بیمارستان‌های ایران به دلیل پیری در بستر بیماری هستند، برخی از آنان به حدی فرسوده اند که به اعتقاد کارشناسان، حتی ارزش بازسازی هم ندارند و بازسازی آنان مقرون به صرفه نیست. آن طور که مقامات وزارت بهداشت تائید می‌کنند، حداقل نیمی از بیمارستان‌های کشور فرسوده هستند و درصورت وقوع حادثه هیچ مقاومتی ندارند.
به گزارش به نقل از همدلی ،دیروز، رییس مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا با بیان این که بیمارستان‌های ما از نظر سازه‌ای ضعیف هستند، بر موضوع ناایمن بودن سازه‌های بیمارستانی صحه گذاشت.آن گونه که «حمیدرضا خانکه» به ایسنا گفت: در کشور حدود 135 هزار تخت بیمارستانی و 1000 بیمارستان وجود دارد و به‌طور متوسط مراکز درمانی طول عمری بین 10 تا 50 سال دارند، اما در کشور ما تعدادی از بیمارستان‌ها عمر 60 ساله، 40 ساله، 30 ساله و... دارند. وی بزرگ‌ترین ایراد در حوزه بیمارستان‌ها را ضعف سازه‌های بیمارستان دانست و افزود: در نظام سلامت باید سعی شود که یا بیمارستان‌ها را بازسازی کنیم یا بیمارستان‌های جدیدی جایگزین بیمارستان‌های کهنه و قدیمی شوند.
ناایمن بودن سازه‌های بیمارستان‌ها در ایران، تهدیدی جدی است، زنگ خطر سازه‌های ضعیف بیمارستانی در ایران را بیمارستان سرپل‌ذهاب در حادثه زلزله 3/7 ریشتری به صدا در آورد. بیمارستان سرپل‌ذهاب که مدت زیادی از تاریخ افتتاحش نگذشته بود، در جریان زلزله این شهر و زمانی که انتظار می‌رفت پناهگاه مردم آسیب دیده باشد، بر سر مردم و پرسنل بیمارستان فرو ریخت و در آن شرایط بحرانی، خود به بحرانی تازه تبدیل شد.
آسیب‌پذیری بیمارستان‌ها را در سه وجه سازه‌ای، غیر سازه‌ای و عملکردی بررسی و با شاخصی به نام HSI که ابزار سنجش ایمنی بیمارستان‌ها است، اندازه‌گیری می‌کنند. در چند سال گذشته بر اساس این اندازه‌گیری‌ها شاخص ایمنی بیمارستان‌های کشور 36 از 100 بوده، یعنی ایمنی بیمارستان‌های کشور کمتر از 40 درصد بوده است. اگر چه در چند سال اخیر با مداخلاتی مانند ارائه آموزش‌ها، طراحی الگوی آمادگی بیمارستانی و... این شاخص تا حدودی ارتقا یافته است، اما هنوز شاخص ایمنی بیمارستان‌های کشور با استاندارد‌های جهانی فاصله زیادی دارد.
ماجرای بیمارستان‌های فرسوده، فقط مختص چند شهر نیست. این مشکل تقریبا در همه شهرهای کشور هست، طوری که حتی در پایتخت با وجود وفور امکانات بهداشتی و درمانی، بیشترین تعداد بیمارستان‌های فرسوده وجود دارد که در صورت بروز زلزله، معلوم نیست چند بیمار در زیر آوار آنها دفن می‌شود.
طبق گزارش‌های رسمی فقط در تهران بیش از 85درصد بیمارستان‌ها عمری بیشتر از 40سال داشته و اغلب آنها نیاز به بازسازی یا مقاوم‌سازی و جایگزینی دارند. رییس مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا نیز تهران را شهری فقیر از نظر بیمارستان سازی می‌داند، چرا که اغلب بیمارستان‌ها قدیمی‌اند و بیمارستان جدید ساخته نشده است. از طرفی بیمارستان‌های دولتی در تهران توسعه نداشته‌اند و اکثر بیمارستان‌های خصوصی هم در غرب تهران متمرکز هستند و در شرق تهران بیمارستانی نداریم. یعنی اگر اتفاقی در حوزه خیابان دماوند رخ دهد، دسترسی مردم به خدمات خیلی سخت می‌شود.
