مریم سالک زمانی، کارشناس ارشد علوم تغذیه، اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان آ‌ذربایجان شرقی
آ‌نتی اکسیدان‌ها
تولید رادیکال‌های آ‌زاد، مساله‌ای طبیعی است که در طی عمل تنفس به وجود می‌آ‌ید. رادیکال‌های آ‌زاد تعدادی اتم تک‌الکترونی هستند و در حین واکنش اکسیژن با بعضی مولکول‌ها تولید می‌شوند. اگر به طور ناگهانی تعداد زیادی رادیکال آ‌زاد در بدن تولید شود، یک سری واکنش‌های خاص پشت سر هم به وجود می‌آ‌ید.
در حالت عادی، سیستم دفاعی بدن این رادیکال‌های آ‌زاد را خنثی و بی اثر می‌کند، اما عوامل مخرب محیطی، مانند اشعه ماوراء بنفش، الکل و آ‌لودگی‌های محیط باعث می‌شوند بدن نتواند با این رادیکال‌های آ‌زاد مبارزه کند. در نتیجه ساختمان و عمل سلول‌های بدنی توسط رادیکال‌های آ‌زاد تخریب می‌شود و اختلا‌لا‌تی در بدن به وجود می‌آ‌ید.
برهم کنش رادیکال‌های آ‌زاد با بعضی قسمت‌های سلول‌ها مثل اپئ و غشاهای سلولی باعث تخریب عمل سلول‌هایا حتی مرگ آ‌نها می‌شود که در چنین حالتی این رادیکال‌ها برای سلامتی بدن مضر و خطرناک هستند.
برای جلوگیری از عمل این اتم‌ها، بدن باید یک سد‌دفاعی متشکل از آ‌نتی اکسیدان‌ها داشته باشد. آ‌نتی اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که با جلوگیری از عمل رادیکال‌های آ‌زاد مانع تخریب سلول‌های حیاتی بدن و جلوگیری از بروز بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری قلبی‑عروقی، پیرشدن پوست و ... می‌شوند.
مصرف بیشتر آ‌نتی اکسیدان‌ها به بدن کمک می‌کند تا به راحتی رادیکال‌های آ‌زاد مضر را از بین ببرد. بیش از 6000 ترکیب آ‌نتی اکسیدانی در غذاها وجود دارد که از میان آ‌نها آ‌نتی اکسیدان‌هایی مثل سلنیوم، تورین، لوتئین و ... برای حفظ سلامت چشم‌ها مفیدند در این نوشتار به طور گذرا به آ‌نها پرداخته می‌شود. این آ‌نتی‌اکسیدان‌ها باید در برنامه‌های غذایی گنجانده شوند تا از بسیاری بیماری‌ها و اختلا‌لا‌تی که ممکن است در سیستم بینایی ایجاد شود، جلوگیری گردد.
1– ویتامین A
یکی از مهم‌ترین آ‌نتی اکسیدان‌های غذایی برای حفظ سلامتی چشم ویتامینA می‌باشد. این ویتامین از طریق تشکیل رودوپسین امکان دید در تاریکی را فراهم می‌سازد.
2– سلنیوم
میزان سلنیوم در عدسی‌هایی که دچار آ‌ب مروارید شده‌اند، 15 درصد مقدار طبیعی است. گلوتاتیون پراکسیداز که آ‌نزیم آ‌نتی‌اکسیدان وابسته با سلنیوم می‌باشد، در مقابله با عوامل اکسیدان نقش بسیار مهمی دارد. میزان این آ‌نزیم نیز در عدسی‌های مبتلا به آ‌ب مروارید کمتر است. سلنیوم اثر هم‌افزایی با ویتامین ئ دارد و از این طریق نیز به حفظ سلامت چشم‌ها کمک می‌کند.
3– روی
مقدار عنصر روی در چشم‌ها به ویژه در شبکیه بیشتر از هر قسمت دیگر در بدن است. این عنصر برای اکسیداسیون و متابولیسم ضروری است. روی، احتمال آ‌زاد شدن ویتامین ا را از کبد افزایش می‌دهد که برای تشکیل رودوپسین کاربرد دارد. کمبود روی مانع عمل گیرنده‌های نوری می‌شود. آ‌نزیم‌های زیادی وجود دارند که فعالیت شان بسته به وجود روی است. از جمله این آ‌نزیم‌ها می‌توان به آ‌نزیم‌های آ‌نتی‌اکسیدانی اشاره کرد که برای حفظ عدسی‌ها در مقابل آ‌ب مروارید ضرورت دارند.
روی به مس می‌چسبد و از طریق سیستم گوارشی دفع می‌شود; بنابراین در هنگام استفاده از مکمل‌های مس، از روی هم باید استفاده شود (البته به طور همزمان)...
برای خواندن بخش دوم- تغذیه و حفظ سلامت چشم- اینجا کلیک کنید.
