اما در ایران نمایشگاه عمدتا به یک بازار بزرگ حراجی شبیه است که در آن ناشران با تخفیفهای ریزودرشت در حال رقابت با همدیگر برای فروش بیشتر کتاب هستند. نمایشگاهی که در آن با فروش کتابها بهصورت مستقیم از ناشران، بازار کتابفروشان سطح شهرها را تا مدتی از رونق میاندازد. به هر روی با توجه به این مقدمه میتوان گفت که برگزاری نمایشگاه آنلاین کتاب در ایران چندان کارکردی نخواهد داشت؛ زیرا در این صورت برگزاری آنلاین نمایشگاه و برگزاری دورههای حراج کتاب تفاوت چندانی با هم نخواهند داشت. اما نمایشگاههای بزرگ دنیا از جمله نمایشگاه معروف کتاب فرانکفورت در دوره اخیر خود تجربه موفقی از برگزاری آنلاین داشته است. مسوولان آلمانی در سایت اصلی نمایشگاه آمارهای دقیق مربوط به قراردادها و میزان بازدید از سایت اصلی و شرکتکنندگان تخصصی در نسخه مجازی منتشر کردهاند.
جزئیات آماری
نمایشگاه کتاب فرانکفورت امسال بهطور رسمی در چهار روز بین 14 تا 18 اکتبر در شرایط خاص و تماما بهصورت دیجیتال در حالی برگزار شد که با وجود استقبال گسترده 300هزار کاربر از سایت نمایشگاه هنوز اطمینانی از آینده برگزاری این رویداد ادبی در فضای فیزیکی وجود ندارد.
مسوولان برگزاری نمایشگاه کتاب فرانکفورت امسال با کمک دولت آلمان به خوبی توانست این حجم از کاربران فضای مجازی را در پرتال این نمایشگاه سازماندهی و مدیریت کند که طبق آمار ارائه شده 3هزار و 627 رویداد ادبی و همچنین 70 ساعت برنامه و ملاقات ناشران تخصصی و 200 ساعت برنامه برای کاربران و مخاطبان عمومی تدارک دیده شد.
یورگن بوس، رئیس نمایشگاه در یک کنفرانس مطبوعاتی بعد از نمایشگاه حضور 4هزار ناشر شرکتکننده بهصورت مجازی در نمایشگاه امسال خبر داده و گفته بود که امسال در نمایشگاه حدود 750 سخنران و نزدیک به 250 ساعت برنامه و کارگاه در نظر گرفته شد. وی افزود: در نمایشگاه امسال ناشران مجازی از حدود 103 کشور جهان شرکت کردهاند که بهنظر میرسد اتفاق جدیدی در تاریخ برگزاری نمایشگاههای فرانکفورت باشد.
براساس این گزارش در نمایشگاه کتاب امسال در فرانکفورت که اولین تجربه آنلاین خود را پشتسر گذاشت، بیش از 4هزار ناشر از سراسر جهان نزدیک به 31 هزار جلد کتاب را در معرض نمایش عمومی مردم قرار دادند. به گفته رئیس نمایشگاه کتاب فرانکفورت از کشور آلمان 1283 ناشر، سوئد 104 ناشر، اتریش 90 ناشر، بریتانیا 418 ناشر، آمریکا 332 ناشر، کانادا و چین 126 ناشر، فرانسه 116 ناشر و از کشور برزیل 67 ناشر برای حضور در نمایشگاه ثبتنام کردند. حالا بعد از دو ماه از گذشت نمایشگاه کتاب فرانکفورت، مسوولان آلمانی در سایت اصلی نمایشگاه آمارهای دقیق مربوط به قراردادها و میزان بازدید از سایت اصلی و شرکتکنندگان تخصصی در نسخه مجازی منتشر کردهاند. براساس گزارش آماری منتشرشده در صفحه اصلی نمایشگاه (buchmesse.de/ en) در نمایشگاه سال 2020 حدود 200هزار کاربر منحصربهفرد در نمایشگاه دیجیتالی شرکت کرده و این رقم در مورد ناشران شرکتکننده از 103 کشور جهان رقم 4440 ناشر اعلام شده است.
طبق اعلام مسوولان نمایشگاه در نسخه دیجیتالی امسال 3هزار و 644 برنامه و کارگاه مجازی برگزار شد و یک میلیون و 500هزار نفر کاربر از این برنامهها بازدید کردند. طبق این آمارها 400هزار کتاب و حقوق مربوط به آن فروش رفته است که از میان این تعداد تنها 6 هزار و 800 جلد کتاب توسط مسوولان به نمایش درآمده بود.
یورگن بوس، رئیس نمایشگاه کتاب فرانکفورت چند روز پیش در بیانیهای از برگزاری تلفیقی نمایشگاه سال آینده بهصورت دیجیتال و فیزیکی خبر داد. وی گفت: امیدواریم بتوانیم زمینه برگزاری فیزیکی نمایشگاه را فراهم کنیم؛ ولی چیزی که فعلا قطعی شده، برگزاری تلفیقی و دورگه نمایشگاه سال آینده است.