زینا اسماعیلی مقدم
او هم مثل ماست. مثل ما راه می‌رود، می خندد و با هر لبخند گونه‌های برآمده‌اش چال می‌افتد اما چه کسی می‌داند پشت برق این نگاه، در پس این لبخند و در عمق آن چاله‌های فرو رفته گونه‌ها، تابلوی زندگی او ممکن است با ویروس ایدز رنگ‌آمیزی شده باشد.
چقدر خوب که هیچ‌کس نمی‌داند، نه غریبه‌هایی که نگاه کنجکاو او را به زندگی با لبخند پاسخ می‌دهند، نه آشنایانی که زیاد سراغش را می‌گیرند. چقدر خوب که هیچ کس نمی‌داند او ایدز دارد و چقدر بهتر که خود او هم نمی‌داند که مبتلا به ایدز است چرا که آن وقت تمام لبخندها و نگاه‌های او، پشت نقاب ترسناک ایدز به فراموشی سپرده میشود.
می‌توان عکس‌العمل مردم جامعه را در مواجهه با فرد مبتلا به ایدز مجسم کرد. مردم وقتی با فردی مبتلا به ویروس HIV روبرو می‌شوند چنان از او می‌گریزند که گویی الهه مرگ است که یکباره در برابر آنان ظاهر شده است. وقتی می‌دانی که به واسطه خطای خودت گرفتار شرایط دشواری شده‌ای، زندگی سخت میشود.
اما وقتی می‌‌فهمی که مرگ با کفش‌های دیگری تا پشت در خانه آمده است و تو بی‌‌آنکه از او بخواهی دست‌هایش را از زیر در نشانت دهد، در را باز کرده‌ای، به تمام کفش‌های آشنا بدبین می‌‌شوی. بیماران مبتلا به ایدز بی‌نهایت آسیب پذیرند.
به‌علت پیش داوری و ترس از سرایت بیماری، این بیماران در مورد انتخاب مسکن، شغل، مراقبت‌های بهداشتی و حمایت عمومی مورد تبعیض قرار می‌گیرند. رفتارهای نامناسب و تحقیرآمیز، موجب انزوای بیمار گشته، فرصت آموزشی را از وی می‌گیرد.
وحشت مرگ، وحشت طرد و تنهایی، وحشت انگ اجتماعی، اخراج کارگران مبتلا و بدنامی از طرف دوستان، آشنایان و خانواده، سبب میشود آنهایی که گمان می‌کنند ممکن است آلوده باشند، وضعیت خودشان را تا جایی که مقدور است مخفی نگهدارند که این خود موجب گسترش آلودگی میشود.
به همین دلیل این بیماران باید از خدمات حمایتی از قبیل حمایت قانونی و مالی، مشاوره‌ای و خدمات بهداشتی درمانی برخوردار گردند.
دکتر مینو محرز: رفتارهای پرخطر دارد مهمترین عامل ایدز در ایران میشود اولین مورد بیماری ایدز در ایران در سال 1365 در یک کودک 6ساله هموفیل که از فاکتورهای انعقادی وارداتی آلوده به ویروس ایدز استفاده کرده بود، مشاهده شد.
دو سال بعد یعنی زمانی که نخستین مورد ایدز به طور رسمی تایید و بستری شد کمیته‌ای متشکل از کارشناسان و مسوولان با عنوان کمیته کشوری مبارزه با ایدز آغاز به کارکرد تا به گفته دکتر مینو محرز، عضو این کمیته با این اقدام بی‌درنگ از ابتلای سایر افراد جامعه به این بیماری جلوگیری شود.
نخستین اقدام کمیته کشوری مبارزه با ایدز، غربالگری فرآورده‌های خونی بود. نقش وزارت بهداشت در این کمیته بسیار پررنگ دیده می‌شد و به اعتقاد محرز در آن زمان و تاکنون وظیفه خود را به خوبی انجام داده است.
اما اکنون که ایدز در ایران 24 ساله شده و تعداد بیشتری از هموطنان‌مان را آلوده کرده است، نقش سایر نهادهای تصمیم گیرنده نمایان‌تر و فقدان کار گروهی منسجم بین دستگاه‌های مختلف کشور بیشتر احساس میشود.
بر این اساس و با توجه به این که اعتیاد تزریقی عامل اول ابتلا به ایدز در جامعه به حساب می‌آید، به نظر می‌رسد کنترل و درمان بی‌سابقه اعتیاد در کشور تاکنون بزرگترین گام برای مبارزه با ایدز بوده است.
مینو محرز با تاکید بر اینکه عامل اعتیاد تزریقی در کشورهای آسیای میانه و آسیای شرقی و بویژه ایران همچنان عامل اول ابتلا به ایدز است، می‌گوید: اطلاق لفظ بیمار به معتاد، از بین بردن تابوی اعتیاد و در پی آن شناسایی معتادان و در نهایت توزیع گسترده و برنامه‌ریزی شده متادون در بین معتادان تزریقی به منظور از بین بردن روش تزریقی از اقدامات موثر در درمان اعتیاد و به دنبال آن کاهش شیوع ایدز در میان معتادان به شمار می‌رود.
این استاد دانشگاه اما در عین حال الگوی گسترش ایدز در این کشور‌ها را نیز در حال تغییر به سمت آمیزش جنسی دانسته و می‌گوید: به نظر می‌رسد که عامل دوم یعنی آمیزش جنسی به سرعت در حال نزدیک شدن به عامل نخست است و چنانچه راه‌های مقابله با رفتارهای پرخطر در جامعه به‌خوبی به کار گرفته نشود، بعید نیست که این عامل در کشور ما نیز همچون سایر کشورهای جهان به اولین دلیل ابتلا به ایدز تبدیل شود.
در سال‌های نخست کشف بیماری ایدز، گروه زیادی از محققان و جامعه شناسان گمان می‌کردند ایدز بیماری‌ای است که عمدتاً مردان را مبتلا می‌کند و در سال‌های ابتدایی هم، آمارها نشان می‌‌داد زنان کمتر تحت تأثیر این بیماری هستند، اما امروزه، زنان بیشترین بار مخرب این اپیدمی را به دوش می‌‌کشند. آمارها نشان می‌دهند که زنان بیش از هر عامل دیگری، تحت تاثیر رفتارهای جنسی، مبتلا به ایدز می‌شوند.
بر اساس گزارش‌های سازمان ملل، بسیاری از دختران و زنان در زمینه ویروس ایدز و ابتلا از طریق آمیزشی، اطلاعات بسیار اندکی دارند. در عین حال بسیاری از زنان آموزش جنسی نمی‌بینند و از وسایل پیشگیری از انتقال بیماری توسط خود و یا شریک جنسی‌شان اطلاعی ندارند.
دکتر مینو محرز در این زمینه به ضعف اطلاع‌رسانی در خانواده‌ها اشاره کرده و می‌گوید: همسران افراد معتاد و یا دارای رفتارهای پرخطرجنسی در معرض شدید ابتلا به ایدز قرار دارند؛ اما از آنجایی که هیچ گونه اطلاع‌رسانی در مورد مسائل جنسی در جامعه و خانوادها صورت نمی‌گیرد، بی‌شک این زنان از خطر در امان نمانده و براحتی به ویروس ایدز مبتلا می‌شوند...
برای خواندن بخش دوم- گزارش بیماری ایدز- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- گزارش بیماری ایدز- اینجا کلیک کنید.
