ناگفته‌های سرطان سینه

الهام کریمی

 سرطان سینه نوعی سرطان است که از بافت پستان آغاز می‌شود اگرچه مردان نیز به آن مبتلا می‌شوند اما احتمال آن در زنان بسیار شایع‌تر است. علائم سرطان پستان ممکن است شامل تغییر شکل پستان و گودی پوست ناحیه مزبور، ترشح از نوک پستان و یا پوسته‌شدن قسمتی از پوست در آن ناحیه باشد. اگر چنانچه بیماری در اندام‌های دیگر گسترش پیداکرده باشد علائم متفاوت بوده و ممکن است بیمار علائمی نظیر درد استخوان، تورم غدد لنفاوی و تنگی نفس را نیز گزارش دهد. طبق بررسی‌های انجام‌شده این بیماری ناشی از علل مختلفی است ولی محققان عواملی نظیر چاقی، عدم فعالیت فیزیکی، مصرف نوشیدنی‌های الکلی، درمان هورمونی در طول یائسگی، پرتوهای یونی، اولین قاعدگی در سنین پایین را بیش از سایر عوامل در بروز آن دخیل می‌دانند. اکنون رابطه قوی بین رژیم غذایی و برخی انواع سرطان کاملاً آشکارشده و طبق تخمین اغلب بررسی‌ها، بیش از یک سوم سرطان‌ها با عادات غذایی ما مرتبطند. به‌طورکلی رژیم پرچربی، پرکالری، چاقی، مصرف الکل، سیگار و تنباکو و آلودگی هوا احتمال بروز سرطان را افزایش می‌دهند. درصورتی‌که مصرف سبزی‌ها و میوه‌های تازه و املاح و ویتامین‌های خاص و انجام فعالیت‌های بدنی و ورزشی می‌توانند احتمال بروز این بیماری را کاهش دهند. محدودیت مصرف شکر، خواب کافی به‌اندازه‌ی 8-7 ساعت در شبانه‌روز و جلوگیری از چاق شدن و ورزش منظم در پیشگیری از آن نقش بسزایی دارد.

عوامل تغذیه‌ای زمینه‌ساز سرطان سینه:

1. مصرف غذاهای پرچرب
2. مصرف ناکافی میوه‌جات، سبزی‌ها و غلات
3. مصرف غذاهای شور، نمک‌سود شده و دودی و کهنه

عوامل مؤثر در کاهش ریسک سرطان سینه:

1. رژیم غذایی کم‌چرب
2. رژیم غذایی غنی از غلات، میوه‌جات و سبزی‌ها
3. تعدیل وزن بدن
4. محدود نمودن فرایند پخت مواد غذایی
5. محدود کردن مصرف غذاهای نمک‌سود شده، دودی یا شور
6. جایگزینی گوشت سفید با گوشت قرمز
7. سهم عمده چربی رژیم از نوع غیراشباع (روغن‌های گیاهی، روغن‌زیتون و..) تأمین شود.

مصرف انواع چربی‌های اشباع‌شده نظیر آب مرغ، انواع عصاره‌های چرب، کره‌ حیوانی، دنبه، خامه و روغن نارگیل هنگام وجود هر نوع تومور در بدن خطرناک است.

 توصیه‌های غذایی در سرطان سینه

 نقش مؤثر فیتونوترینتهای غذایی در ممانعت از بروز سرطان به اثبات رسیده است. منابع گیاهی زیر حاوی قابل‌توجهی از انواع فیتونوترینت هستند: سبزی‌های برگ سبز، سبزیجات خانواده کلم بخصوص بروکلی،، فلفل دلمه‌ای، بادمجان، هویج، پیاز، گلابی، توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی، مرکبات، سیب، هلو

 مصرف فیبر غذایی را زیاد کنید. کارشناسان توصیه می‌کنند که روزانه 25 گرم فیبر غذایی از انواع محلول و غیرمحلول آن استفاده نمایید.

 بهترین منابع فیبر محلول شامل جو، کلم بروکسل، آووکادو، سیب‌زمینی شیرین، براکلی، شلغم، سیب، هویج، گلابی، لوبیا قرمز، انجیر، زردآلو، بذر کتان، دانه آفتابگردان، فندق،

 منابع فیبر غیرمحلول نیز در پوست میوه‌ها، پوسته گندم (ازاین‌رو توصیه به مصرف نان کامل که از غله تصفیه نشده تهیه می‌شود، الزامی است)، برنج قهوه‌ای، لوبیا سبز، سیب‌زمینی، گل‌کلم و اغلب مغزها به‌وفور وجود دارند.

 مصرف سیر، مرکبات، پیاز، تره‌فرنگی، هویج، آلبالو و گیلاس، قهوه، سبزیجات دارای برگ سبز تیره، لوبیا و نخود سبز، انگور و آب انگور طبیعی، چای، گوجه‌فرنگی، گردو و غلات در درمان و همچنین مبارزه با پیشرفت تومورهای سرطانی تأثیر بسزایی دارند.

 کارو تنوئیدها که رنگ‌دانه و آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که در پرتقال، هویج، میوه‌ها و سبزیجات زرد تیره می‌باشند هم در پیشگیری و درمان این بیماری نقش مهمی دارند.

