بابک نَدرخانی مدیر انتشارات رهپویان دانش و اندیشه با انتقاد از بی‌توجهی به نشر دیجیتال به ایسنا گفت: در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معاونت‌های مختلفی همچون معاونت فرهنگی (شامل اداره توسعه کتاب و کتابخوانی و اداره امور چاپ و نشر و ...)، معاونت هنری (شامل امور هنرهای تجسمی و موسیقی و هنرهای نمایشی و ...) و معاونت قرآن و عترت وجود دارد که هر کدام به فراخور حوزه فعالیت خود نسبت به تامین نیازها و پاسخگویی به سوالات احتمالی فعالند. اما علی‌رغم این‌که حوزه نشر دیجیتال بیش از دو دهه از فعالیت خود را پشت سر می‌گذارد، فقط یک مرکز با عنوان "مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال" متولی امور نشر دیجیتال است. البته زحمات و پیگیری متولیان این مرکز قابل ستایش است حال آن‌که این نوع نشر و تولید محتوا در فضای دیجیتال نیازمند یک معاونت با امکانات وسیعتر و تاثیرگذاری بیشتر است. این در حالی است که در بحث نشر کاغذی، ما با هیچ تهدید بیگانه‌ای مواجه نیستیم ولی در نشر دیجیتال انواع و اقسام تهدیدات وجود دارد که بی‌توجهی به حوزه تولید و محتوای داخلی آن می‌تواند به شدت برای فرهنگ ملی ما ضربه‌زننده تلقی شود.
او افزود: ما در بحث نشر کاغذی با قریب به 100 سال سابقه مواجه‌ایم که قریب به 50 سال آن دارای قوانین مدون در حوزه چنین نشری است. بعد از انقلاب و در سه دهه اخیر قوانین حمایتی زیادی در حوزه نشر کاغذی تصویب شده است از جمله معافیت مالیاتی، یارانه‌های کتاب، برنامه‌های حمایتی در حوزه بیمه، خرید ارشاد از ناشران کتاب‌ها و اخیرا یارانه‌های عیدانه، پاییزه، زمستانه و ... که هیچ‌کدام از این بسته‌های حمایتی در حوزه نشر دیجیتال و رسانه‌های دیجیتال جا نداشته و ندارد.
مدیرعامل موسسه رهپویان دانش و اندیشه تاکید کرد: این در شرایطی است که ما در بحث نشر دیجیتال که نشری کاملا نوپاست و بیش از 20 سال از عمر آن نمی‌گذرد و با سرعت با تحولات متعددی مواجه است، از هیچ حمایت دولتی برخوردار نیستیم. تحولات این حوزه نشر بسیار عجیب و غریب است. به عنوان مثال اگر بخواهیم در بحث مقایسه نشر دیجیتال و کاغذی به توضیحی بپردازیم باید بگوییم که نشر دیجیتال دارای مزایایی است که استفاده از آن را در شرایط فعلی به شدت تقویت می‌کند؛ از جمله حفظ محیط زیست، ارزآور بودن نشر دیجیتال، توزیع سریع و همه‌گیر، کاهش سن استفاده و تاثیرگذاری چنین فضای نشری که تاثیرگذاری آن از سه‌سالگی شروع می‌شود. یعنی درحالی‌که نشر کاغذی به قطع درختان می‌انجامد و به سبب تجهیزات چاپی خود به شدت ارزبر است. نشر دیجیتال فاقد چنین فاکتورهایی است.
او گفت: چندرسانه‌ای بودن، قابلیت سریع به‌روزرسانی، قابلیت دریافت سریع بازخوردهای عمومی، تکثیر سریع و آسان و کم‌هزینه و تسهیل عرضه بین‌المللی و همچنین اقبال عمومی بسیار زیاد در حوزه نشر دیجیتال از مزایای این حوزه نشر است که نباید نسبت به آن‌ها بی‌تفاوت بود. آن هم در شرایطی که امکان تکثیر سریع در حوزه نشر کاغذی و عرضه بین‌المللی آسان این نشر در جامعه ما وجود ندارد.