بازسازی بیمارستان‌های فرسوده یا ساخت بیمارستان جدید، نیازمند تامین اعتبار کافی است، اعتباری که بودجه جوابگوی آن نیست. جدای از سازه فیزیکی مراکز درمانی، بسیاری از تخت‌های بیمارستانی در سراسر کشور فرسوده هستند و با در برخی موارد حتی کمبود وجود دارد. دیروز «علی امیرسوادکوهی»، رئیس انجمن مراقبت‌های ویژه با اشاره به اینکه در حال حاضر 7800 تخت مراقبت‌های ویژه در کشور داریم، از کمبود 50درصدی تحت مراقبت‌های ویژه پرده برداشت و گفت: که این آمار نسبت به کل تخت‌های داخل کشور است، نه استاندارد کشورهایی همچون فرانسه !پیشتر حسن هاشمی، وزیر بهداشت با اشاره به اینکه بیش از نیمی از تخت‌های بیمارستانی کشور فرسوده هستند، گفته بود: «نوسازی این تخت‌ها نیازمند هزاران میلیارد ریال اعتبار است که تامین آن به تنهایی از عهده دولت بر نمی‌آید و در این زمینه به کمک نیک‌اندیشان عرصه سلامت نیاز داریم».
با توجه به سهم پایین نظام سلامت از تولید ناخالص داخلی، اعتبارات دولتی نمی‌تواند به طور کامل جوابگوی ساخت بیمارستان‌های جدید یا نوسازی تخت‌های بیمارستانی فرسوده باشد. به همین دلیل معمولا ساخت بیمارستان‌های جدید یا بازسازی بیمارستان‌های قدیمی را برون سپاری کرده و به پیمانکاران واگذار می‌کنند. آن گونه که رییس مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا می‌گوید: سیستم پیمانکاری برای ساخت بیمارستان سیستم مناسبی نیست. روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی و معاونین درمان پول کافی برای ساخت بیمارستان ندارند و بنابراین چون پول پیمانکاری داده نمی‌شود و از طرفی نظارتی بر ساخت بیمارستان‌های جدید نیز وجود ندارد، پیمانکاران از کیفیت می‌زنند. بنابراین در این زمینه هیچ‌کس شخصا مقصر نیست، بلکه فرایند مالی و پیمانکاری مناسب نیست.
با توجه به ناکافی بودن اعتبارات دولتی برای ساخت بیمارستان‌های جدید یا نوسازی بیمارستان‌های فرسوده، به نظر می‌رسد استفاده از ظرفیت خیرین سلامت می‌تواند راهگشا باشد. افرادی که بدون ذره‌ای چشمداشت مالی، می‌توانند چهره بیمارستان‌های کشور را دگرگون کنند و مرهمی بر زخم فرسودگی بیمارستان‌ها باشند.
با توجه به آمار بالای بیمارستان‌های فرسوده در کشور به نظر می‌رسد وقت آن فرا رسیده است که دولت چاره‌ای برای افزایش بودجه عمرانی به ویژه در بخش مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها بیندیشد و منابع پایداری را برای تحقق این مهم ایجاد کند، دولت باید با تدوین یک برنامه میان مدت بیمارستان‌هایی را که بافت فرسوده دارند و از امنیت لازم در مقابل حوادثی همچون زلزله برخوردار نیستند، در یک پروسه زمانی چند ساله اصلاح کند و نسبت به ساخت بیمارستان‌های جدید با توجه به استاندارهای ایمنی اهتمام ورزد.
