تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت
صرفاً به دلیل فقدان دانش و عدم آگاهی لازم، صرع در نظر عوام به عنوان یک بیماری مخوف تصور می‌شود. صرع و یا تشنج نوعی اختلال در عملکرد مغز است که بطور گذرا به مغز منتشر می‌شود حملات تشنج را می‌تواند در پی داشته باشد. ممکن است افراد مبتلا حرکات عجیبی از خود بروز دهند و در موارد شدید هوشیاری خود را از دست بدهند.
اگرچه دیدن حمله تشنج در فرد دردناک و ناراحت کننده است، ولی اگر روش‌های کنترل آن را بیاموزید، می‌توانید ترس خود را مهار کنید و به فرد مبتلا کمک نمایید. در برخی موارد علت ابتلا به صرع و حملات تشنج، واکنش‌های نامطلوب به دارویی خاص و یا حتی نشانه‌های ترک دارو و یا مواد مخدر است.
بهم خوردن سطح سدیم خون و یا قندخون می‌تواند موجب تشنج شود. در این‌گونه موارد رفع علت زمینه‌ای تشنج موجب درمان تشنج می‌شود و دیگر برای بیمار صرع مطرح نیست.
علت ابتلا به صرع و حملات تشنج
در بیشتر بیماران مبتلا به صرع نوعی آسیب در بافت مغز وجود دارد که در این آسیب می‌تواند سیگنال‌های الکتریکی به دیگر قسمت‌های مغز ارسال کند و موجب حمله صرع شود. حملات صرع می‌تواند از هر سنی آغاز شود؛ در اکثر بیماران از سنین 10 تا 20 سالگی آغاز می‌شود.
گاهی هیچ‌وقت علت تشنج کشف نمی‌شود. از دیگر دلایل شایع تشنج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: سکته مغزی زوال عقلی حادثه‌هایی که منجر به صدمه به مغز می‌شود صدمه جمجمه هنگام تولد (زایمان) بیماری‌های عفونی مانند ایدزفرکانس و شدت حملات از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است.
با این‌حال تقریباً بیمار همیشه یک نوع تشنج را با یک نوع شدت تجربه می‌کند. برخی از بیماران می‌گویند هنگام تشنج دچار توهم می‌شوند و چیزهای غیر عادی می‌بینند و بوهای خاصی به مشام‌شان می‌رسد. تشنج با توجه به حساسیت بیمار و دیگر عوامل متغیر است ولی به‌طور معمول افراد مبتلا می‌توانند زمان قریب‌الوقوع حملات را متوجه شوند به همین دلیل باید نشان‌ها را جدی بگیرند و به بدن خود توجه کنند.
ابزارهای تشخیص برای صرع
اختلالات و تغییر در امواج مغز در مبتلایان، روی دستگاه ثبت امواج الکتریکی مغز نشان داده می‌شود (EEG) ولی اگر از این دستگاه قبل و یا بعد از تشنج استفاده شود، ممکن است EEG طبیعی باشد.
تست‌های دیگر تشخیصی عبارتند از: شمارش کامل خون (CBC) تجزیه و تحلیل خون تجزیه و تحلیل بیوشیمی، عملکرد کلیه و کبد، فشارخون، مایع مغز نخاعی (CSF) آزمایش‌های رادیولوژیکی که جدای از EEG به تشخیص کمک می‌کند عبارتند از: اسکن توموگرافی کامپیوتری (اسکن CT) تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).
درمان
براساس نتایج تمامی این آزمایش‌ها پزشک می‌تواند بهترین روش درمان را انتخاب کند. فرد می‌بایستی طبق دوز تجویز شده پزشک دارو مصرف کنند و خودسرانه آن را تغییر ندهد و یا از روش درمان خودسرانه جایگزین استفاده نکنند. در شرایط خاص پزشک از روش‌های درمانی زیر کمک می‌گیرد.
جراحی مغز و اعصاب
در موارد شدید که هیچ نوع دارویی موثر واقع نشود، پزشک متوسل به جراحی می‌شود. این شیوه به ویژه هنگامی موثر خواهد بود که تشنج ناشی از رشد غیر طبیعی سلول‌های مغز باشد که با عمل جراحی برداشته می‌شود.
تحریک عصب واگ
این کار با دستگاهی شبیه دستگاه ضربان ساز انجام می‌شود که گاه برای تنظیم ضربان قلب افراد به کار می‌رود. این دستگاه در قسمت فوقانی سینه قرار گرفته و فقط می‌تواند تعداد حملات و شدت تشنج را کنترل کند و کاهش دهد، ولی نمی‌تواند آن را به طور کامل درمان کند.
تغییر در رژیم غذایی
نه در همه موارد ولی در برخی از کودکان مبتلا به صرع، اثبات شده است که تغییر رژیم غذایی می‌تواند مفید باشد. به‌طور کلی برای مبتلایان به این بیماری رژیم کتوژنیک توصیه می‌شود. این نوع رژیم غذایی، اثربخشی داروها را بیشتر می‌کند. حتی برخی از بزرگسالان نیز به این نوع رژیم غذایی پاسخ دادند. البته اثربخشی آن به نوع صرع و دلیل زمینه‌ای آن بستگی دارد.
اقدامات احتیاطی برای جلوگیری
افراد مبتلا به صرع باید از هشدارهای پزشکی استفاده کنند که در صورت حمله در ملاء عام مردم متوجه مشکل آنها بشوند. بیماران باید از رانندگی و کار با ماشین‌آلات سنگینی و کار با وسایلی که نیاز به دقت زیاد دارد، خودداری ورزند. شرکت در کلاس‌های گروهی و کسب حمایت‌های معنوی از ضروریات اقدامات احتیاطی است.
