آبله میمون: چرا اکنون یک وضعیت اورژانسی سلامتی است و چگونه از ابتلا به آن جلوگیری کنیم؟

تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت (Who)، شیوع اخیر آبله میمون را یک «وضعیت اورژانسی سلامت عمومی و نگرانی بین‌المللی» اعلام کرد.

بر اساس بیانیه مطبوعاتی رسمی دکتر تدروس، این تصمیم ناشی از شیوع فعلی آبله میمون است که به بیش از 16000 مورد گزارش شده در 75 کشور و منطقه، همراه با پنج مورد مرگ افزایش یافته است.

دکتر تیتانجی، استادیار پزشکی در دانشگاه اموری آتلانتا می‌گوید: «من از تصمیم مدیر WHO برای اعلام شیوع جهانی آبله میمون‌ها به عنوان یک وضعیت اورژانسی استقبال می‌کنم. چندین هفته است که معیارهای تبدیل آبله میمون به وضعیت اورژانسی و نگرانی عمومی برآورده شده است.

او ادامه می‌دهد: «امیدوارم که این تصمیم، سطح اولویت بین‌المللی در مورد آبله میمون را افزایش دهد و واکنش جهانی هماهنگ‌تری را ایجاد کند که متأسفانه تاکنون وجود نداشته است».

“همچنین چنین وضعیت‌هایی، فرصتی برای درست کردن اقدامات در مورد برابری سلامت و بهداشت جهانی و دسترسی به منابعی مانند آزمایش، واکسیناسیون، داروهای ضد ویروسی و غیره است که در طول تاریخ شاهد شکست‌های زیادی بوده‌ایم که باعث می‌شود کشورهایی با منابع محدود پشت سر گذاشته ‌شوند.”

– دکتر تیتانجی

آبله میمون چیست؟

آبله میمون یک ویروس زئونوز(مشترک حیوان و انسان) است، به این معنی که از حیوانات به انسان منتقل می‌شود. برخی از حیواناتی که می‌توانند حامل آبله میمون باشند شامل گونه‌های مختلفی از میمون‌ها، موش‌های صحرایی غول پیکر، برخی موش‌های آفریقایی و انواع خاصی از سنجاب‌ها هستند.

این بیماری متعلق به ژن ویروس‌های “اورتوپوکس ویروس” است که شامل آبله نیز می‌شود. به همین دلیل، علائم آن به طور کلی شبیه به آبله است.

پزشکان اولین موارد آبله میمون را در سال 1958 در طی دو شیوع در میمون‌ها که برای تحقیق نگهداری می‌شدند، پیدا کردند.

محققان اولین مورد انسانی را در سال 1970 در جمهوری دموکراتیک کنگو ثبت کردند. از آن زمان تاکنون، 11 کشور آفریقایی موارد ابتلا به آبله میمون را گزارش کرده‌اند.

اولین شیوع آبله میمون در خارج از آفریقا در ایالات متحده در سال 2003 اتفاق افتاد. دانشمندان این حادثه را به سگ‌های دشتی آلوده به آبله میمون گره زدند.

چگونه یک نفر مبتلا می‌شود؟

همانطور که قبلا ذکر شد، آبله میمون ویروسی است که از حیوانات آلوده به انسان منتقل می‌شود. انتقال ویروس از حیوان به انسان از طریق موارد زیر است:

• گاز گرفتن یا خراشیدن توسط حیوان آلوده
• خوردن گوشت یا استفاده از محصولات حیوان مبتلا به آبله میمون
• تماس با مایعات بدن حیوان آلوده

هنگامی که یک انسان به آبله میمون مبتلا می‌شود، می‌تواند ویروس را از طریق موارد زیر انتقال دهد:

• قطرات تنفسی در طول تماس طولانی مدت چهره به چهره
• تماس فیزیکی صمیمی، از جمله بوسیدن و آمیزش جنسی
• تماس مستقیم با بثورات عفونی یا مایعات بدن فرد مبتلا
• دست زدن به لباس، ملافه و سایر موادی که با بثورات پوستی یا مایعات بدن فرد آلوده در تماس بوده است.

از آنجایی که آبله میمون از طریق تماس نزدیک بین انسان‌ها پخش می‌شود، مرکز کنترل بیماری (CDC) دستورالعمل‌هایی را برای افرادی که از نظر جنسی فعال هستند برای محافظت از خود و شریک زندگی خود در برابر ابتلا به ویروس ارائه می‌دهد.

مطالعه‌ای که اخیراً در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد، نشان داد که بین آوریل تا ژوئن 2022، 98 درصد از مبتلایان به آبله میمون مردان همجنس‌گرا یا دوجنس‌گرا بودند و 95 درصد موارد آبله میمون از طریق انتقال جنسی رخ داده است.

پس آیا آبله میمون یک بیماری مقاربتی (STD) است؟

به گفته پروفسور پیرو اولیارو، مدیر تحقیقات بالینی در گروه تحقیقاتی بیماری‌های اپیدمی آکسفورد و کنسرسیوم بین‌المللی عفونت‌های حاد تنفسی، چنین نیست.

وی تاکید کرد: باید به خاطر داشت که آبله میمون در صورت تماس نزدیک از راه‌های مختلف منتقل می‌شود. این شامل آمیزش جنسی نیز می‌شود، اما این تنها راه انتقال نیست.

در حالی که ویروس تنها از طریق مقاربت به گردش در نمی‌آید، این واقعیت که می‌تواند از طریق قطرات تنفسی منتقل شود ممکن است به این معنی باشد که به راحتی بین اعضای جوامع نزدیک مانند جوامع LGBTQIA منتقل شود.

