در هفته یک روز خودروهایمان را از پارکینگ خارج نکنیم و با وسیله نقلیه عمومی تردد کنیم تا فرصت نفس کشیدن را به شهر بدهیم.
به گزارش به نقل از همدلی ،چند سال است که پویش «سه شنبه های بدون خودرو» در کشور فعالیت خود را با هدف کاهش آلودگی هوا از طریق کاهش استفاده از خودروهای شخصی و حرکت به سمت استفاده از دوچرخه و وسایل نقلیه عمومی آغاز شده است.
پویش مردمی سه‌شنبه‌های بدون خودرو جهت توسعه حمل‌ونقل پاک و ترویج زیست محوری ابتکار جالب جوان اراکی بود و سه سال پیش( 16 آذر 94) از این شهر شروع شد، امروزه اجرای این ایده جنبه ملی به خود گرفته و در سومین سال فعالیت‌اش در بیش از 200 شهر برگزار می‌شود و بسیاری از سازمان‌ها، نهادها و برخی از مسئولان شهری و دولتی به آن روی خوش نشان دادند.
شهردار جدید تهران یکی از اولین مسئولانی بود که در پایتخت به این پویش پیوست. «پیروز حناچی» در دومین و سومین سه‌شنبه کاری‌اش در حالی که عده‌ای دوچرخه سوار او را همراهی کردند در یک حرکت نمادین با دوچرخه به محل کار خود رفت و تاکسی را برای چهارمین سه‌شنبه کاری‌اش برگزید. دیروز نیز «معصومه ابتکار»، معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده با مترو به محل کارش رفت تا پیوستن به این پویش را علنی کند.
صرف نظر از استقبال برخی از مسئولان کشور از سه شنبه‌های بدون خودرو، این پویش در میان برخی از سفارت‌خانه‌ها نیز طرفدار پیدا کرده است به نحوی که روز گذشته سفیر سوئیس در تهران با دوچرخه به محل کار خود رفت. صفحه رسمی توییتر سفارت سوئیس در تهران با انتشار تصویری از سفیر این کشور که روز سه‌شنبه با دوچرخه به محل کار خود رفته بود، نوشت: سفارت سوییس در تهران به کمپین «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» پیوست. امروز، کارکنان سفارت پیاده، یا با وسیله نقلیه عمومی و دوچرخه به سر کار آمدند. ناگفته پیداست نقش چنین حرکت های ابتکاری و راه‌اندازی این پویش‌ها و فرهنگ سازی در بین شهروندان، کمک زیادی به حفظ محیط زیست پاکیزگی هوا و کنترل ترافیک می کند.
اکنون که گرمایش زمین تاثیرات نامطلوب خود را به ما نشان می‌دهد و هرروزه آلودگی هوا، ترافیک، و وضعیت سلامت جوامع انسانی در شهرهای بزرگ بدتر و بدتر می‌شود، وقت آن فرا رسیده که به زمین فرصت نفس کشیدن بدهیم. بدون تردید «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» فرصت مناسبی است که در هفته یک روز بدون خودرو را تجربه کنیم و از این طریق برای یک روز هم شده از چالش‌های زندگی ماشینی فاصله بگیریم و با مزایای زندگی بدون ماشین بیشتر آشنا شویم. شاید این آغاز راهی باشد که به شهرهای آرام با هوای پاکیزه‌تر منجر شود.
بر کسی پوشیده نیست این کمپین و پویش‌هایی اینچنینی در فرهنگ سازی مردم در استفاده از وسیله نقلیه عمومی، استفاده از دوچرخه برای رفتن به محل کار تاثیر بسزایی دارد. اما اجرایی کردن این پویش و پویش‌های مشابه که سعی به ترغیب مردم در استفاده از وسیله نقلیه عمومی دارند نیاز به بستر و زیرساخت‌های مناسب دارد.
کارشناسان شهری معتقدند: شهرداری‌ها باید اولویت طراحی و مدیریت شهری را به پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و حمل و نقل عمومی اختصاص دهند و در کنار اجرای تمام طرح‌های خود به فکر ایجاد زیرساخت های لازم برای طرح‌های پیاده‌روی و دوچرخه سواری برای هموار ساختن اجرای طرح سه‌شنبه‌های بدون خودرو باشند.
