تأثیر انیمه پیشگام آکیرا Akira بر سینما و هنر پس از خود

هنوز هم برای اعتراض به خیابان‌ها می‌آییم، خود را برای حمله وحشیانه بعدی آماده می‌کنیم و در مورد نحوه برخورد با دولت بحث می‌کنیم.
این‌که یک انیمه ژاپنی که سی سال پیش ساخته شده است، می‌تواند حال‌وروز امروز آمریکا را به‌خوبی نشان دهد، دلیلی دارد. سال‌ها قبل از این‌که دنیای سینمایی مارول Marvel، ویژگی‌های فرهنگ مدرن را تعریف کند، انیمه «آکیرا» Akira ساخته کاتسوهیرو اوتومو Katsuhiro Otomo، باعث آشنایی مخاطبین غربی با دنیای انیمه ژاپنی شد.

همچنین بخوانید:
بررسی انیمه Maquia: When the Promised Flower Blooms: داستانی عمیق، تأثیرگذار در مورد عشق و زمان

این انیمه جالب علمی تخیلی که در 15 جولای سال 1988 در ژاپن اکران شد، ثابت کرد که با استفاده از تصاویر کارتونی می‌توان به دغدغه‌های مهم‌تر اجتماعی پرداخت. تصویر این انیمه از شهرهای پیچیده آینده و داستان مسحورکننده آن در مورد قدرت‌های ماورایی، منبع الهام آثار زیادی شد، ازجمله موزیک ویدیویی از کانیه وست Kanye West و مجموعه تلویزیونی «اتفاقات عجیب» Stranger Things.داستان «آکیرا» با حادثه‌ای مانند انفجار بزرگ آغاز می‌شود که باعث تخریب توکیو و آغاز جنگ جهانی سوم می‌شود. سال‌ها بعد، در سال 2019، خیابان‌های شهری که به نام نئوتوکیو Neo Tokyo می‌شناسیم، پر از معترضین خشن و گروه‌های موتورسوار است. یکی از اعضای این گروه‌ها، تتسو Tetsuo، در تصادفی در هنگام تعقیب و گریزی که با گروه موتورسوار رقیب دارد، موتورش را از دست می‌دهد.

او که از این حادثه جان سالم به در برده است، وقتی به هوش می‌آید متوجه می‌شود که قدرت‌های ذهنی قوی‌ای به دست آورده است.
تتسو تصمیم می‌گیرد از قدرتش برای حمله به مرکز نظامی که انسان‌هایی با قدرت‌های ماورایی را در آن نگه می‌دارند، استفاده کند. در اینجاست که متوجه می‌شویم انفجاری که در اول داستان دیدیم، کار کودکی به نام آکیرا بود که قدرت‌های غیرقابل‌کنترلی دارد. «آکیرا» از جهتی کنایه‌ای به بمب‌های اتمی آمریکا در جنگ جهانی دوم است، در اینجا شخصیت آکیرا استعاره‌ای از بمب و تتسو فاجعه بعدازآن است.
در «اتفاقات عجیب»، شخصیت ایلون Eleven، کودکی است که از یک آزمایشگاه دولتی فرار می‌کند و متوجه می‌شود قدرت‌های ماورایی دارد. سازندگان این مجموعه تلویزیونی، برادران دافر Duffer در مصاحبه‌ای در سال 2016 اظهار داشتند که انیمه «آکیرا» منبع الهام بزرگی برای آن‌ها بوده است.

ریان جانسون Rian Johnson، کارگردان «جنگ ستارگان: آخرین جدای» Star Wars: The Last Jedi گفت که «آکیرا» الهام‌بخش او برای فیلم «لوپر» Looper بود که در آن کودکی، تنها با قدرت ذهن خود قادر به کشتن دشمنانش است. کانیه وست نیز از این انیمه به‌عنوان یکی از فیلم‌های محبوبش یاد می‌کند و از داستان آن در موزیک ویدیوی ترانه «قوی‌تر» Stronger خود استفاده کرده است. برند لباس Supreme نیز در سال 2017 کالکشن پاییزه خود را با طرح‌هایی با الهام از «آکیرا» عرضه کرد.
«آکیرا» در سال 1989 در آمریکا اکران شد. کریستوفر بولتون Christopher Bolton، استاد کالج ویلیامز Williams College و نویسنده کتاب «تفسیر انیمه» Interpreting Anime دراین‌باره گفت: “این انیمه را اولین بار در شیکاگو در سال 1990 دیدم و به نظرم در مقایسه با انیمه‌های دیگری که دیده بودم از هر نظر، داستان، تصاویر و موسیقی، متفاوت بود.”

