصول اقتصادی قانون اساسی جمهوری اسلامی بوده، تفاسیر و دیدگاه های گوناگونی درباره اندازه و نقش دولت مطرح و اجرا شده است. این محور به تناسب موضوعات پیشین، دو مقاله را دربردارد.
1. دولت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران / عبدالامیر خادم علیزاده
2. ماهیّت و ساختار دولت در ایران / دکتر محسن رِنانی.
