تحریریه دنیای سلامت
سندرم خستگی پا مسأله‌ای کاملاً جدی و به افزایش فشارخون، سکته، مشکلات جنسی، مشکلات کلیوی و بیماری پارکینسون مربوط است. بیماری سندرم خستگی پا، به نظر کمی عجیب و غریب می‌رسد و شاید موجب وحشت مردم شود؛ در حالی‌که این عارضه بسیار شایع است و به هیچ‌وجه عجیب و غریب نیست. افراد زیادی از سندرم خستگی پا رنج می‌برند و خودشان هم نمی‌دانند که ریشه این مشکل در کجاست. این افراد، اندام مبتلا به سندرم خستگی (معمولاً پاها و گاهی اوقات دست‌ها) را به طور متناوب تکان می‌دهند و اغلب این تکان‌ها در فواصل زمانی 20- 30 ثانیه اتفاق می‌افتد (معمولاً در نیمه اول شب).
این حرکات به هنگام خواب روی می‌دهند و فرد از آن بی‌اطلاع است و هیچ‌گونه کنترلی بر حرکات خود ندارد. سندرم خستگی پا یا «RLS» برخی مواقع عود میکند و گاهی خود به خود بهبود می‌یابد. این عارضه در میان خانم‌ها و افراد سالمند شایع‌‌تر است. البته افراد چاق بیشتر درگیر این مسأله هستند.
آنها غالباً به خستگی پا دچار می‌شوند و بیشتر مواقع حتی با لاغر شدن نیز این مشکل حل نمی‌شود و همچنان ادامه دارد. علت اصلی سندرم خستگی پا هنوز به طور کامل شناخته نشده است؛ ولی به نظر می‌رسد ماده‌ای شیمیایی در مغز با نام «دوپامین» نقش مهمی در این زمینه ایفا میکند. برخی از داروها که میزان «دوپامین» را افزایش می‌دهند، مثل «میراپکس» و «رکویپ»، باعث بهبود سندرم خستگی پا می‌شوند.
عواملی که موجب ایجاد سندرم خستگی پا می‌گردند، عبارتند از
اختلال جریان خون در پاها
اختلالات عضلانی
کمبود ویتامین‌ها
پایین بودن سطح آهن خون
وراثت
مصرف برخی داروها، مثل داروهای آلرژی و سرماخوردگی
سندرم خستگی پا با چه علائمی همراه است؟
1) فرد نیاز شدیدی به حرکت دادن پاهایش دارد.
2) احساس ناخوشایندی در پاها وجود دارد که آرامش را سلب میکند
3) علائم درد با استراحت کردن و در حالت درازکش تشدید می‌شود
4) با حرکت دادن پاها علائم بهتر می‌شود
5) به هنگام خواب و شب‌ها علائم درد افزایش می‌یابد.
این نوع سندرم، یک وضعیت عصبی است و نشانه آن نیز احساس درد در پاها و تمایل به حرکت دادن آنها برای رهایی از درد است. به سندرم خستگی پا، سندرم پای بیقرار نیز می‌گویند که نوعی اختلال حرکتی است و به صورت یک اضطرار برای حرکت دادن پاها خود را نشان می‌دهد.
سندرم خستگی پا در افراد مختلف متفاوت است. برخی احساس می‌کنند که پاهای‌شان مورمور می‌شود؛ برخی دیگر نیز با حالت درد ناشی از گرفتگی عضلات روبه‌رو می‌شوند. افرادی که به سندرم خستگی پا دچار هستند، خواب شبانه خوبی ندارند. آنها همواره در طول روز احساس خستگی می‌کنند و نمی‌توانند از عهده کارهای‌شان به خوبی برآیند؛ زیرا با کم‌خوابی شبانه، هوشیاری، بهره‌وری، کنترل و مدیریت کمتری روی کارهای‌شان دارند.
یکی دیگر از مشکلات سندرم خستگی پا، خواب آلودگی همیشگی در روز است. اختلال در خواب و خستگی در روز باعث اضطراب و افسردگی بیشتر می‌شود و این مسأله تا 35 درصد احتمال چاقی را افزایش می‌دهد. برای درمان سندرم خستگی پا، ابتدا بهتر است برخی آزمایش‌ها را انجام دهید تا از داشتن یا نداشتن کمبود آهن، دیابت و سایر مشکلات مطمئن شوید. در مواردی که سندرم خستگی پا از نوع ارثی باشد، معمولاً پزشک با تجویز داروهای خواب‌آور به فرد کمک میکند تا شب‌ها راحت‌تر بخوابد. افرادی که به سندرم خستگی پا دچار هستند، تا 6/3 درصد این ناراحتی در میان سایر افراد خانواده آنها نیز وجود دارد. 80 درصد افرادی که سندرم خستگی پا دارند، به تکان های دوره‌ای و متناوب پا در طول شب (PLMS) نیز دچار هستند.
هر یک از حرکت‌های پا با افزایش چشمگیر فشار خون همراه است؛ به همین دلیل خطر بیماری‌های قلبی- عروقی در بین این افراد بیشتر است. در واقع با وجود فشار خون به طور قطعی‌تر می‌توان مرگ زودرس را پیش‌بینی کرد. هیستامین، یک انتقال‌دهنده عصبی و یک محرک قدرتمند مغز است. داروهایی که موجب انسداد هیستامین می‌شوند (مثل آنتی‌هیستامین‌ها و بنادریل که موجب خواب آلودگی می‌شود)، می‌توانند سندرم خستگی پا را تشدید کنند. افراد بسیاری از این بیماری پنهان در سکوت خود عذاب می‌کشند؛ اما به همه آنها توصیه می‌کنیم که حتماً در صدد یافتن یک پزشک متخصص در این زمینه باشند و از در سازش با این مشکل برخورد نکنند.
