تفسیر

چکیده:   ما در این نوشتار “بررسی نقش عقل در فهم و تفسیر قرآن” عقل را در لغت و اصطلاح و جایگاه آنرا در کتاب و سنت و نیز قلمرو و رابطه آن با قرآن مورد بررسی قرار داده، کاربردهایی مختلف آن را در تفسیر بیان کردیم و نکات مبهم و یا مطرح نشده را مطرح نمودیم

2. جایگاه عقل در روایات:   در روایات به عقل بهای بیشتری داده شده است به طوری که علماء بزرگ ما بابهای جداگانه‌ای برای جمع‌آوری احادیث عقل اختصاص داده‌اند چون این عقل است که به وسیله آن شناخت رب میسر است و همچنین این عقل است که انسانها را از جمادات و حیوانات جدا می کند و

3.استنباط گزاره‌های نظری از قرآن:   در معنای تفسیر گفته شد که در آن سخن از استنباط و کشف معنای پوشیده است و نیاز به تأنی و تأمل عقلی دارد

فصل ششم: دلائل موافقین و مخالفین   قبل ازاین که ادله هر دو گروه را مطرح کنیم باید بگوییم این ادله به طور مطلق و بدون تفکیک بین دو کاربرد عقل (عقل برهانی و عقل اجتهادی) بیان شده‌اند

فصل هشتم: رابطه تفسیر عقلی با تأویل   مفهوم‌شناسی تأویل:   برای اینکه رابطه تأویل و تفسیر عقلی برای ما روشن شود، لازم است ابتدا درباره مفهوم تأویل مقداری بحث کنیم و سپس به بیان رابطه میان تأویل و تفسیر عقلی می‌پردازیم

پی‌نوشت‌ها:   1-ازمحققان مرکز جهانی علوم اسلامی قم 2-مقصود از “روش” در اینجا استفاده از ابزار یا منبع خاص در تفسیر آیات قرآن است که معانی و مقصود آیه را روشن ساخته و نتایج مشخصی را به دست می دهد

آیت‌الله محمدهادی معرفت(ره) مسلمانان در صدر اسلام، قرآن را با همان جلوه اولیه‌اش درمی‌یافتند و معانى و مقاصد آن را با همان اذهان پاک، به دور از هر گونه آلودگى فکر و پندار ناروا به خوبى درک می‌کردند؛ چرا که قرآن به زبان آنان و همگون با شیوه کلامى شان، شیوا و رسا نازل شده بود

آیت‌الله محمدهادی معرفت(ره) /بخش دوم   تأویل در لغت تأویل از ریشه «أول» به معناى بازگشت به اصل گرفته شده است

«هر رمضان الذی أنزل فیه القرآن» سوره بقره آیه 185 حفص بن غیاث گوید: از حضرت صادق علیه السلام درباره گفتار خدای عز و جل پرسیدم که می فرماید: «شهر رمضان الذی أنزل فیه القرآن * ماه رمضان که فرود آمد در آن قرآن»

آیت‌الله محمدهادی معرفت(ره)   3. آیه مبارکه «فلینظر الانسان الى طعامه» معناى ظاهرى‌اش این است که انسان باید در غذاى خود تأمل کند و ببیند که طبیعت چگونه امکان به دست آوردن آن را فراهم ساخته و بى مقدمه و بى دلیل و خود به خود به وجود نیامده است