ارزش معاملات خرد (سهام و حقتقدم) نیز طی روزی که گذشت رقم 4هزار و 565میلیارد تومانی را به خود اختصاص داد.
سرانجام در روز گذشته عرضه اولیه سهام شرکت گروه مالی شهر با نماد معاملاتی «شهر» هم انجام شد. برخی از فعالان بورسی این عرضه اولیه را بهعنوان یکی از دلایل افت سنگین (بیش از 3درصدی) روز شنبه در نظر داشتند. حال با فرض این نگرش سرمایهگذارانی که در شرایط منفی بازار با راهبرد خرید عرضه اولیه اقدام به فروش سهام سایر شرکتهای موجود در پرتفوی خود کردند اکنون با پشت سر گذاشتن این عرضه مشاهده میشود که مقداری بازار به تعادل رسیده است.
در جریان خرید و فروش سهام طی روزی که سپری شد همچنان گروه خودرویی با فشار فروش از سوی معاملهگران همراه بودند. به باور کارشناسان بازار سرمایه، رفتار دولت که در واقع از جبران خسارات ناشی از قیمتگذاری دستوری شانه خالی کرد، موجب گسترش هراس جمعی میان سایر معاملهگران بورسی شد. عمدتا رویدادهایی از این قبیل سیگنالی را به سایر صنایع ارسال میکند مبتنی بر اینکه احتمالا در آینده از گزند چنین اتفاقات منفی در امان نخواهند بود. به هر ترتیب واکنش بازار روز گذشته تا حدودی نسبت به این مهم کمرنگ شد و معاملهگران با آسودگی بیشتری دست به خرید و فروش زدند.
در عین حال روز یکشنبه 393میلیارد تومان دیگر از سوی سهامداران حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شد. فرار پول در این ابعاد همچنان میتواند از پایداری فضای تردید در خرید مستقیم سهام از بورس حکایت داشته باشد. ارزیابی ورود و خروج پول در صندوقهای سرمایهگذاری بورسی در 21خرداد ماه حاکی از این است؛ همچنان هستند معاملهگرانی که به سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس اهمیت میدهد. این قشر از بازیگران بورسی عمدتا فضای معاملاتی خارج از بخش مولد را پرریسک میدانند.
کاهش نرخ دلار تا سطح 47هزار و 950تومان و افت قیمت سکه تا محدوده 27میلیون و 800هزار تومان (تا لحظه تنظیم این گزارش) میتواند بهعنوان استناد معاملهگرانی در نظر گرفته شود که همچنان روش غیر مستقیم سرمایهگذاری را در دستور کار خود قرار میدهند.
برآیند رفتوآمدهای جریان نقد به صندوقهای سرمایهگذاری نظیر درآمد ثابت، سهامی و مختلط نشان میدهد که در روز یکشنبه مجموعا 129میلیارد تومان پول تازه به رگهای (ETF)های بورسی تزریق شده است.
برخی از صاحبنظران بورسی همچنان جذب پول از سوی سرمایهگذاران به صندوقهای (ETF) را ادامهدار ارزیابی میکنند. با توجه به حرکت کاهشی نرخ ارز و سکه احتمالاتی مطرح میشود مبنی بر اینکه بخشی از بازیگران این بازارها در راستای جبران زیان و جلوگیری از کاهش بازدهی خود در ادامه رو به سمت سرمایهگذاری در (ETF)ها خواهند آورد.
از دیگر نکات حائز اهمیت، روز یکشنبه مقام معظم رهبری در دیدار با مسوولان هستهای عنوان کردند؛ همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در چارچوب مقررات پادمانی باید حفظ شود.
به باور برخی از کارشناسان اقتصادی، شکلگیری رویکرد جدید در جریان مذاکرات و تعامل جدیتر از گذشته با آژانس دور از انتظار نیست. در حقیقت تعامل سازنده با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گام بعد طبعا میتواند مقدمات حداقل بخشی از برجام را فراهم سازد.
آن طور که به نظر میرسد در فضای معاملاتی بازارهای مالی نظیر اسکناس آمریکایی، سکه و... چشمانداز پیشرو به لحاظ قیمت منفی خواهد شد. افت سطح انتظارات تورمی را میتوان بهعنوان دیگر پیامد واکنش بازارهای مالی در نظر گرفت.
در این میان، با توجه به اینکه صنایع و شرکتهای بورسی عمدتا با دلار 28هزار و 500تومان و نرخ حوالهای در محدوده 38هزار و 172تومان مورد معامله قرار میگیرند، طبعا در چنین شرایطی افت نرخ دلار بازار آزاد نمیتواند بهعنوان عامل تهدید در نظر گرفته شود. کاهش فاصله نرخ آزاد با ارقام فوق در بلندمدت میتواند باعث ایجاد محدودیت بخشی از فضای ذینفعان شود.
فرضیهای مطرح است مبنی بر اینکه بهبود روابط با آژانس و در ادامه دستیابی به یک معاهده جدید بینالمللی طبعا میتواند قیمتها در بازارهای غیر مولد را به سمت نزول هدایت کند. در این زمینه احتمالات قوی پیشروی آینده جریان نقد وجود دارد، نخست اینکه بخشی از پول جذب بورس (سرمایهگذاری مستقیم) میشود. در ادامه، بخشی دیگر از نقدینگی بهدلیل عدم آشنایی با سازوکار معاملاتی بازار سهام در راستای کسب سود میتواند صندوقهای سرمایهگذاری را بهعنوان مامنی تازه در این شرایط برگزیند.
فارغ از سناریوی خروج پول از این بازارها، نگرش تازه در بعد سیاست خارجه کشور نیز میتواند بهطور مجدد صنایع ریالی بورس را همانند بانک، حملونقل، خودرویی و... را مورد اقبال از سوی جامعه سرمایهگذار قرار بدهد.
کاهش نرخ دلار توام با بهبود شرایط ریالیها در صورت تداوم میتواند منجر به شکلگیری موجی جدید در تالار شیشهای شود. گذشتهنگر بازار نشان میدهد در شرایطی که برخی از صنایع مورد استقبال سرمایهگذاران قرار میگیرند (بهعنوان مثال ریالیها) در ادامه سایر صنایع غیر مرتبط نیز (حتی دلاریها) میتوانند با اقبال همراه شوند و افزایش نرخ در بورس را تجربه کنند.
در این شرایط که کاهش انتظارات تورمی و افت نرخ دلار در فضای اقتصادی روی خواهد داد، طبعا بازارهایی نظیر خودرو و مسکن نیز میتوانند با کاهش اقبال از سوی معاملهگران مواجه شوند.
افزایش سطح تعاملات با دنیا (بهویژه کشورهای پیشرفته) در زمینههایی همچون مراودات (نقلوانتقال مالی، آزادسازی منابع بلوکهشده و...) میتواند به تعمیق اقتصاد، توسعه بخش سرمایهگذاری توام با بهبود زیرساختها منجر شود.
در شرایط کنونی دیگر سناریویی نیز مطرح میشود مبنی بر اینکه تداوم افت نرخ دلار و سکه به کانالهایی پایینتر از محدودههای فعلی دور از ذهن نخواهد بود.
حال سوال اینجاست، فروشندگان امروز بازندگان فردا خواهند بود و آیا بورس تهران اکنون میتواند با اهرم سیاسی شارژ شود؟