سوغات همدان ؛ خوشمزه هایی از پایتخت تاریخ و تمدن

سفر همیشه در به جاده زدن، به مقصد رسیدن و تماشای جلوه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی خلاصه نمی شود. لذت سفر وقتی کامل می شود که یادگاری هایی را نیز از خود به جای بگذارد. یادگاری هایی که طعم شهر های مختلف را در خود جای داده اند.

رفتن به بازار و گشت و گذار در آن و خرید سوغات هایی که لبخند را بر لبان عزیزانمان می نشاند بخش مهمی از سفر است که تجربیاتمان را کامل می کند. اما بهتر است قبل از سفر سوغاتی های مقصد را به خوبی بشناسید، چرا که ممکن است در بازار و میان ره آوردهای رنگارنگ سر در گم شوید و چیزی را از قلم بیاندازید.

تا به حال به شهرهای مختلفی سرزده ایم و این بار قصد رفتن به بازارهای همدان را داریم. شهری باستانی با تاریخی چند هزار ساله که آثار یافت شده در آن قدمت کهنی را به نمایش می گذارند.

قصد داریم سوغاتی های خوشمزه ی همدان را به شما معرفی کنیم و در مطلبی دیگر به صنایع دستی آن بپردازیم.

با کارناوال همراه باشید…

1- باسلوق

باسلوق نام شیرینی خوشمزه ای است که در برخی شهرهای ایران شهرت خاصی دارد. در همدان می توانید نوع مرغوب آن را در ملایر بیابید. در طبخ این شیرینی از دوشاب (شیره انگور)، نشاسته، مغز بادام یا مغز هسته ی شیرین زردآلو و ادویه استفاده می گردد.

پوست مغز بادام یا هسته زردآلو را پس خیس کردن در آب جوش می کنند و پس از چیدن در نخ های مخصوص آن را آویزان می کنند تا خشک شود. دوشاب را می جوشانند تا یک سوم از آن تبخیر شود و سپس با نشاسته مخلوطش می کنند. نخ ها را در این ترکیب فرو می برند و دوباره آویزان می کنند. بعد از گذشت نیم ساعت مجددا نخ ها را به ترکیب آغشته می کنند و آنها را آویزان می کنند. پس از یک ماه نخ ها را پایین می آورند و باسلوق ها را جدا می کنند. آنها را در یک ظرف چوبی می چینند و در یک مکان مرطوب قرار می دهند تا شکرک بزند و آماده استفاده شود.

نوع خاصی از باسلوق وجود دارد که سجوق خوانده می شود. باسلوق را به جای چیدن بر روی نخ، گرد کرده داخلش مغز گردو می‌گذارند و در ظروف سفالی می‌چینند تا شکرک بیاورد. این نوع را سجوق می‌نامند.

2- حلوا زرده

حلوازرده دسر شیرینی است که ظاهری شبیه به فرنی دارد اما رنگ آن متمایل به نارنجی و غلظت آن بیشتر است. این دسر بسیار مقوی سرشار از انرژی می باشد. زرده تخم مرغ، شکر، نشاسته، زعفران، گلاب و روغن مواد اولیه ی حلوا زرده را تشکیل می دهند و در نوع صنعتی آن آرد برنج نیز به کار می رود.

3- انگشت پیچ

از ترکیب سفیده تخم مرغ، گلاب، شکر و آب محصول خوشمزه ای به دست می آید که بین 100 تا 130 سال قدمت دارد. این ترکیب را آنقدر هم می زنند تا ترکیب سفتی شبیه عسل به دست آید. زرده هایی که از تهیه ی این محصول باقی می ماند در طبخ حلوا زرده استفاده می گردد.

لغت انگشت پیچ به طور کلی به هر چیز غلیظ و بسته‌ای که دور انگشت می پیچد، مانند عسل و شیره انگور، اطلاق می گردد. انگشت پیچ می تواند به صورت حلوا نیز تهیه شود که در تهیه ی آن از قند، زاج سفید، تخم‌مرغ، عرق بیدمشک، آبلیمو و هل استفاده می گردد. ممکن است از ترکیب موادی که خاصیت دارویی دارند نیز انگشت پیچ دارویی درست کنند.

4- آبنبات قیچی

آبنبات قیچی یکی از شکلات های سنتی است که در همدان تهیه می شود. این آبنبات از ترکیب شکر، روغن، آب و زعفران درست می شود. گاهی مغز های مختلف یا طعم دهنده های دیگری نیز به ترکیب آن اضافه می گردد.

5- راحت الحلقوم

راحت الحلقوم  شیرینی لذیذی است که در طبخ آن از مقداری شکر، پودر نارگیل و پسته، نشاسته، جوهرلیمو و آب استفاده می شود. سرو این شیرینی در ایام عید نوروز بسیار مرسوم می باشد.

6- نان کماج

در سفر به همدان چشیدن طعم کماج را از دست ندهید چرا که این نان یکی از شیرینی های قدیمی این شهر است و کمتر کسی می تواند به راحتی از کنار آن بگذرد. آرد و شکر و آب مواد اصلی تشکیل دهنده ی آن هستند و گردو و دارچین نیز در داخل نان استفاده می شود.

