ذوالفقار دانشی: همان‌طور که در گزارش «بررسی آماری جریان 55 میلیون رأی در انتخابات / آرای پزشکیان قومیتی است یا کشوری؟ / هواداران قالیباف درنهایت به چه‌کسی متمایل شدند؟ + نمودار و جدول» به تفصیل می‌توانید ببینید، جریان آراء هر نامزد در مرحله اول و دوم انتخابات به تفکیک استان‌ها ارائه شده است.
اصولگرایان عصبانی از نتیجه انتخابات، معتقدند که اختلاف رأی پزشکیان و جلیلی فقط به‌خاطر تأثیر استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل است و اگر رأی ترک‌زبان‌ها نبود، جلیلی بیشتر از پزشکیان رأی می‌آورد. اما نباید فراموش کرد که اگر بخواهیم اثر قومیت را در انتخابات ریاست‌جمهوری 1403 بررسی کنیم، باید آن را برای هر دو نامزد اصلی رقیب یعنی «مسعود پزشکیان» و «سعید جلیلی» بررسی کنیم، نه اینکه هر آماری را که بخواهیم، حذف کنیم و هر جا دو عدد شبیه به هم دیدیم، بی‌هیچ حساب‌وکتابی نتیجه را به دلخواه خود تفسیر کنیم.
بدین منظور آمار استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل (زادگاه پزشکیان) را به همراه استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی (زادگاه جلیلی) از دیگر استان‌های کشور جدا می‌کنیم و نتایج را مقایسه می‌کنیم. شایان ذکر است آمار خام نامزدها از فایل‌های منتشرشده وزارت کشور استخراج شده است.
مقایسه آرای استانی پزشکیان و جلیلی در دو مرحله انتخابات ریاست‌جمهوری بر اساس آمار اعلامی وزارت کشور (تفکیک استانی)
| استان |
مرحله اول |
مرحله دوم |
| آقای پزشکیان |
آقای جلیلی |
آقای پزشکیان |
آقای جلیلی |
| آذربایجان شرقی |
1067087 |
244369 |
1672193 |
291559 |
| آذربایجان غربی |
806435 |
146436 |
1114943 |
191318 |
| اردبیل |
382647 |
72878 |
566134 |
110731 |
| اصفهان |
428098 |
868431 |
702975 |
1080923 |
| البرز |
300040 |
260197 |
480282 |
357838 |
| ایلام |
119843 |
44706 |
180004 |
84875 |
| بوشهر |
144138 |
167217 |
219830 |
228071 |
| تهران |
1348685 |
1165518 |
2196357 |
1773863 |
| چهارمحال و بختیاری |
123046 |
118523 |
187359 |
185178 |
| خراسان جنوبی |
102354 |
225825 |
136738 |
284262 |
| خراسان رضوی |
655727 |
1214340 |
1080675 |
1696006 |
| خراسان شمالی |
115697 |
115672 |
183487 |
189383 |
| خوزستان |
433699 |
524084 |
714550 |
813201 |
| زنجان |
195165 |
132409 |
296087 |
184777 |
| سمنان |
73287 |
137081 |
110860 |
177577 |
| سیستان و بلوچستان |
443226 |
199976 |
654639 |
299651 |
| فارس |
532947 |
634294 |
883813 |
856567 |
| قزوین |
156853 |
166852 |
258006 |
224455 |
| قم |
106148 |
290622 |
164905 |
369862 |
| کردستان |
192743 |
45110 |
284095 |
76217 |
| کرمان |
329470 |
477589 |
479249 |
773591 |
| کرمانشاه |
294139 |
113287 |
477762 |
193870 |
| کهگیلویه و بویراحمد |
123240 |
102112 |
174528 |
200063 |
| گلستان |
275366 |
205981 |
416682 |
295348 |
| گیلان |
317248 |
216339 |
555490 |
311551 |
| لرستان |
234721 |
191510 |
359496 |
362745 |
| مازندران |
406485 |
448308 |
667324 |
601185 |
| مرکزی |
136282 |
233645 |
228033 |
317776 |
| هرمزگان |
206013 |
229602 |
306995 |
345274 |
| همدان |
199466 |
266872 |
339496 |
356438 |
| یزد |
165696 |
213513 |
253750 |
255690 |
| خارج از کشور |
32582 |
48042 |
36169 |
50206 |
| مجموع آراء |
10448573 |
9521340 |
16382906 |
13540051 |
بررسی مرحله اول انتخابات
در مرحله اول انتخابات، مسعود پزشکیان در سه استان آذری‌زبان حدود 2 میلیون و 256 هزار رأی کسب کرد (حدود 22 ٪ کل آرای پزشکیان) و سعید جلیلی در سه استان خراسان (رضوی، شمالی و جنوبی) حدود 1 میلیون و 556 هزار رأی به دست آورد (معادل 16٪ از کل آرای جلیلی)؛ بنابراین اختلاف آرای قومیتی پزشکیان و جلیلی فقط 700 هزار رأی است و این مقدار، کمتر از اختلاف حدود 930 هزار رأی این دو در مرحله اول است.
