رکسانا خوشابی؛ کارشناس ارشد مشاوره
فرزندان ما چه کودک باشند و چه نوجوان، آیینه‌های خود ما هستند که ما را با همه ویژگی‌هایمان منعکس می‌کنند. این انعکاس همیشه مستقیم و خطی نیست. یعنی ممکن است آیینه وجود فرزندانمان گاهی ما را عیناً نشان ندهد، بلکه بطور کج و معوج، وارونه، بزرگ‌تر، کوچک‌تر، با تحدب یا تعقر و خلاصه با تغییراتی نشان دهد. اگر والدین متوجه باشند که برای فرزندان نقش جدی و موثر دارند، مربی بهتری خواهند بود.
دوست دارم به والدین بگویم که همیشه دقت کنند و ببینند کدام رفتارشان در آیینه فرزندشان رفتاری را ایجاد کرده است. اعم از اینکه این رفتار بد یا خوب باشد، فرزندان ما اغلب آن را به شکلی از فیلتر درونی خود عبور داده و تبدیل به رفتار یا کنشی دیگر می‌کنند و دوباره به خودمان تحویل می‌دهند.
مثلا وقتی والدین دروغ می‌گویند، فرزندانشان ممکن است عین خود آنها به آنها دروغ بگویند، راست بگویند، اما به محض اینکه توسط والدین برای کاری دیگر سرزنش شوند، به والدین پرخاش کنند و آنها را دروغگو بخوانند، ممکن است بی‌اعتماد شوند و هرگز حرف والدین را باور نکنند یا مثلا در بزرگسالی درباره دروغگویی والدین کتاب بنویسند، یا جلوی دیگران آنها را دروغگو نشان دهند یا ... به هر حال معمولا رفتارهای متفاوت فرزندان ما نشانی از ویژگی‌های خود ما دارند.
همینطور هم شادی و تلاش و نرمی و محبت ما بر فرزندانمان اثر می‌گذارد.
واکنش فرزندانمان در برابر آداب و رسوم نوروزی!
واکنش فرزندان ما در نوروز نیز، ارتباط تنگاتنگی با رفتارهای آشکار و پنهان ما درباره آداب و رسوم نوروزی دارد. حتی این واکنش‌ها ارتباط نزدیکی با دریافت و فهم خود ما از روح آداب و رسومی دارد که انجام می‌دهیم. اگر ما این آداب و رسوم را کورکورانه انجام دهیم، در انجام آنها بی‌حوصله باشیم، از قبل مدام غر بزنیم و شکایت کنیم فرزندان ما هم در مقابل انجام آنها موضع گرفته و با ما همراهی نمی‌کنند.
برای مثال مادری که مدام از بی‌پولی شکایت می‌کند و نگران این است که در دید و بازدید‌های نوروزی، از نظر مالی جلوی اقوام و دوستان کم می‌آورد، بطور غیر مستقیم فرزندانش را هم ترغیب می‌کند که به دید و بازدید، با دیده حقارت یا شکایت بنگرند و آن را به عرصه‌ای برای چشم و هم‌چشمی تبدیل کنند.
یا اگر پدری برای بیرون بردن اعضای خانواده به مهمانی یا گردش‌های بهاری مدام اعتراض داشته باشد ممکن است موجب این واکنش در فرزندان خود شود که تمایلی به بیرون رفتن از منزل نداشته و بخواهند در منزل بمانند و مثلا تلویزیون تماشا کنند.
احیای روح و جوهره رسوم نوروزی
برای اینکه بتوانیم فرزندانمان را در مراسم نوروزی شریک و با خود همراه کنیم لازم است درباره روح مراسم نوروزی با آنها گفتگو کنیم.
اگر خود ما مراسم را کورکورانه انجام می‌دهیم بهتر است در ابتدا بینش و معلومات بیشتری در زمینه این مراسم پیدا کنیم و هر رسم را با دلایل و زیر ساخت‌هایش برای فرزندانمان توضیح دهیم، البته این کار باید از همان کودکی فرزندانمان انجام بشود، وگرنه تقریبا می‌توانید مطمئن باشید که اگر در نوجوانی به فرزندان خود بگویید باید فلان کار را انجام بدهد چون رسم است یا مثلا اگر انجام ندهند مردم به آنها خرده می‌گیرند، هیچ تاثیری نخواهد داشت. اینک کمی فکر کنید و ببینید روح و جوهره مراسم نوروزی را می‌شناسید یا نه؟
و آیا می‌توانید آن را به زبان قابل فهم برای فرزندانتان تبدیل و به روز کنید؟ من در اینجا دلیل انجام هفت رسم از مراسم نوروز را (به نیت ارزش عدد هفت در مراسم نوروزی) با همین روش، یعنی به زبان کودکان برایتان توضیح می‌دهم. بقیه را خودتان پیدا کنید و برای کودکانتان توضیح دهید. هنگام توضیح دادن هیجان و خوشحالی خود را نشان دهید تا کودک‌تان هم شاد شود و این مراسم با شادمانی برایش تداعی شود نه با خستگی، ناراحتی و اندوه.
اول: چرا در تعطیلات نوروز به دیدار بزرگ‌ترهای اقوام و دوستان می‌رویم؟
چون می‌خواهیم کسانی را داشته باشیم که به آنها محبت کنیم و از محبت آنها برخوردار شویم. چون بسیاری از عزیزان ما هستند که در خلال کار و فعالیت‌های معمولی نتوانسته‌ایم از حال آنها باخبر شویم. وقت نکردیم وقتی بیمار بودند به دیدنشان برویم. نتوانسته‌ایم بفهمیم آیا مشکلی دارند یا نه و آیا ما می‌توانیم به آنها کمکی کنیم؟
بزرگترها وقتی مسن و ناتوان می‌شوند نیاز به کمک دارند و این وظیفه ما است که به دیدن آنها برویم و بفهمیم چه کارهایی برای کمک به آنها از دستمان بر می‌آید. همینطور هم آنها با تجربیاتی که دارند می‌توانند به ما کمک کنند و ما را راهنمایی کنند پس می‌توانیم از آنها مشورت بگیریم. ما با این دید و بازدید‌ها رابطه‌ها را حفظ می‌کنیم تا بتوانیم در مواقع نیاز به هم کمک کنیم و محبت خود را نشان دهیم. انسان‌ها همیشه به محبت و حمایت همدیگر نیاز دارند.
دوم: چرا در تعطیلات نوروز عیدی می‌دهیم و عیدی می‌گیریم؟
این هم راهی برای محبت کردن است. بدین ترتیب بزرگترها به کوچک‌ترها این پیام را می‌دهند که وقتی به فکر آنها بوده‌اند و به دیدار آنها رفته‌اند، کادو یا پول دریافت می‌کنند. در واقع بزرگترها هم با این روش محبت خود را به کوچک‌ترها نشان می‌دهند. برای همین هم میزان و مبلغ عیدی مهم نیست. مهم این است که محبت بین انسان‌ها با هر روشی ابراز شود...
برای خواندن بخش دوم -کودک؛ آیینه انعکاس دهنده رسم ها- اینجا کلیک کنید.
