قیاس

*-عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد

در بخش اول، مروری بر رایج ترین نظریه های معرفت شناسی در غرب داشتیم و نتیجه گرفتیم که در قرن حاضر دو دیدگاه رایج و غالب وجود دارد:مبناگروی آمپریستی ودیدگاه شبکه وار پراگماتیستی

اگر همانطور که قرائن نشان می دهند بپذیریم یکی از تأثیرگذارترین عوامل رشد و توسعه نسبی گرایی، مباحث فلسفه علم در دهه های اخیر است در این صورت برای اثبات اینکه این تاثیرات تا حد زیادی مرهون آراء فیلسوف برجسته علم تامس کوهن بوده اند نیاز به پیمودن راه چندان طولانی ای نداریم

نگارنده در این مقاله، نظریه آقای کدیور را با عنوان «حکومت انتصابی » که در شماره دوم مجله آفتاب به چاپ رسید مورد نقد و بررسی قرار داده است .

استقراء مساله ای است که از دیرزمان متفکران به ویژه فیلسوفان را به خود مشغول ساخته است و در فراخور توان به تبیین آن پرداختند و این توجه، زمانی تشدید یافت که گروهی از تجربه گرایان در مقابل کسانی که قیاس را یگانه راه معتبر برای استنتاج معرفی می کردند، ایستادند و برای یقینی ساختن استقراء گام های مهمی برداشتند.

ذهن انسان، صیاد یا شکارچی مجهولات است. اگر این قوه صید و شکار مجهولات را از آدمی بگیریم، تنها این نیست که یک قوه را از ذهن او گرفته ایم، بلکه باید اذعان کنیم که انسانیت را هم از او سلب کرده ایم.

قبل از آن که در باره ی سیر از کلی به جزیی یا قیاس منطقی سخن بگوییم، جا دارد که درباره ی تفاوت تجربه و استقرا، بحثی داشته باشیم; چرا که ممکن است کسی توهم کند که اینها با یکدیگر فرقی ندارند