کاربردهای بالینی هورمون آنتی مولرین

دکتر سعید دباغی، دکتر سعید مهدوی

آنتی مولرین هورمون AMH یا (Mullerian Inhibiting Substance) یک گلیکوپروتئین دو زنجیره‌ای و از خانواده عوامل رشد و تمایز سلول‌ها است. این هورمون که در دوران جنینی از سلول‌های سرتولی بیضه ترشح می‌شود، از تبدیل لوله‌های مولرینی به رحم و سایر ساختارهای مولرینی جلوگیری می‌کند. در جنین مونث فقدان AMH باعث تشکیل اجزای تناسلی مونث می‌شود. میزان‌ آن در خون افراد با سن و جنس آنها در ارتباط است؛ به طوری که در مردان بعد از بلوغ جنسی کاهش و در زنان تا قبل از بلوغ قابل اندازه‌گیری نمی‌باشد، ولی در دوران بلوغ به علت ترشح آن از سلول‌های گرانولوزای فولیکول‌های در حال رشد تخمدان، افزایش یافته و در طی سال‌های باروری و زایش از میزان آن مجددا کاسته می‌شود؛ به طوری که پس از یائسگی به علت تهی شدن تخمدان از فولیکول‌‌های در حال رشد میزان سرمی آن بسیار ناچیز می‌باشد.
کاربردهای بالینی آنتی مولرین هورمون:
1- ارزیابی ذخیره فولیکولی تخمدان: سطح سرمی AMH با تعداد فولیکول‌های اولیه مرتبط است و در مقایسه با میزان هورمون‌های LH،FSH، استرادیول و Inhibine B (در سومین روز سیکل ماهانه) از ویژگی بالاتری برخوردار است.
2- پیشگویی دوره پیش‌یائسگی (Premenopausal): زمان بروز یائسگی در زنان متفاوت است و توان باروری تا قبل از تشخیص بالینی یائسگی کاهش چشمگیری می‌یابد. AMH شاخص مناسبی در پیشگویی زمان دوره پیش‌یائسگی است. 3- پیشگویی Ovarian Aging و IVF موفق: در زنان تحت درمان ناباروری، Ovarian Aging با کاهش پاسخ‌دهی تخمدان به تجویز گنادوتروپین و احتمال ضعیف وقوع بارداری مشخص می‌شود. تعیین این زنان کم پاسخ (Low Responder) قبل از ورود به برنامه IVF حائز اهمیت است. تحقیقات نشان داده که AMH شاخص بسیار مناسبی برای ارزیابی میزان پاسخ‌دهی تخمدان به برنامه IVF می‌باشد؛ به طوری که میزان آن در زنان کم پاسخ کمتر از زنان با پاسخ‌دهی مناسب است. جهت انجام این آزمایش به  CC2 سرم نیاز است و جواب آزمایش یکماهه آماده ارائه به پزشک می‌شود.