مناطق امن در زمان وقوع سیل در شهر و روستاهای ایران کجاست؟/ لزوم شناسایی عوامل جاری شدن سیل

اقتصاد آنلاین- محبوبه قرمزچشمه؛ پرویز گرشاسبی، کارشناس پژوهشی مدیریت آبخیز و رئیس اداره توسعه فناوری و ترویج یافته‌های تحقیقاتی در گفت‌و‌گو با اقتصاد آنلاین گفت: پهنه‌بندی مناطق در حوزه‌های آبخیز برای طبقه‌بندی مذکور از سیل و مناطق امن باید شناسایی و نقشه و اطلس آن در هر آبخیز، استان و کشور تهیه گردد. مناطق امن در زمان وقوع سیل در شهر و روستاهای ایران کجاست؟ اگر تهران سیل بیاید مردم باید به کدام منطقه به عنوان منطقه امن و از چه مسیری و چه زمانی بروند؟ نکته این است که هیچ منطقه امنی توسط شهرداری و یا بخش‌های حکومتی برای فرار مردم از سیل مشخص نشده است. در حالی که یکی از وظایف حاکمیتی مشخص کردن نقاط امن و راه دسترسی در زمان سیل است.

گرشاسبی گفت: در بسیاری از کشور‌ها فرار از خطر سیل و رسیدن به پناهگاه تمرین می‌شود و مسیرهای امن در زمان رسیدن به این مکان ها توسط دولت مشخص می‌شود و در قالب کاتالوگ به داخل منازل انداخته می‌شود. این از مهمترین موضوعاتی است که باید در قالب یک برنامه جامع تدوین و اجرایی شود.

وی در ادامه گفت: اگر عملیات آبخیزداری بر اساس طراحی‌های مورد نیاز طبقه بندی درست از سیل و حساسیت مناطق پایین دست انجام نشود، خود می‌تواند تشدید کننده سیل باشد.

کارشناس پژوهشی مدیریت آبخیز با اشاره به اهمیت کنترل سیل در تمام نقاط کشور گفت: در برخی از مناطق اقدامات کنترل سیل از اهمیت بیشتری برخوردار است. به عنوان مثال اهمیت کنترل سیل در شهر تهران با سایر نقاط کشور قطعا متفاوت است. تهران 9 میلیون نفر جمعیت دارد. اگر در جریان سیل 10 نفر در این کلان شهر جان خود از دست بدهند، تبعات انتشار و بازتاب اخبار آن به مراتب بیشتر از سیل در شهرستان هاست.

عامل سیل را خوب نمی‌شناسیم

وی افزود: یکی از مشکلات در کنترل سیل این است که عامل را خوب نمی‌شناسیم. البته در سال‌های اخیر پیشرفت‌های علمی و فنی که در آبخیزداری رخ داده است، امکان شناسایی عوامل را ایجاد کرده تا در طراحی‌ها به نتایح بهتری دست پیدا کنیم.

کارشناس پژوهشی مدیریت آبخیز گفت: بازرسی و اصلاح اقدامات کنترلی سیل و آبخیزداری یکی از وظایف دستگاه حاکمیتی است. امروز مدیران در آبخیزداری کشور، بعد از وقوع سیل و یا بارندگی، از حوزه‌ها سرکشی می‌کنند و نسبت به عملکرد اقدامات کنترلی سیل، اصلاح و ترمیم تصمیم‌‌سازی و برنامه‌ریزی می‌کنند، اما باید نتایج این اقدامات عملیاتی شود.

گرشاسبی تصریح کرد: در پژوهش نیاز است سیل را از منظر دقیق‌تری ارزیابی و بررسی کنیم و نیاز به اطلاعات و آمار دقیقتری است. این اطلاعات را می‌توان با شبیه سازی سیل بدست آورد و شرایط سیل حادث شده و راه‌های پشگیری و کنترل سیل را مشخص کرد. امروز هر سیلی که اتفاق می‌افتد را می توان در اشل ماکت‌های هیدرولیکی در پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری شبیه سازی کرد تا عوامل سیل را شناسایی و بر اساس آن طراحی‌های آبخیزداری و اقدامات کنترلی مناسبتری انجام شود.