استدلالی برای اثبات عصمت انبیاء وجود دارد که از اصطلاحی با عنوان: مخلصین(به فتح لام)استفاده کرده است،لطفا توضیح دهید

استدلال مذکور در صدد تبیین عصمت أنبیاء در مقام عمل (گذشته از مقام تلقی و ابلاغ وحی ) می باشد و در توضیح این استدلال باید بگوییم که از آیات کریمه قرآن بر می آید که در میان انسان ها کسانی هستند به نام بندگان «مخلَص» که شیطان طمعی در گمراه کردن آنها ندارد چنانکه ابلیس بعد از رانده شدن از درگاه الهی قسم خورد و گفت: «قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ

إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ(1) « گفت: «به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد مگر بندگان مخلَص تو، از میان آنها» مخلَصین چگونه بندگانی هستند که خود ابلیس هم می دانست که نمی تواند آنان را اغواء کند. ایشان چه بندگانی هستند و چه خصوصیاتی دارند؟

 از تعبیر مخلَص می توان استفاده کرد که آنان کسانی هستند که خداوند متعال ایشان را برای خودش خالص کرده است لازم به تذکر است که مخلَص غیر از مخلِص (به کسر لام) است؛ مخلِصین کسانی هستند که خودشان کار را خالص انجام می دهند ولی مخلَصین انسان هایی هستند که خدا آنها خالص کرده است و نه تنها عملشان بلکه خودشان هم مخلَص هستند یعنی سراسر وجودشان برای خدا خالص شده است دیگر در این افراد بهره ای برای شیطان وجود ندارد این تعبیر مخلَص تقریبا بر همان اصطلاح معصوم منطبق می شود ما وقتی می گوییم معصوم یعنی بنده ای که خدا او را از گناهان حفظ کرده است.(2)

در قرآن تعبیر معصوم نداریم؛ تعبیری که منطبق بر آن می شود مخلَص است؛ بندگانی که خدا آنها را خالص برای خودش قرار داده و سهمی برای شیطان در وجود آنها نیست و بگونه ای هستند که شیطان هم طمعی در اغواء آنها ندارد.

 قرآن عده ای از انبیاء را اسم می برد که از بندگان مخلصند و در وصف آنان فرموده:« إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصین» (3) «چرا که او از بندگان مخلص ما بود» در جای دیگر می فرماید:«إِنَّهُ کانَ مُخْلَصاً»(4) « که او مخلص بود» هچنین بعد از ذکر نام عده ای از پیامبران می فرماید:« إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بخَِالِصَةٍ ذِکْرَی الدَّارِ وَ إِنهَُّمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَینْ‏َ الْأَخْیَارِ» (5) « ما آنان را با موهبت ویژه‏ای- که یادآوریِ آن سرای بود- خالص گردانیدیم. و آنان در پیشگاه ما جدّا از برگزیدگان نیکانند»

در مواردی تصریح شده است که خدا عنایت دارد که کارهای زشت را از آنان دور کند و وجودشان را از انحرافات و پلیدی ها مصون بدارد. چنانکه وقتی  داستان علاقمندی همسر عزیز مصر به حضرت یوسف و مهیا ساختن محیط گناه را بیان می کند می فرماید ما برهان الهی را به یوسف نشان دادیم تا او را از پلیدی و زشتی بر کنار کنیم و این کار ما بدین سبب بود که حضرت یوسف در زمره مخلَصین بود:« کَذلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصین» (6) « این چنین کردیم تا بدی و فحشا را از او دور سازیم چرا که او از بندگان مخلص ما بود.»

از مجموع این آیات استفاده می شود که تعبیر مخلَص که در برخی آیات به انبیاء نسبت داده شده اشاره به مقام عصمت ایشان در مقام عمل دارد بگونه ای که از ارتکاب سوء و فحشا در امانند و شیطان طمعی در اغوای آنان ندارد.(7)

در عین حال اگر این استدلال را قانع کننده نمی دانید می توانید علت قانع کننده نبودن را برای ما ارسال کنید تا به بحث و بررسی در خصوص آن بپردازیم.

پی نوشت ها:

1. ص(38) آیه 82-83.

2. البته باید گفت این با اختیار منافاتی ندارد. زیرا خداوند متعال قبل از خلقت ایشان به لیاقت و شایستگی اختیاری ایشان علم داشته و لذا متناسب با لیاقت اختیاری ایشان مقام عصمت را به ایشان داده است.

3. یوسف(12) آیه 24.

4. مریم(19) آیه 51.

5. ص (38) آیه 46 -47.

6. یوسف(12) آیه 24

7. ر.ک: آیت الله مصباح یزدی، راه شناسی (معارف قرآن 4)، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینی (ره)، 1384، ص 158.