برای خلق ظاهر تخیلی آینده داستانش، اوتومو از فیلم‌های موردعلاقه‌اش الهام گرفته بود. ساختمان‌های بلند نئوتوکیو از «بلید رانر» Blade Runner الهام گرفته شده بود و «ترون» Tron منبع الهام اوتومو برای موتورسیکلت‌های گروه موتور‌سوار فیلم بود.اوتومو یکی از باارزش‌ترین تصویرسازان انیمه‌های ژاپنی است. او برای ساخت «آکیرا» به‌جای دنبال کردن راه هنرمندان قبلی خود، از هنرمندان اروپایی ازجمله موبیوس Moebius که کارهای انیماتور افسانه‌ای ژاپنی، هایائو میازاکی Hayao Miyazaki نیز مؤثر از کارهای او بود، الهام گرفت. تصویرسازی‌های اوتومو در «آکیرا» به دلیل واقعی بودن آن‌ها با باقی انیمه‌ها متفاوت است، او با استفاده از رنگ و نور و توجه دقیق به جزییات دنیای باورپذیری را خلق کرد.
پیتر چانگ Peter Chung، سازنده مجموعه انیمه موفق «ایان فلاکس» Aeon Flux در مورد «آکیرا» گفت:

“این فیلم با سبک انیمه‌های معمول ژاپنی که شخصیت‌هایی با چشم‌های درشت و تصاویر بانمک و شاد دارند، کاملاً متفاوت بود. به نظر من «آکیرا» از این نظر متمایز شد که مخاطب بین‌المللی را هدف قرار داد.”

چانگ اضافه کرد که بودجه زیاد و تیم قوی تولید نیز نقش بسیار مهمی در موفقیت جهانی این انیمه داشتند؛ اما این اوتومو بود که با کمک از فرهنگ انیمه ژاپنی تصویرسازی موفق این انیمه را انجام داد. فرهنگی که کارشناسان تصویرسازی در استودیو‌های مختلف، ازجمله دیزنی و دریم‌ورکس انیمیشن DreamWorks Animation نیز از آن الهام می‌گیرند.بااین‌وجود بسیاری از طرفداران «آکیرا» نگران تصمیم هالیوود برای ساخت دوباره این فیلم هستند. کمپانی وارنر برادرز Warner Bros. در دهه اخیر مشغول کار بر روی این پروژه است. در ابتدا قرار بود کارگردان «مکس دیوانه: جاده خشم» Mad Max: Fury Road، جورج میلر George Miller این فیلم را کارگردانی کند، اما بعدتر به جردن پیل Jordan Peele واگذار شد. با این‌که به گفته پیل، «آکیرا» یکی از فیلم‌های موردعلاقه‌اش است، اما درنهایت این مسئولیت را نپذیرفت.

واکنش‌های منفی به فیلم «شبح درون پوسته» Ghost in the Shell، با بازی اسکارلت جوهانسون Scarlett Johannson، جدیدترین فیلمی که از روی انیمه‌ موفق موتوکو کوساناگی Motoko Kusanagi ساخته شده است، دقیقاً همان چیزی است که کمپانی‌‌های ساخت فیلم سعی در اجتناب آن دارند. چراکه انیمه‌ها، چه ازنظر بصری و چه ازنظر مفهومی، ریشه‌ای قوی در فرهنگ ژاپنی دارد و ساخت نسخه آمریکایی آن ریسک بزرگی است.
دیوید اسکات David Scott، کارگردان هنری «اونجرز: جنگ ابدیت» Avengers: Infinity War که برای همکاری در پروژه «آکیرا» دعوت شده بود گفت:

“به نظرم این حقیقت از کسی پنهان نیست که ما می‌خواستیم داستان را به داستانی آمریکایی و در شهری در آمریکا تبدیل کنیم؛ اما دو مشکل وجود داشت: چطور می‌توان این داستان را برای مخاطبان آمریکایی و کسانی که طرفدار انیمه‌های علمی تخیلی نبوده‌اند و اصلاً با انیمه «آکیرا» آشنا نیستند، جذاب کرد؟ و چطور می‌توان مخاطب آمریکایی که هیچ آشنایی با داستان ندارد را به سالن سینما کشاند و درعین‌حال ذات فوق‌العاده داستان را حفظ کرد؟”

تایکا وایتیتی Taika Waititi، کارگردان «تور: راگناروک» Thor: Ragnarok که گفته می‌شود قرار است کارگردانی فیلم «آکیرا» را به عهده بگیرد، در مصاحبه‌ای گفت تصمیم دارد از بازیگران آسیایی استفاده کند و با الهام از سبک اوتومو این فیلم را بسازد.
لی‌شان توماس LeSean Thomas، تهیه‌کننده آمریکایی که برای ساخت مجموعه انیمه‌ای برای شبکه نت‌فلیکس Netflix مدتی در ژاپن زندگی کرده است، یکی از مخالفان ساخت دوباره «آکیرا» است. او با تماشای ویدیو‌هایی از پشت‌صحنه و استودیوی کار اوتومو، به این حرفه علاقه‌مند شد. نکته‌ای که باعث نگرانی توماس می‌شود، انتخاب اشتباه بازیگران نیست، بلکه ازنظر او هالیوود هنوز نمی‌داند چطور می‌تواند داستانی پیچیده و قوی مانند «آکیرا» را با موفقیت به فیلم تبدیل کند. او اضافه کرد: “باید کسی پیدا شود که به انیمه به‌اندازه‌ای که به داستان‌های مارول و دی‌سی توجه می‌شود، توجه کند و آن‌ را مهم و محترم بداند و بتواند ذات اصلی آن را حفظ کند.”
این مطلب از نوشته هائو چو Hau Chu در سایت واشنگتن‌پست The Washington Post گرفته شده است.

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.