سرویس جهان مشرق - دکتر بلنگا کارشناس جهان عرب در بخش خاورمیانه دانشگاه بار ایلان رژیم صهیونیستی، طی گزارش به فعالیت ایران و حزب الله در سوریه پرداخته و بُعد فرهنگی و نرم فعالیت های ایران و حزب الله را مورد اشاره قرار میدهد. به عقیده وی، ایران در حال تغییر بافت جمعیتی و انتقال ایدوئولوژی دینی خود به جامعه سوریه است. در قسمت پایین ترجمه مشروح متن گزارش مذکور آورده شده است.
لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیم‌گیران عرصه‌ی سیاسی کشور از محتوای گزارش مذکور این متن را منتشر می‌کند و دیدگاه‌ها، ادعاها و القائات این گزارش لزوماً مورد تأیید مشرق نیست
ما عادت کرده ایم در زمینه نظامی در مورد دخالت ایران در سوریه بشنویم. آنچه از دیدگان پنهان است، «جنگ نرم» است که ایران در سوریه به راه انداخته است: فعالیت های مذهبی، آموزشی، اجتماعی و فرهنگی «محور شیعه» رژیم سوریه و متحدانش ایران و حزب الله در میان جمعیت اهل سنت. زیرا برای بشار اسد علوی و شرکای شیعه اش، سنی ها یک تهدید هستند.
به همین دلیل است که در سال‌های اخیر سوریه روند شیعه شدن را طی کرده است. یعنی با تشویق رژیم اسد، ایران در تلاش است تا روندهای تدریجی گرایش مذهبی مردم سوریه به شیعه را در میان جمعیت ضعیف سنی سوریه برای دستیابی به اهداف خود ترویج کند. با شروع جنگ داخلی در سوریه، تلاش های ایران بیشتر نمایان شد و شهر دمشق جایگاه مهمی در برنامه عملیاتی جنگ نرم ایران گرفت.
این طرح علاوه بر تغییر دین، اسکان شیعیان در محله های مرکزی پایتخت سوریه، ارائه برنامه های درسی به زبان فارسی در مدارس و دانشگاه ها، تربیت معلم و تدوین کتب درسی را شامل می شود.
به عنوان مثال، دانشجویان سوری شروع به مطالعه تاریخ ایران کردند. کتاب‌های درسی با مطالبی درباره امپراتوری ایران باستان، که به عنوان فاتح توصیف می‌شود، آغاز می‌شود. دانش‌آموزان سپس با انقلاب اسلامی آشنا می‌شوند، انقلابی که با دید مثبت ارائه می‌شود و با صهیونیسم و غرب به رهبری آمریکا مبارزه می‌کند. علاوه بر این، رژیم سوریه با همکاری ایران مدارس، کالج ها و دپارتمان هایی را در دانشگاه ها برای تحصیل در زبان های مختلف، به ویژه زبان فارسی باز کرد.
تشدید روابط دیگر در زمینه آموزش بین ایران و سوریه در ابتدای سال 2020 و در پی تصمیم وزارت آموزش و پرورش سوریه مبنی بر تدریس زبان فارسی به عنوان زبان دوم انتخابی در دبیرستان های سوریه صورت گفت. همچنین تهران و دمشق تفاهم همکاری در زمینه های آموزشی، تجهیزات آموزشی مدارس، تبادل دانش، تربیت معلم، آموزش‌های ویژه و چاپ کتاب های درسی امضا کردند.
ایران همچنین برای تاثیر در هویت فرهنگی و آموزشی-اجتماعی جوانان سوریه تلاش می کند. دولت ایران در سفارتخانه، مراکز فرهنگی و کتابخانه‌های ایرانی در سراسر دمشق نمایشگاه‌هایی با موضوع ادبیات اسلامی برپا می‌کند و از طریق آن به ترویج ادبیات شیعه و برگزاری سمینارها و رویدادهای مذهبی و فرهنگی می‌پردازد.
همچنین، با کمک مالی سوری-ایرانی، تهران شعبه هایی از جنبش پیشاهنگی را در سراسر سوریه راه اندازی کرده است، مانند پیشاهنگان امام مهدی. به عنوان بخشی از فعالیت های این جنبش که در سال 1985 در لبنان تأسیس شد، کارآموزان 6 تا 18 ساله تحت آموزش اصول دینی شیعه قرار می گیرند. آنها مبانی و اصول اعتقادی شیعه، ایدئولوژی، عقاید مذهبی و مناسک اصلی را می آموزند.
این جنبش همچنین فعالیت های فرهنگی و هنری با بن مایه های اصول شیعی برگزار می کند مانند اردوها و رویدادهای ورزشی. به این ترتیب، در شهرهای بزرگ سوریه، شما می توانید پسرانی را با لباس های آبی یا مشکی ببینید که سر آنها با سربندهایی حاوی شعارهای شیعی، گره بسته شده است.
با این حال، با وجود ظاهر مدنی-اجتماعی این گروه پیشاهنگی، این جنبش در پشت صحنه هدفی پنهان دارد. حزب الله از «پیشاهنگان امام مهدی» در لبنان به عنوان نیروی انسانی برای جذب نیرو استفاده می کند. جوانان تحت آموزش نظامی از جمله دانش تسلیحاتی و عملیاتی آن قرار می گیرند که دو سال طول می کشد و در پایان به یک نیروهای نظامی خبره تبدیل می شوند. بچه‌های کوچکتر نمایش‌ها و رژه‌های نظامی برگزار می‌کنند، لباس‌های سازمانی را می‌پوشند و تفنگ‌های پلاستیکی در دست دارند. با گسترش دخالت حزب الله در سوریه، این سازمان و حامیان ایرانی آن از جنبش پیشاهنگی در عرصه سوریه نیز استفاده می کنند.