البته شهرداری تهران با بهره برداری از دوچرخه‌های اشتراکی قدم اول برای اجرایی کردن این پویش برداشت. در طی چند روز گذشته در برخی از مناطق تهران این طرح به اجرا درآمده است.حسین قاسمی مجری طرح دوچرخه‌های اشتراکی در شهرداری تهران هدف از اجرای این طرح را کاهش آلودگی هوا و تشویق مردم به استفاده از وسایل نقلیه پاک دانست. وی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان تصریح کرد: شهروندان برای استفاده از این دوچرخه‌ها ابتدا باید نرم‌افزار بی‌دود را نصب کنند و با واریز 159 هزار تومان به عنوان ودیعه مجاز به استفاده از این دوچرخه‌ها شوند.
گفتنی است، دوچرخه‌های اشتراکی طرحی است که با پشتیبانی شهرداری تهران اجرا می‌شود و شهروندان می‌توانند، با اسکن کردن کدی که بر روی دوچرخه وجود دارد از طریق موبایل خود اقدام به بازکردن قفل آن کنند و پس از استفاده از دوچرخه آن را در پارکینگ‌های تهیه شده در هر نقطه‌ای از شهر رها کنند و به ازای هر نیم ساعت استفاده 1500 تومان از حساب آنها کم شود، این طرح که در مرداد ماه سال جاری رونمایی شده بود سرانجام 20 آذربرای اولین بار در منطقه 2 مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
واقعیت این است که فرهنگ دوچرخه سواری در کشور ما تا حد زیادی به فراموشی سپرده شده است و تعداد زیادی از شهروندان منتظر ماندن در ترافیک را به استفاده از گزینه‌های جایگزین ترجیح می‌دهند. در صورتی که پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در سفرهای کوتاه درون شهری، استفاده از دوچرخه نه تنها به پالایش هوا کمک می‌کند، بلکه زمان رسیدن به مقصد را نیز کاهش خواهد داد.
روز جهانی بدون خودرو
روزی سبز و بدون خودرو در دنیا به 50 سال پیش برمی‌گردد. روز جهانی بدون خودرو از حدود 50 سال قبل و از ایسلند آغاز شده و تاکنون 46 کشور با 2000 شهر به آن پیوسته‌اند که ایران جزو آنها نیست. در این روز (22 سپتامبر) شهرهای مختلف در سرتاسر دنیا سعی بر متقاعد کردن شهروندان خود برای استفاده از وسایلی مانند دوچرخه و حمل و نقل عمومی برای سفرهای درون شهری دارند.
در اکثر شهرها برگزاری این روز به شهروندان محول شده است و به شکلی محدود پیگیری می‌شود. اما برخی از دولت‌ها پا را فراتر گذاشته و بزرگداشت این روز را به بخشی از قانون تبدیل کرده‌اند. به عنوان مثال کشور بولیوی، که در دهه گذشته شاهد رشد چشمگیر تعداد ماشین‌ها و در نتیجه آلودگی هوای شهری بوده است؛ با اضافه کردن یک روز به تقویم، عبور و مرور اتومبیل‌ها را ممنوع اعلام کرد.
این روز که «روز عابرین پیاده و دوچرخه‌سواران» نام دارد از سال 2011 به شکل رسمی به تقویم این کشور اضافه شده است. در این روز استفاده از خودروهای شخصی ممنوع بوده و استفاده از حمل و نقل عمومی ترویج می‌شود و مردم نیز برای کاهش آلودگی هوا با استفاده از دوچرخه و پیاده روی به محل کار خود می‌روند. شهرهای دیگری از جمله جاکارتای اندونزی و بوگوتا، پایتخت کلمبیا، نیز این روز را به شکل رسمی به تقویم خود اضافه کرده‌اند. در ایران نیز این روز تنها به شکل خودجوش و توسط گروه‌های مردمی سازماندهی می‌شود.
فعالان زیست محیطی امیدوار هستند اکنون که روز بدون خودرو با اقبال سطوح بالای مدیریتی روبرو شده است، پیام این روز به گوش همگان برسد. بدون تردید در صورت همگانی شدن پیام برگزارکنندگان روز بدون خودرو، این روز می‌تواند تاثیری بسزایی در وضعیت آلودگی هوای ایران داشته باشد.