با این وضعیت، هیچ یک از دو نامزد بیش از نصف آراء را به دست نمی‌آورند و هر دو با همان ترتیب ولی اختلافی کمتر راهی مرحله دوم انتخابات می‌شوند. جالب اینجاست که در سه استان آذری‌زبان، جلیلی حدود 463 هزار رأی آورد و در سه استان خراسان، پزشکیان 874 هزار رأی کسب کرد.
بررسی مرحله دوم انتخابات
در مرحله دوم انتخابات، حدود 3 میلیون و 353 هزار نفر (معادل 20٪ کل آرای پزشکیان) در استان‌های آذری‌زبان به آقای پزشکیان و در استان‌های خراسان (شمالی، رضوی و جنوبی) حدود 2 میلیون و 170 هزار (معادل 16٪ کل آرای جلیلی) به آقای جلیلی رأی دادند. اختلاف این دو، 1 میلیون و 184 هزار رأی است که در مقایسه با اختلاف 2 میلیون و 843 هزار رأی نهایی (حدودی) بسیار کمتر است.
در مرحله دوم نیز رأی پزشکیان در سه استان خراسان، 1 میلیون و 401 هزار بود درحالی‌که جلیلی در سه استان آذری‌زبان حدود 594 هزار رأی به دست آورد.
با این تفاصیل، حتی اگر آرای به‌اصطلاح قومیتی پزشکیان و جلیلی را حذف کنیم، مسعود پزشکیان با 1 میلیون و 442 هزار رأی بیشتر کماکان به ریاست‌جمهوری اسلامی ایران انتخاب می‌شد. این نتیجه‌گیری در جدول زیر، بهتر به نمایش درآمده است. توجه داشته باشید که برای سادگی خواندن، اعداد به هزار گرد شده است.
مقایسه آرای قومیتی و کشوری نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری
| منطقه |
مرحله اول انتخابات |
مرحله دوم انتخابات |
| پزشکیان |
جلیلی |
پزشکیان |
جلیلی |
| کل کشور |
10٬449٬000 |
9٬521٬000 |
16٬383٬000 |
13٬540٬000 |
| آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل |
2٬256٬000 |
464٬000 |
3٬353٬000 |
594٬000 |
| خراسان شمالی، رضوی و جنوبی |
874٬000 |
1٬556٬000 |
1٬401٬000 |
2٬170٬000 |
| دیگر استان‌ها |
8٬192٬000 |
7٬966٬000 |
13٬030٬000 |
11٬370٬000 |
در گزارش «بررسی آماری جریان 55 میلیون رأی در انتخابات / آرای پزشکیان قومیتی است یا کشوری؟ / هواداران قالیباف درنهایت به چه‌کسی متمایل شدند؟ + نمودار و جدول»، نقشه‌هایی منتشر شده که درصد آرای دو نامزد اصلی را در هر استان نشان می‌دهد؛ مانند تصویر آغاز متن یا تصویر زیر که تغییر درصد آرای دکتر پزشکیان را در دو مرحله اول و دوم انتخاب نشان می‌دهد.
سهم مسعود پزشکیان از آرای هر استان کشور، طی مرحله اول و دوم انتخابات ریاست‌جمهوری 1403
در بررسی تصاویری مانند بالا باید توجه داشت که جمعیت واجدان شرایط در هر استان هم فرق می‌کند؛ ازاین‌رو باید به نمودارهایی مانند جریان آراء توجه کرد که مقدار آراء هر استان و مقصد آن را برحسب مقدار نمایش می‌دهد.
همان‌طور که در نمودار زیر می‌بینید، جریان آرای به‌اصطلاح قومیتی (20٪ برای پزشکیان و 16٪ برای جلیلی)، سهم عمده‌ای از آرای دو نامزد انتخابات را تشکیل نمی‌دهد و جریان آراء از سراسر کشور، «مسعود پزشکیان» را به ریاست‌جمهوری اسلامی ایران رسانده است.
جریان آرای انتخابات ریاست‌جمهوری 1403. برای مشاهده نمودار در ابعاد بزرگ، اینجا را کلیک کنید
5454