به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری میزان، آسیا تایمز نوشت: بعد از بوجود آمدن تنش های دیپلماتیک میان کابل و اسلام آباد حجم تبادلات میان دو کشور به شدت کاهش یافته و افغانستان در دو سال اخیر بیش از 70 درصد از معاملات خویش را با کشورهای ایران، چین و هند انجام داده بطوریکه اکنون تهران به جای اسلام آباد به بزرگترین شریک تجاری افغانستان شده است.
بر اساس آمار اتاق بازرگانی افغانستان از مارس سال 2017 تا مارس 2018 حجم معاملات دو کشور افغانستان و ایران به حدود دو میلیارد دلار رسیده است که معادل 22 درصد از مجموع بازار مصرفی 11میلیارد دلاری افغانستان است.
براساس این گزارش، پاکستان با 1٫2 میلیارد دلار و چین با یک میلیارد دلار پس از ایران به عنوان بزرگترین شرکای تجاری افغانستان، در زمان یاد شده اند.
از عمده دلایل افزایش مشارکت تجاری میان ایران و افغانستان به دلیل حضور بالای شرکت های افغانی در بندر چابهار می توان اشاره کرد، زیرا از 500 شرکتی که در بندر چابهار دارای مجوز فعالیت تجاری هستند، 165 شرکت آن متعلق به سرمایه‌گذاران افغان است.
بندر چابهار براساس توافق بین دهلی‌نو، تهران و کابل در سال 2016 ایجاد شده و از زمان گشایش فاز نخست آن تجار افغان مسیر ترانزیتی کالاهای خود را از دریای عرب به دریای عمان و خلیج فارس تغییر دادند.
مقامات ایرانی همچنین طرح‌های تشویقی برای تجار افغان ارائه کرده‌اند که شامل تخفیف 80 درصدی در تعرفه صادرات و تخفیف 75 درصدی در عوارض واردات کالاهای افغانستان می‌شود.
این در حالی است که به گفته اداره گمرک پاکستان، صادرات این کشور به افغانستان از 1٫6 میلیارد دلار در سال 2016 به 900 میلیون دلار کاهش یافته است.
کارشناسان مستقل اما اظهار می‌کنند که کاهش تجارت دو کشور بیش از رقم اعلام شده است.
زاهدالله شینواری رئیس اتاق بازرگانی سرحد پاکستان به آسیا تایمز گفت که در طول دو تا سه سال اخیر حجم معاملات پاکستان با افغانستان ازدو میلیارد و 500 میلیون دلار به 500 میلیون دلار کاهش یافته است و افزایش تعرفه‌‌های واردات و محدودیت های اسلام آباد برای صدور روادید برای تجار افغان را از دلایل این کاهش شدید عنوان کرد.
محمد اسحاق از تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ نیز با اشاره به احداث جاده ارتباطی از چابهار به استان نیمروز در افغانستان گفت: به محض اینکه این جاده 220کیلومتری ایجاد شود بخش عمده‌ای از ترانزیت به ایران و هند منتقل خواهد شد.
او افزود: این جاده به ارزش 150 میلیون دلار و به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای بازسازی افغانستان توسط هند در حال احداث است و پس از تکمیل آن مسیر جدیدی به افغانستان ایجاد می‌شود که اکنون به‌عنوان مسیر تجاری بیشتر به بنادر پاکستان وابسته است.
