بررسی فیلم The Florida Project: دنیایی جادویی و جذاب در یک متل قدیمی

لوکیشن فیلم، مثل یک بستنی یخی آب‌شده بنفش‌رنگ زیر آفتاب است: یک متل سه‌طبقه با برجک‌های رنگی، متلی که حتی پارکینگ آن نیز نقاشی شده است. این اولین تصویر از «پروژه فلوریدا» The Florida Project، ساخته شان بیکر Sean Baker است و درباره مکانی واقعی است که در بیرون از اورلاندو Orlando واقع است. قلعه جادویی، متلی که امکاناتش در حد اسمش نیست، تنها اقامتگاهی با قیمت مناسب برای توریست‌ها نیست، بلکه محل اقامت دائمی برخی افراد محلی است که درگیر مشکلات مالی هستند. شکافی زندگی این ساکنان دائمی را از ظاهر زیبای کاخ‌های دیزنی این متل جدا می‌کند؛ اما «پروژه فلوریدا» که فیلمی مستند نیست، برخلاف آنچه در برخی لحظه‌های فیلم حس می‌شود، به این تناقض خیلی نمی‌پردازد. هرچه باشد، برای ساکنین کودک این متل، زندگی در این قلعه جادویی بسیار جالب است و این قلعه برخلاف سرزمین واقعی جادویی دیزنی، خارج از دسترس آن‌ها نیست.
این متل مکانی مناسب برای زندگی این افراد که درگیر فشار زندگی و شغل‌های سخت خود هستند، است. آن‌ها از همان نوع شخصیت‌هایی هستند که بیکر همیشه به تصویر می‌کشد. او در فیلم‌هایش تمرکز را روی شخصیت‌هایی می‌گذارد که معمولاً در اکثر فیلم‌ها به‌صورت کلیشه‌ای به تصویر کشیده شده‌اند و یا به‌کلی نادیده گرفته می‌شوند. آخرین فیلم این نویسنده و کارگردان، «نارنگی» Tangerine، در مورد داستان یک فاحشه تغییر جنسیت داده و یک راننده تاکسی مهاجر در شهر لس‌آنجلس بود. در «پروژه فلوریدا» مانند «نارنگی» تصاویر با گوشی آیفون گرفته نشده است، اما رنگ‌ها و شخصیت‌ها مانند همان فیلم می‌درخشد.
این داستان اوج حس همدلی بیکر با این شخصیت‌هاست: تکه‌ای واقعی و تلخ و شیرین از زندگی. لحظه‌های شاد و لحظه‌های پست و تلخ زندگی در مرز اقتصادی فلوریدا. به نظر می‌رسد اتفاقات کوچک فیلم برای کارگردان مهم‌تر از فیلم‌نامه کلی آن است و داستان‌گویی «پروژه فلوریدا» در لحظاتی بیشتر به روایت مستند گونه با حضور شخصیت‌های جالب، شباهت دارد. بیشتر داستان فیلم در تابستانی داغ اتفاق می‌افتد و داستان دختربچه‌ پرحرفی به نام مونی Moonee (با بازی بروکلین پرینس Brooklynn Prince) و دردسرهای هرروزه او همراه با پسر همسایه‌اش اسکوتی Scooty (کریستوفر ریورز Christopher Rivera) و جینسی Jancey (وابریا کوتو Valeria Cotto) همبازی جدیدش که در مسافرخانه‌ای نزدیک به متل آن‌ها زندگی می‌کند را نمایش می‌دهد. این بازیگران کوچک پر از انرژی هستند و «پروژه فلوریدا» با نمایش شیطنت‌های آن‌ها – دویدن در راهروها، تف کردن روی ماشین‌ها، سرک کشیدن در ساختمان‌های متروکه، حرف زدن‌ها و خندیدن‌هایشان- حس بی‌خیالی و آرامشی دوران کودکی را به زیبایی به نمایش می‌گذارد، برخلاف برخی از فیلم‌هایی با موضوع کودکان که نتوانسته‌اند به‌خوبی از پس آن بربیایند.بیکر به داستان روزهای سخت ساکنان بزرگ‌سال متل نیز می‌پردازد – و همین نکته باعث شد «پروژه فلوریدا» در کنار فیلمی مانند «قاتل گوسفند» Killer of Sheep ساخته چارلز برنت Charles Burnett قرار گیرد. شخصیت اصلی بزرگ‌سال فیلم، مادر جوان و جسور و با بدن پر از تتو، هالی Halley (با بازی عالی بریا وینیت Bria Vinaite، شخصیت مشهور اینستاگرامی، در اولین نقش خود) است. از خیلی جهات خود هالی هنوز بچه است، گاهی با برخوردش بدرفتاری دخترش را تشویق می‌کند و گاهی به دنبال تفریحات جوانانه‌ای برای خودش است و با مادر اسکاتی، اشلی Ashley (ملا مردر Mela Murder) که گاهی از رستورانی که در آنجا کار می‌کند غذای مجانی برای آن‌ها می‌آورد، بیرون می‌رود. «پروژه فلوریدا» سختی بزرگ کردن کودکی بدون داشتن پول و سرمایه را نیز نشان می‌دهد، بار سنگینی که باعث می‌شود هالی که با درماندگی به دنبال پیدا کردن شغل است، به هر کاری تن بدهد. خیلی از ساکنان قلعه جادویی به روش تربیت هالی انتقاد دارند، اما بیکر مهربان است: او تنها تصمیمات بد هالی را نمی‌بیند، بلکه تلاش او برای حفظ معصومیت و کودکی مونی از مشکلات واقعی زندگی‌شان را نیز نشان می‌دهد.
