۱۳ آبان؛ شدیم آرتیستِ اول تو فیلم حق و باطل

اما ضرغامی که همواره خود را به عنوان یکی از حامیان تسخیر سفارت معرفی می کند گفته بود: «ما ساعت 12 ظهر بود که اقدام به تسخیر سفارت کردیم. دانشجویان کاملا دستپاچگی کارکنان سفارت را می دیدند و اصلا جای تردید نبود که اگر دیر می جنبیدیم، آنها تمام اسناد را از بین می بردند. چون با هجوم به داخل سفارت اولین اقدام آنها ازبین بردن و تخریب اسناد بود و همین که از این مسئله اطلاع پیدا کردیم، اقدامات خود را وسعت بخشیدیم و کارکنان را به گروگان گرفتیم. با گروگان گرفتن یکی از آمریکایی ها، بقیه را مجبور به توقف کار کردیم. تخریب و ازبین بردن اسناد برای آنها خیلی حیاتی بود و کاملا نشان داد که آنجا سفارتخانه نبود، جاسوس خانه بود و این همان نکته ای بود که همه ما به آن پی بردیم و اقدام کردیم». روایت ضرغامی در همین حد کلی است؛ برخلاف دیگر دانشجویان شناخته شده در تسخیر سفارت که خاطرات خود را با جزئیات بارها و بارها مطرح کرده اند.

 

معصومه ابتکار که سخنگوی این گروه یا همان خواهر مری بود که به دلیل تسلطش با زبان انگلیسی از جمله شخصیت‌هایی بود که شایعات زیادی درباره نقش او در تسخیر سفارت آمریکا مطرح شد مانند اینکه او از جمله دانشجویانی بوده که از دیوار سفارت آمریکا بالا رفته است، اما واقعیت چنین نیست، چرا که می‌گوید روز سوم تسخیر سفارت و با توجه به تسلطی که به زبان انگلیسی داشت، درخواست کمک دانشجویان را پذیرفت.

 

در ویدئوی به یادگار مانده از آن زمان ابتکار می گوید: " گروگان ها دست ما هستند و ما سخت از آنها محافظت می کنیم، ما آماده ایم تا در صورت هرگونه اقدام نظامی آنها را بین ببریم، CIA ماموران مختلفی دارد و ماموران مخفی این سازمان در ایران تحت عنوان اعضای سفارت امریکا فعالیت می کردند تا ماهیت واقعی فعالیتشان فاش نشود، هیچ توضیحی نمی توان راجع به اقدامات امنیتی آنها بدهیم ...

 

 

احمدی نژاد هم یکی دیگر از مخالفان تسخیر بوده است. در ابتدای امر قرار بود احمدی نژاد و دوستانش در کنار اصغرزاده، میردادمای و... در برنامه ریزی تسخیر سفارت آمریکا حضور داشته باشند، اما آنها می خواستند خلاف جریان دانشجویان حرکت کنند و به همین دلیل از حلقه برنامه ریزان این عملیات کنار گذاشته شدند. البته مخالفت احمدی نژاد و سیدنژاد از جنس دیپلماتیک نبود. به گفته اصغرزاده، استدلال احمدی نژاد آن بود که ما باید با شوروی مخالفت کنیم، چون آنها بی خدا و کمونیست هستند. آن طور که معصومه ابتکار می گوید، اختلاف به قدری بالا می گیرد که احمدی نژاد دیگر دانشجویان را به افشاگری تهدید می کند.

 

ابتکار می گوید: «جریان احمدی نژاد و دوستانش که در آن طیف قرار داشتند، معتقد به تصرف سفارت شوروی بود. آنها مخالف حمله به سفارت آمریکا بودند و حتی در مقطعی تهدید کردند شما را لو می دهیم. حبیب الله بیطرف هم این ادعا را تایید می کند و می گوید احمدی نژاد می خواست ماجرا را به اطلاع مهدی بازرگان برساند».

 

عباس عبدی از دانشجویان تسخیرکننده سفارت آمریکا در سال 58 در اینباره می‌گوید: در تاریخ ایران هیچ اقدامی نبوده که تا این اندازه حامی در زمانی که اتفاق افتاد، داشته باشد. هیچ اقدامی نبوده؛ پس چرا باید تجربه یک ملت را محکوم کرد؟ چه کسی به خود چنین حقی می‌دهد؟ پشت در سفارت، از چپ چپ تا راست راست صف بسته بودند تا از این اقدام حمایت کنند. این ملت دیوانه نبوده که از این اقدام حمایت کند، حتماً اتفاقی برایش افتاده که این واکنش را نشان داده است. امروز کجای دنیا اگر چنین اتفاقی بیفتد مردم چنین واکنشی نشان می‌دهند؟ این مساله ربطی به این ندارد که من بگویم اگر بودم یا نبودم یا همین‌طور دیگران، وضع طور دیگری می‌شد.

 

 

من اولین کسی هستم که با یک گروگان آمریکایی گفت‌وگو کردم. کاملاً درست است؛ بحث من آنجا این بود که گذشته‌ها گذشته و ما ضمن اینکه نمی‌توانیم گذشته را فراموش کنیم، در عین حال نیز نمی‌توانیم در بند آن بمانیم. باید نگاه به آینده داشته باشیم و کوشش کنیم تا این دیوار بی‌اعتمادی که بین ایران و آمریکا درست شده و هر کسی رجی از آن را ایجاد کرده، برداشته شود.

بعد از سخنرانی امام در حمایت از اقدام دانشجویان مردم به پشتیبانی گسترده از این حرکت پرداختند و با راهپیمایی‌های گسترده و شبانه‌روزی در اطراف سفارت حمایت خود را از آنان اعلام کردند. پس از چندی امام خمینی در سخنانی اعلام کرد زنان و سیاهپوستانی که در میان گروگان‌ها بودند آزاد و بقیه که ارکان سفارت آمریکا در تهران بودند به عنوان گروگان باقی می‌مانند.

 

 

هرچند حرکت دانشجویان در روز 13 آبان 1358 مورد استقبال اکثریت قاطع نیروهای سیاسی و مردم قرار گرفت اما با افشاگری‌هایی که طی روزهای بعد با استناد به اسناد به دست آمده از سفارت علیه برخی گروه‌های سیاسی صورت گرفت حرکت دانشجویان تا حدودی به درگیری‌ها و جناح‌بندی‌های سیاسی کشیده شد.