در مسافرت شاهد مواجهه مسافران و افراد بومی هستیم. این مواجهه نکات مثبت فراوانی را بههمراه دارد، مانند مبادلهٔ فرهنگی و بهتبع آن افزایش آگاهی و شناخت از هم، بهبود دیدگاه طرفین به یکدیگر، کاهش پیشداوریها و اندیشههای کلیشهای نسبت به هم، افزایش روابط دوستانه، افزایش توجه و تمایل به فرهنگهای یکدیگر و حتی بزرگداشت آن برای هم، افزایش اعتمادبهنفس طرفین، بهخصوص مردمان بومی مناطق بهخاطر کمکهایی که انجام میدهند یا بازخوردهای مثبت احتمالی مسافران، کاهش فشارهای عصبی و روانی، در نتیجهٔ برقراری روابط مثبت باهم و… ؛ اما گاهی شاهد تعاملات منفی هستیم که باعث بروز ناراحتی و کدورت و تقابلی منفی بین مسافران و افراد بومی میشود؛ مانند افزایش شک و شبهه، افزایش تقابل ارزشها و ضدارزشها، افزایش احتمال شوک فرهنگی و… . در این نوشته میخواهیم، با ارائهٔ راهکارهایی، باعث افزایش تعاملات مثبت مسافران و افراد بومی شویم.
پیشداوریها را کم کنید
عموماً در برخورد با مسافران شهرها و کشورهای مختلف، پیشفرضهایی داریم که بهخصوص وقتی پیشفرضها منفی هستند، راه را برای ارتباط مثبت میبندند. این پیشفرضها بیشتر ناشی از تعمیمهای افراطی ماست. درواقع وقتی با یک یا چند نفر از فرهنگی متفاوت روبرو میشویم و رفتارهای متفاوتی از آنان میبینیم یا حداقل دیگران برای ما تعریف میکنند، گمان میکنیم همهٔ افراد آن فرهنگ یا شهر، این رفتار منفی را دارند. بنابراین لازم است قبل از هرگونه رفتار و برخوردی، پیشفرضهای منفی خود را که مانع ارتباط مثبت میشود، کنار بگذاریم.
برخوردی همراه با احترام داشته باشیم
شاید مهمترین کاری که باید انجام دهیم داشتن برخوردی همراه با احترام و خوشرویی است؛ زیرا نمایندهٔ افراد و ساکنین منطقهٔ خود هستیم و از طرفی مسافران نیز انتظار راهنمایی و کمک محترمانه دارند. برخورد مناسب میتواند به تبادل فرهنگی مثبت، افزایش روابط اجتماعی و حتی حس خودارزشمندی در ما منجر شود.
از برخی سؤالات مسافران تعجب نکنیم
گاهی مسافران از ما که ساکن بومی هستیم و به منطقهٔ سکونتمان تسلط کافی داریم و برایمان خیلی از چیزها بدیهی و ساده است، سؤالاتی میپرسند که باعث تعجب و گاهی هم کلافگی ما میشوند؛ اما لازم است بدانیم مسافران در موقعیت غریب هستند و نیاز به اطمینانبخشی دارند و آنچه برای ما ساده بهنظر میرسد، برای آنان یک چالش و سؤال است. لازم است با سعهٔ صدر و آرامش به سؤالات مسافران جواب دهیم.
بر نقاط مشترک تمرکز کنیم
همان طور که گفته شد، تقابل فرهنگی گرچه میتواند مثبت باشد، گاهی بهدلیل تقابل ارزشها و ضدارزشها و همچنین افزایش احساس تضادها و بهتبع آن خودبرتربینیها، میتواند باعث بروز کدورت و خصومت شود و حالت تدافعی را در افراد ایجاد کند. در این مواقع بهتر است بهجای تمرکز بر نقاط متضاد و اختلافات، بر نقاط مشترکی مانند هموطنبودن، همدینبودن و حتی انسانبودن تأکید کنیم.
در امور مسافران تجسس نکنیم
گاهی کنجکاو میشویم دربارهٔ مسائل شخصی و علائق مسافران با آنها صحبت کنیم و وارد گفتوگو شویم، و حتی بهجای آنها تصمیم بگیریم که مثلاً به کجای شهر بروند یا مقصد بعدیشان چه باشد. این نوع رفتارها برای برخی افراد ناراحتکننده است؛ بنابراین تا زمانی که مسافران از ما درخواست یا سؤالی نکردهاند، بهتر است نظر خود را مطرح نکنیم.