در گروه بازیگران تقریباً نا‌آشنای فیلم، ویلم دفو Willem Dafoe حضور دارد که نقش مدیر متل، بابی Bobby را بازی می‌کند. بابی مانند پدری مهربان و خسته‌ قلعه جادویی را اداره می‌کند: او به‌ دنبال گرفتن اجاره‌ها، خاموش کردن آتش‌ها و وساطت در دعواها است و درعین‌حال هوای مهمانان خود را دارد. (او در مورد شیطنت‌های مونی و دوستانش می‌گوید: آن‌ها بچه‌هایی خوبی هستند، البته بیشتر وقت‌ها.) بازی در نقش بابی، پدری دلسوز و معمولی، برای دفو که همیشه نقش‌های پرهیجانی را بازی کرده‌ است، یک تنوع به‌حساب می‌آید. دفو جالب‌ترین و تأثیرگذارترین بازی خود تا به امروز را در این نقش به نمایش گذاشته است، نمایش خشم سرکوب‌شده توسط محبتی که به مستأجرهای خود دارد. بیکر از گذشته بابی و یا حتی زندگی شخصی او، چیز زیادی نمی‌گوید و به‌ نظر می‌رسد قرار است او شخصیتی باشد که آرام مشغول تماشای تقلای انسان‌ها و شادی‌های و غم‌ها و سختی‌های آن‌هاست.
بیکر به‌جزییات زندگی شخصیت‌ها نیز توجه زیادی کرده است: تلاش هالی برای به دست آوردن پول برای تهیه غذا، کارهای کوچک و عجیبی که بابی در متل انجام می‌دهد تا مستأجرهایش را راضی نگه دارد، مانند فرستادن ساکنان طولانی‌مدت متل برای یک شب به متل دیگری تا مانع نقض قانون اقامتی شود. با این‌که «پروژه فلوریدا» به شرایط ملموس زندگی شخصیت‌ها می‌پردازد، اما هیچ‌گاه به ریشه مشکلات و بدبختی‌های آن‌ها وارد نمی‌شود. بیکر دقت زیادی در تعریف شخصیت‌ها دارد، او داستان شخصیت‌ها را با تمام بدی‌ها و اشتباهاتشان، بدون قضاوت و احساسی کردن ماجرا، تعریف می‌کند. همچنین فیلم نقدی ضمنی به مشکلات و سختی‌های مالی در حاشیه این مرکز در حال رشد توریستی، دارد.درست است که بیکر در روایت داستان کاملاً بی‌طرف نیست، اما با تعریف صادقانه داستان آن‌ها، بدون زرق‌وبرق هالیوود و با بازیگرانی ناآشنا، به شخصیت‌هایش وفادار است. بااین‌حال احساسات زیاد او مانع این می‌شود که بتواند مانند کارگردان یک مستند عمل کند: در نقطه‌ای «پروژه فلوریدا» از آن حالت واقع‌گرایانه خود خارج می‌شود و وارد سبک سینمایی می‌شود، اما «پروژه فلوریدا» روشی مناسب برای تعریف کردن داستان خود، با حفظ سبکش و درعین‌حال حفاظت شخصیت‌ها (و همین‌طور بیننده‌ها) از حقایق اجتناب‌ناپذیر، پیدا می‌کند. نشان دادن زندگی همان‌طوری که هست، صداقت می‌خواهد، اما گاهی نشان دادن آن به صورتی که باید باشد نیز بسیار باارزش است.
نظر برخی منتقدان درباره فیلم «پروژه فلوریدا»:
برایان تالریکو Brian Tallerico منتقد سایت RogerEbert.com، «پروژه فلوریدا» را فیلمی قدرتمند و فوق‌العاده می‌داند. ازنظر او نویسنده و کارگردان آن، شان بیکر، با صداقت داستان روزانه هر یک از شخصیت‌ها را روایت می‌کند و همین صداقت باعث موفقیت این فیلم شده است. به عقیده او «پروژه فلوریدا» یکی از بهترین فیلم‌های امسال است.
ای.او. اسکات A.O. Scott منتقد روزنامه نیویورک‌تایمز The New York Times تحت تأثیر فیلم قرارگرفته است و می‌گوید: «پروژه فلوریدا» فیلمی صادقانه در مورد حد مهربانی و خیال‌پردازی است و می‌تواند شناخت ما از این دنیا را تحت تأثیر قرار دهد. صحنه‌های پایانی فیلم ناراحت‌کننده و درعین‌حال پر از شگفتی و خشم است و بیننده را به فکر فرومی‌برد. هیچ جادویی وجود ندارد که بتواند درد و رنج واقعیت را از بین ببرد، اما نمی‌توان به وجود آن امیدوار نبود. این فیلم به نکته فوق‌العاده‌ای رسیده است، درواقع دو نکته: این فیلم بیننده را جادو می‌کند و حقیقت زندگی را بیان می‌کند.
پیتر رینر Peter Rainer منتقد Christian Science Monitor از تماشای بازی بازیگران فیلم لذت برده است و می‌گوید: «پروژه فلوریدا» فیلمی فوق‌العاده در مورد شادی‌ها و خیال‌پردازی‌های کودکانه است که عمدتاً از نگاه بازیگران کودک آن به تصویر کشیده شده است. بازی بازیگران آن که به‌جز ویلم دفو و یکی، دو نفر دیگر، باقی تجربه بازیگری آن‌چنانی نداشته‌اند، بسیار دیدنی است.

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.