7- برساق

برساق نام یکی از شیرینی های سنتی همدان است که در استان های کرمانشاه و کردستان نیز یافت می شود. در تهیه ی این نان شیرینی، آرد، شکر، روغن حیوانی، زردچوبه، شیر، پودر گردو، پودر توت خشک، پودر دارچین، رازیانه و زرده تخم مرغ به کار می رود.

8- نان شیرمال

شیرمال نان سنتی خوشمزه ای است که در بسیاری نقاط ایران یافت می شود اما در همدان نقش سوغات این استان را نیز دارد. شیر، گلاب، آب، زعفران، شکر و هل مواد تشکیل دهنده ی آن هستند.

9- شیره انگور

شیره انگور به دلیل داشتن مقدار بالایی از ویتامین B ،A، منیزیم و آهن بسیار پرطرفدار است. در ایران انواع مختلفی از انگور وجود دارد اما همگی برای تهیه ی شیره مناسب نمی باشند. نوع مرغوب شیره از انگوری به نام فخری و گزنه ای به دست می آید که در شهر همدان وجود دارد.

پس از شستن انگور آن را له می کنند تا آبش را بگیرند. سپس نوعی خاک سفید که در ملایر یافت می شود را به آن می افزایند تا از ترش شدن یا نجس شدن آن جلوگیری شود.

دو نوع شیره انگور در همدان یافت می شود. نوع اول شیرین، شل و قهوه ای پر رنگ است. اما نوع دوم که در ملایر تهیه می گردد سفت تر و روشن تر می باشد.

10- نقل

نقل یکی از شیرینی های سنتی ایران است که در بسیاری از مناطق رواج دارد. این شیرینی در همدان نیز یافت می شود و می تواند تجربه ی شیرینی برای شما رقم بزند.

11- حلوا ارده

حلوا ارده که بیشتر در سفره های صبحانه دیده می شود از  ارده، شکر، تخم‌مرغ، هل، کنجد بریان سابیده (ارده) وچوبک تشکیل می گردد. این محصول بسیار مقوی است و انرژی زیادی را به بدن می رساند.

12- حلوا لوزی

نوع خاصی از حلوا در همدان درست می شود که به دلیل برش آن به شکل لوزی به حلوا لوزی شهرت دارد. آرد برنج، مغز گردو، سبوس گندم، عسل و زعفران موادی هستند که در طبخ این شیرینی به کار می روند.

13- سنل

آرد بوداده، روغن، شکر، بیسکویت، زنجبیل، جوز ودارچین مواد تشکیل دهنده ی شیرینی خوشمزه ای هستند که سنل یا صنل نام دارد. نوع مرغوب این شیرنی را می توانید در نهاوند پیدا کنید.

14- گز

درست است که همه با شنیدن نام گز به یاد اصفهان می افتند اما باید بدانید که این شیرینی در نهاوند همدان نیز طبخ می شود وطرفداران خاص خود را دارد پس در سفر به همدان می توانید به عنوان سوغاتی روی آن حساب باز کنید.

15- نان نارگیلی

نان نارگیلی یکی از شیرینی های محبوب استان همدان است که از آرد سبوس دار، شکر، نمک، گلاب، تخم گشنیز کوبیده و نارگیل رنده شده تهیه می شود.

16- عسل

به دلیل رواج زنبورداری در همدان، عسل یکی از سوغاتی های این استان است که می تواند طعم شیرین طبیعت را برایتان به ارمغان بیاورد. خرید عسل در همدان را تجربه کنبد و از آن لذت ببرید.

17- نان چای

نان چای بیشتر در قزوین شناخته می شود اما در همدان هم میتوانید آن را تهیه کنید. نان چای، نوعی شیرینی سنتی است که با ترکیب آرد، روغن، پودر قند، تخم مرغ، هل، ماست و جوشش شیرین تهیه می شود. از ترکیب هل، ماست و زرده تخم مرغ نیز برای پوشاندن روی آن استفاده می کنند.

18- چای بغدادی

 چای بغدادی یکی از محصولات ویژه ی همدان است که مزه ی دارچین و زنجبیل آن بسیار محسوس می باشد. وجود گیاهان و عرقیات دارویی در آن باعث می شود تا ارزش غذایی و دارویی فراوانی پیدا کند. استفاده از زنجبیل , دارچین, هل و میخک، طبع بسیار گرمی به این شیرینی بخشیده است.

19- انواع ترشی و مربا

طعم کم نظیر ترشی ها و شیرینی مرباهای لذیذ همدان برای همیشه زیر دندان شما می ماند. در سفر به این شهر از طعم این خوردنی های لذیذ بی نصیب نمانید.

20- خشکبار

همدان به دلیل قرارگیری در موقعیت جغرافیایی مناسب کشاورزی دارای محصولات مرغوبی در زمینه کشت انگور، هلو، زردآلو، سیب، بادام و گردو  و انواع دیگر می وه ها می باشد. بسیاری از افراد در این استان به کشاورزی مشغولند و به تولید قیسی، برگه، مویز و کشمش نیز می پردازند.

سخن آخر

از سفر به دنیای خوشمزه ی همدان لذت بردید؟

تا به حال به این شهر سفر کردی اید؟

کدام یک از این سوغاتی ها را ترجیح می دهید؟

منتظر نطرات شما خوبان هستیم…