توصیه‌های کلی در سرطان سینه

ورزش منظم: ورزش کردن باعث کاهش استروژن در بدن می‌شود و می‌دانیم که افزایش این هورمون در بدن باعث ابتلا به سرطان سینه می‌شود. پس اگر در روز ساعتی را برای ورزش روزانه قرار دهیم نه‌تنها عامل مهم تقویت روحیه است بلکه 20% خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد. مطالعات نشان داده‌اند خانم‌هایی که در هفته حداقل 2 ساعت 30 دقیقه ورزش می‌کند و یا حداقل 5 روز در هفته را به نیم ساعت پیاده‌روی اختصاصی می‌دهند ریسک سرطان سینه در آن‌ها کمتر از خانم‌هایی است که اصلاً ورزش نمی‌کنند.

نگه‌داشتن وزن بدن در محدوده ایده آل: اگر BMI شما خصوصاً بعد از یائسگی بیشتر از 25 می‌باشد باید در وزن خود تجدیدنظر کنید و وزن خود را پایین بیاورید و به BMI متناسب برسانید.

 برنامه‌ی غذایی سالمی را برای خود اختصاص دهید

3 تا 5 وعده میوه و سبزی‌های تازه (فیبر غذایی سالم) را در برنامه‌ی غذایی روزانه خود حتماً بگنجانید و خوردن گوشت قرمز را بسیار محدود کنید.

 در مصرف دخانیات تجدیدنظر کنید

حتی‌الامکان از مصرف دخانیات خودداری کرده و حتماً برای ترک آن برنامه‌ریزی کنید.

 ماموگرافی خود را به‌طور منظم انجام دهید

 ماموگرافی منظم در تشخیص به‌موقع سرطان سینه و پیشگیری از آن به‌خصوص بعد از 40 سالگی نقش مهمی دارد.

 از طبیعی بودن سطح ویتامین D خود مطمئن شوید

بررسی‌ها نشان داده است که زنان مبتلابه سرطان سینه دارای میزان کمتری از ویتامین D در سرم خونی خود نسبت به بقیه هستند.

ویتامین D در کاهش سرطان پروستات، سینه و روده‌ی بزرگ مؤثر است و بر طبق نظر دانشمندان روزانه 15 دقیقه تابش آفتاب (در محیط فاقد آلودگی) بر روی پوست بدون ضد آفتاب در تولید ویتامین D و جلوگیری از سرطان سینه نقش مهمی ایفا می‌کند. ماهی آزاد و سایر ماهی‌های چرب و همچنین شیر غنی‌شده با ویتامین D در کاهش ابتلا به سرطان سینه کمک زیادی می‌کنند.

روش‌های پخت سالم را جایگزین روش‌های متداول نمایید.

امروزه تأکید زیادی به کوتاه نمودن فرایند تهیه و پخت مواد غذایی می‌شود چون مطمئن‌ترین راه برای حفظ ارزش غذایی و ممانعت از تشکیل مواد مضر احتمالی در حین

پخت می‌شود.

از مصرف الکل اجتناب کنید

الکل خطر ابتلاوریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد به‌طوری‌که مصرف روزانه 10 گرم الکل به مدت طولانی خطر ابتلا به سرطان سینه را حدود 10% افزایش می‌دهد. همچنین خانم‌هایی که 3 بار در هفته الکل مصرف می‌کنند شانس ابتلا به سرطان سینه در آن‌ها 15% بیش‌تر است.

اهمیت انتخاب صحیح مواد غذایی در پیشگیری از سرطان سینه

 برخی بر این باورند که مصرف شیر و لبنیات باعث تشدید سرطان سینه می‌شود چراکه مصرف شیر در کشورهای غرب زیادتر است و ازاین‌روست که سرطان سینه هم در این نواحی بیشتر است البته تحقیقات در این مورد هنوز ادامه دارد.

 برخی مصرف زیاد سویا را در بروز سرطان سینه مؤثر می‌دانند.

باید دانست که سویا (طبق تحقیقات جدید دانشمندان) به علت داشتن استروژن گیاهی بالا باعث دست‌کاری شدن استروژن و پروژسترون بدن می‌شود و بهتر است که از مصرف زیاد آن جلوگیری شود حال‌آنکه درگذشته برعکس این نظریه ارائه‌شده بود و آن را در کاهش ابتلا به این سرطان تأثیرگذار می‌دانستند. این در حالی است که سویا دارای فیبر، پروتئین، کلسیم و

آهن است. اما به دلیل استروژن گیاهی ازلحاظ ساختاری ممکن است آن‌ها با گیرنده‌های مشابه استروژن در بدن پیوند خورده و موجب فعال شدن این گیرنده‌ها شود به‌نوعی که برای سلامت بدن مفید نباشد. ترجیحاً افراد مبتلابه سرطان سینه یا دارای پیشینه‌ی ابتلا به سرطان سینه در خانواده باید از مصرف هرگونه مکمل که حاوی استروژن گیاهی است اجتناب کنند.

 از مصرف تخم مرغ زیاد اجتناب کنید.

احتمال بروز سرطان سینه در افرادی که در هفته 5 عدد تخم مرغ یا بیشتر مصرف می کنند در مقایسه با افرادی که تخم مرغ مصرف نمی کنند، 4 درصد بیشتر است

 محققان تاکنون 216 ماده‌ی شیمیایی را که منجر به ظهور و بروز سرطان سینه می‌شود معرفی کرده‌اند ازاین‌رو توجه به مسائل زیست‌محیطی و آلودگی هوا در پیشگیری از این سرطان بیش‌ازپیش اهمیت پیداکرده است. بخصوص دود قلیان در به وجود آمدن این سرطان عامل خطرسازمهمی بشمار می‌رود.

بیشتر بخوانید:

غلات سبوسدار: واکسنی طبیعی برای سرطان سینه

روشی جدید در کاهش عوارض ناشی از درمان سرطان سینه