این ناشر تاکید کرد: علی‌رغم همه نکات مثبتی که برای نشر دیجیتال در قیاس با نشر کاغذی وجود دارد، این حوزه نشر نیز بدون مشکل نبوده و نیست. در زمره این مشکلات می‌توان به هزینه بالای تولید محتوا که به بخش‌های مختلف همچون انیمیشن، دوبله، تصویربرداری و ... تعلق می‌گیرد، در کنار الزام ناشران این بخش، به داشتن دانش فنی به‌روز و احتیاج مبرم آن به پرسنل زیادتر و دانش‌آموخته اشاره کرد. از سوی دیگر نباید فراموش کنیم که محتوای نشر دیجیتال به سرعت کهنه می‌شود و مخاطب این نشر ذاتاً به زود نو شدن محتوا عادت کرده است.
نَدرخانی گفت: نشر دیجیتال نیازمند حمایت است. به ویژه که دشمنان امروز می‌دانند فضای این نشر تا چه اندازه با توجه به گستردگی فضاهای مجازی تاثیرگذار بوده و هست. اما علی رغم این‌که متولیان بخش نشر دیجیتال کاملا در معرض مخاطرات مختلف قرار دارند و نسبت به پاسخگویی تولیدات خود تنها در مقابل یک دستگاه مسئول نیستند (در حالی‌که نشر کاغذی با وجود وزارت ارشاد مرجع مشخصی را برای پاسخگویی دارد) در داخل به شدت تنها مانده‌اند. اغلب تولیدکنندگان محتوای چنین نشری غالبا باید پاسخگوی سازمان‌ها و ارگان‌ها، وزارتخانه‌ها، شورای عالی فضای مجازی و ... باشند. البته با توجه به امکان آسان کپی و تکثیر محتوای چنین آثاری این موضوع تا حدی قابل قبول است. اما بپذیریم که با توجه به همین امکان کار کردن در چنین فضایی برای علاقه‌مندان به آن بسیار پرمخاطره است.
مدیر عامل موسسه رهپویان دانش و اندیشه تاکید کرد: موضوع دیگری که در بحث نشر دیجیتال حائز اهمیت است و متاسفانه در دولت‌های مختلف به صورت ذاتی وجود داشته و دارد این است که دولت‌ها علی‌رغم این‌که شعار توجه به اصل 44 را مطرح می‌کنند، درباره استفاده از امکانات و تجهیزات چنین فضایی اصلا خود را مقید ندانسته و نمی‌دانند. به گونه‌ای که متاسفانه هماکنون تمام اپراتورهای تلفن همراه که به ظاهر خود را بخش خصوصی می‌دانند در حوزه تولید محتوای دیجیتال و نشر دیجیتال وارد شده‌اند و کار را تا جایی پیش برده‌اند که هر ناشری اگر بخواهد از چنین فضایی استفاده کند باید 30 درصد از درآمد خود را به اپراتور بدهد. یعنی من به عنوان یک ناشر باید 50 درصد سوددهی داشته باشم تا بتوانم با پرداخت 30 درصد آن به اپراتور، حداقل 20 درصدی درآمد داشته و کار خود را مقرون به صرفه کنم. این یعنی همان محکوم کردن مردم به پرداخت دوبرابری قیمت‌ها.
این ناشر برتر نشر دیجیتال در سال 95 اظهار کرد: اهمیت نشر دیجیتال کمتر از نشر کاغذی نیست و نیازمند حمایت‌های همه‌جانبه است. در غیر این صورت رسانه‌های خارجی با اشغال کردن فضاهای مجازی همچون تلگرام، اینستاگرام، واتس آپ، ایمو و ... و تولید محتوا در چنین فضاهایی اختیار امور را در دست می‌گیرند. تا کی باید نگاه ما در حوزه فضای مجازی به گونه‌ای باشد که تداعی‌کننده این نگاه باشد که «مرغ همسایه غاز است»؛ در حالی که با اندکی حمایت از تولیدات داخلی، می‌توان از این فضای بکر حداکثر بهره فرهنگی و آموزشی را برد.