علائم آبله میمون چیست؟

اگر فردی به آبله میمون مبتلا شود، دوره نهفتگی قبل از شروع علائم بین 5 تا 21 روز طول می‌کشد.

اکثر مردم دو دسته از علائم آبله میمون را تجربه می‌کنند. اولین علائم حدود 5 روز رخ می‌دهد و شامل موارد زیر است:

• تب
• سردرد و/یا کمردرد
• تورم غدد لنفاوی
• دردهای عضلانی
• انرژی کم

چند روز پس از تب، معمولاً بثوراتی در فرد مبتلا به آبله میمون ظاهر می‌شود. بثورات ظاهری شبیه به جوش یا تاول است و می‌تواند در بسیاری از قسمت های بدن ظاهر شود، از جمله:

• صورت
• قفسه سینه
• کف دست ها
• کف پا
• داخل دهان
• اندام تناسلی و/یا مقعد.

علائم معمولا بین دو تا چهار هفته طول می‌کشد. آبله میمون در حال حاضر دارای میزان مرگ و میر 3% تا 6% است.

آبله میمون چگونه درمان می‌شود؟

درمان بیماری معمولاً شامل داروهایی برای درمان علائم خاص است.

Tecovirimat (TPOXX) یک داروی ضد ویروسی است که توسط SIGA Technologies برای درمان آبله و بیماری‌های مرتبط ساخته شده است. به گفته دکتر دنیس هروبی، مدیر ارشد علمی SIGA Technologies، TPOXX تنها ضد ویروس تایید شده برای درمان آبله میمون است.

آژانس‌های بهداشت عمومی که تاکنون TPOXX را برای درمان عفونت آبله میمون تایید کرده‌اند، شامل آژانس دارویی اروپا (EMA) و آژانس تنظیم مقررات داروها و محصولات بهداشتی (MHRA) در بریتانیا هستند.

در ایالات متحده، سازمان غذا و دارو (FDA) ، این دارو را برای درمان آبله تایید کرد، اما در حال حاضر برای آبله میمون تایید نشده است.

به همین دلیل، CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری) دارای یک پروتکل دسترسی گسترده تحقیقاتی داروی جدید (EA-IND) است که به پزشکان اجازه می‌دهد از TPOXX برای درمان همه عفونت‌های ویروس ارتوپاکس، از جمله آبله میمون، در کودکان و بزرگسالان استفاده کنند.

دکتر هروبی گفت: «ایالات متحده 1.7 میلیون دوره TPOXX در انبار استراتژیک ملی دارد. این توسط CDC تحت یک EA-IND برای درمان آبله میمون توزیع شده است. SIGA مقادیر کمی از TPOXX را برای استفاده در شدیدترین موارد به بریتانیا اهدا کرده است.

مردم چگونه می‌توانند ایمن بمانند؟

در حال حاضر دو واکسن برای آبله میمون در دسترس است.

منبع مورد اعتماد FDA واکسن JYNNEOS – همچنین به نام Imvanex – را برای جلوگیری از آبله و آبله میمون در افراد 18 سال و بالاتر تأیید کرد. سازمان بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده در اوایل جولای از سفارش 2.5 میلیون دوز اضافی واکسن JYNNEOS خبر داد.

در 9 آگوست، FDA مجوز استفاده اضطراری (EUA) را برای JYNNEOS در تلاش برای افزایش عرضه واکسن برای کسانی که در معرض خطر آبله میمون هستند صادر کرد. اتحادیه اروپا توزیع واکسن JYNNEOS را به افراد زیر 18 سال تمدید می‌کند، در صورتی که پزشکان تشخیص دهند که آنها در معرض خطر عفونت هستند.

EMA (آژانس دارویی اروپا)، اخیراً استفاده از Imvanex را برای کمک به محافظت از بزرگسالان در برابر آبله میمون توصیه کرده است.

واکسن JYNNEOS شامل دو دوز است که افراد حدود 2 هفته پس از واکسن دوم کاملا واکسینه شده در نظر گرفته می‌شوند.

واکسن دوم، ACAM2000 ، برای جلوگیری از آبله در ایالات متحده تایید شده است و دارای دسترسی گسترده است.

واکسن ACAM2000 تنها شامل یک دوز است و فرد را حدود 4 هفته پس از واکسن زدن، واکسینه در نظر می‌گیرد. علاوه بر این، پزشکان توصیه می‌کنند که جمعیت خاصی واکسن ACAM2000 را دریافت نکنند، از جمله:

• افراد باردار
• نوزادان زیر 1 سال
• افرادی با سیستم ایمنی بسیار ضعیف
• کسانی که بیماری قلبی دارند
• افراد مبتلا به HIV و سایر اختلالات نقص ایمنی
• کسانی که با درماتیت آتوپیک / اگزما زندگی می‌کنند.

در حالی که واکسیناسیون مهم است، پروفسور اولیارو تاکید کرد که ممکن است راه حل کامل نباشد.

وی تاکید کرد: “واکسیناسیون به تنهایی ممکن است کارساز نباشد مگر اینکه با اقدامات دیگر – از جمله ظرفیت تشخیص و درمان زودهنگام” حمایت شود.

متخصصان پزشکی به افراد توصیه می‌کنند اقدامات زیر را برای کمک به جلوگیری از شیوع آبله میمون انجام دهند:

• از تماس صمیمانه و پوست به پوست با فردی که جوش‌هایی شبیه به آبله میمون دارد اجتناب کنید.
• سعی کنید به ملافه، لباس یا سایر مواد که متعلق به فرد مبتلا به آبله میمون است، دست نزنید
• دستها را مرتباً با آب و صابون بشویید
• در برخی مناطق آفریقا، از ناقلین شناخته شده آبله میمون دوری کنید و به حیوانات بیمار یا مرده دست نزنید.