خداوند متعال هر بنده ای را که خلق می کند؛ او را فطرتاً خداجو و موحد می آفریند. تمام نوزادان بر اساس توحید آفریده شده اند. لذا همه نوزدان خداجو و خداپرستند. چیزی که هست، کودکان در خانواده یهودی، یهودی، در خانواده مسیحی، مسیحی و در خانواده مجوسی، مجوسی می شوند.
«عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ مَا مِنْ مَوْلُودٍ یُولَدُ إِلَّا عَلَی الْفِطْرَةِ فَأَبَوَاهُ اللَّذَانِ یُهَوِّدَانِهِ وَ یُنَصِّرَانِهِ وَ یُمَجِّسَانِه» (من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 49)
در نتیجه هیچ کودکی در ابتدای خلقت، ظالم، خونریز و مشرک آفریده نشده است. بلکه به مرور و با تربیت خانواده، و کسب صفات حسنه و یا صفات سیئه، به راه راست و یا راه کج هدایت می شود و بخصوص بعد از بلوغ و استفاده از عقل و دستورات شرع، سعادتمند و با پرهیز از دستورات عقل و شرع به گمراهی و فساد کشیده می شود.
پس مقصر اصلی انسان است که به بیراهه رفته و متعرض حقوق دیگران می شود و در حق آنان ستم می کند.
«خودکرده را تدبیر نیست»!
درباه مسائلی که معمولا در میان جوامع اجتماعی مسلمانان اتفاق می افتد، چند مطلب را باید مد نظر قرار داد:
1- سوء استفاده از قوه اختیار
خداوند متعال بشر را موجودی مختار آفرده است؛ می تواند دست به هر ظلمی و جنایتی بزند حتی تا آنجا پیش برود که بتواند پیامبران و اولیاء خدا را به قتل برساند. البته خداوند هر وقت اراده کند؛ می تواند جلوی فساد انسان را بگیرد و یا او را از روی زمین بردارد. ولی انسان، براساس نوع خلقت، دارای اختیار است. می تواند ظلم و ستم کند و یا خدمت و دستگیری نماید. پس اگر در جهان امروز این همه قتل و خونریزی می شود؛ بخاطر این است که انسان از قوه اختیارش، سوء استفاده می کند. به جای خدمت و دستگیری، ظلم و مزاحمت ایجاد می کند. در نتیجه تبعات قتل و ظلم و فساد متوجه انسان هایی است که مرتکب این اعمال شنیع می شوند نه خداوند متعال.
2- ظلم ستیزی و منع ظالم پروری
خداوند براساس دو حجت ظاهری و باطنی (پیامبران و عقل) به بشر آموخته است که ظلم ستیز بوده و با مظاهر ظلم مبارزه کرده و آنرا را از سر راهش بردارد. با پیروی از دستورات عقل و شرع مقدس، ظلم و خانه ظالم، ویران می شود. انسان عاقل نباید ظالم پرور باشد. پس اگر جامعه ای و یا فردی در مقابل ظلم و ظالم سکوت کرد و با سکوتش، او را تقویت نمود؛ مقصر کیست؟ اگر امروز دنیا مملو از ظلم و ظالم است؛ تقصیر بشریت است که در مقابل ظلم سکوت و بی تفاوتی را اختیار کرده است و روزی دامنگیر او هم خواهد شد.
3- خداوند ارحم الراحمین است
خداوند بندگانش را دوست دارد. لذا با ارسال رسل و نزول کتب آسمانی، اسباب هدایت و سعادت انسان را فراهم کرده است. همانگونه که والدین مهربان، با یک یا چند خطای فرزندانشان، خواستار قتل و نابودی آنان نیستند؛ خداوند که از همه عالم به انسان مهربان تر و دلسوزتر است؛ به مراتب بیشتر از والدین، بندگانش را دوست دارد و راه برگشت و نجات را به رویشان زود نمی بندد.
در جریان طوفان حضرت نوح علیه السلام خداوند خیلی به امت ایشان فرصت داد تا توبه نمایند. خیلی زود بر آنها عذاب نفرستاد. حضرت نوح، خواستار عذاب عاجل بود؛ ولی خداوند سالیان زیادی به آن ها مهلت داد تا شاید ایمان بیاورند و هیج عذر و بهانه ای برای ایمان نیاوردن نداشته باشند.
4- خداوند حلیم و بردبار است نه عجول
یکی از حقوق موجود مختاری که می تواند راه راست و یا راه کج را طی کند؛ این است که به او فرصت جبران اشتباه داده شود. لذا خداوند به انسان عمر طولانی و فرصت توبه و جبران گناه داده است. رحمت خداوند اقتضا می کند که حلیم و بردبار باشد و زود افراد را به خاطر گناهانشان مؤاخذه ننموده و نابود ننماید. پس انسان از حلم خداوند سوء استفاده می کند. اگر هر فردی با کوچکترین ظلم و گناه بمیرد و فرصت توبه نداشته باشد، می تواند در قیامت، اعتراض کند که می خواستم جبران کنم؛ ولی فرصت داده نشد. در نتیجه از این فرصتی که برای بشر گذاشته شده تا ظلم و ستمش را جبران کند، سوء استفاده می کند.
5- انقراض نسل بشر
خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: «وَ لَوْ یُؤاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ ما تَرَکَ عَلَیْها مِنْ دَابَّةٍ وَ لکِنْ یُؤَخِّرُهُمْ إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ لا یَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا یَسْتَقْدِمُون؛ و اگر خداوند مردم را بخاطر ظلمشان مجازات کند؛ جنبندهای را بر پشت زمین باقی نخواهد گذارد!، ولی آنها را تا زمان معینی به تاخیر میاندازد، اما هنگامی که اجلشان فرا رسد نه ساعتی تاخیر میکنند و نه ساعتی پیشی میگیرند» (نحل، 61)
براساس این آیه شریفه اگر بنا باشد، هر انسانی که مرتکب گناه و ظلمی شد؛ از بین برود؛ نسل بشر، منقرض و انسانی بر صفحه کره زمین نمی ماند. چه بسا هیچ موجودی در کره زمین نماند. (بقره، 29) زیرا سایر موجودات بخاطر انسان خلق شده اند. به همین دلیل اگر فردی، گناهی انجام داد؛ سریع گرفتار نمی شود تا نسل او محفوظ باشد. چه بسا افرادی که ظالم و فاسقند، ولی در نسل های آینده او انسان های مؤمن و خداترس به دنیا می آید.
6- سیاه شدن پرونده اعمال
چه بسا خداوند به برخی از ظالمین و ستمکاران فرصت و امکانات بیشتری می دهد تا بیشتر گناه کرده و پرونده اعمالشان به اوج سیاهی و بدی برسد تا حجت بر آنان تمام شود و در قیامت هیچ راهی برای نجات نداشته باشند. لذا عمر طولانی و قدرت، برای یک گنهکار و ظالم، اسباب بدبختی بیشتر او را فراهم کرده و بار گناه او را سنگین تر می کند.
خداوند به ظالمان، اموال و قدرت بیشتری می دهد تا از آخرت، غفلت و به دنیا بپردازند و به یک باره طومار زندگی آنان را ببندد تا در جهان دیگر، گرفتار عذابی سخت دردناک شوند.