هدایت امری الهی و تفویضی است نه اختیاری

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، آیت‌الله جواد غروی علیاری در جلسه 18 تفسیر یونس ذیل آیه «قُلْ هَلْ مِن شُرَکَآئِکُم مَّن یَهْدِی إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللّهُ یَهْدِی لِلْحَقِّ أَفَمَن یَهْدِی إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَن یُتَّبَعَ أَمَّن لاَّ یَهِدِّی إِلاَّ أَن یُهْدَى فَمَا لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ: بگو آیا از شریکان شما کسى هست که به سوى حق رهبرى کند بگو خداست که به سوى حق رهبرى می‌‏کند پس آیا کسى که به سوى حق رهبرى مى‏‌کند سزاوارتر است مورد پیروى قرار گیرد یا کسى که راه نمى‏‌نماید مگر آنکه [خود] هدایت‏ شود شما را چه شده چگونه داورى مى‏‌کنید»(یونس، 35)، گفت: بحث هدایت به تشریعی و تکوینی تقسیم می‌شود در سوره آل‌عمران به هدایت مفصل پرداخته شده است. در این جا سوال مطرح می‌شود که چه کسی می‌‎تواند هدایت یابد، هادی افراد بر ضلالت کیست و یا هدایت تکوینی و تشریعی، چیست؟
این مفسر قرآن ادامه داد: یکی از آیات در خصوص امام علی(ع) همین آیه است. اکثر مفسرین شیعه این آیه را تاویلا مربوط به امیرمومنان و ولایت حقه او دانسته‌اند و اینکه او می‌تواند هادی ما باشد و این طور نیست که هر کسی که مدعی هدایت و ولایت بود باید مورد پیروی قرار بگیرد.
غروی‌علیاری افزود:‌ هدایت امری است الهی و تفویضی است نه اختیاری، هر کس خواست نمی تواند هدایت کند. هر کسی که خداوند به او تفویض کند می‌تواند هادی باشد و باید از او ارشاد گرفت. آیا این درست است که ما از کسانی که خودشان نیاز به هدایت دارند، طلب هدایت کنیم و یا باید از شخصی که در مسند هدایت قرار گرفته و می‌تواند کما هو الحق هدایت کند، پیروی کنیم. این محل سوال است که دنبال کسی برویم که احق به هدایت است برویم و یا هر کسی که مدعی بود را دنباله‌روی نماییم.
وی تصریح کرد: ما می‌گوییم این آیه مختص به امر ولایت حقه الهیه و به امیر مومنین است. در گذشته در خصوص هدایت‌های الهیه صحبت شد. از این جمله قرآن است و آیات آن در جای خود هدایت می‌کنند و جنبه ارشادی دارد، من جمله ائمه دین هادیان هستند و احتیاج به هدایت ندارند و آنها در مسند هدایت هستند و می‌توانند هدایت کنند، آنها هدایت شده ذاتی جلوه الهی هستند.
این مفسر قرآن با بیان اینکه متعلم به‍ما هو متعلم معلم می‌خواهد، گفت: اگر معلم نباشد، متعلم به جایی نمی‌‍رسد شما هر مقدار مطالعه کرده و کتاب بخوانید و علم‌تان را بالا ببرید، اما نفس استاد به شما نخورده باشد، فایده نخواهد داشت و این نفس هدایتی اوست که شما را به جایی خواهند رساند و تبیین و تشریح مطلب احتیاج به معلم خواهد داشت. هر شخصی در هر مسندی احتیاج به معلم دارد، الا معلمان الهی که افراد خاصی هستند.
وی افزود:‌ هادی شخصی است که نه تنها لیاقت هدایت دارد که هادی اش الله است و آنها احق‌ بر امر هدایت هستند و غیر از ائمه دین و ابواب الله، کسی را به عنوان هدایت بر بشر وجود ندارد و ایشان ارتباط خاصی با ذات باری تعالی دارند و مورد توجه انوار سبحانی هستند.
غروی‌علیاری ادامه داد: امور الهی انتصابی است و عقول مردم ضعیف است و نمی‌تواند در این جا نقشی داشته باشند و کسی را که اصلح است، انتخاب کند. آنکس که شایسته خلافت الهی است و رابط بین خلق و خالق را برقرار می‌کند، توسط خدا تعیین نصب می‌شود.
وی تصریح کرد:‌ ما می‌گوییم این آقا یا رییس جمهور بشود، اما در امور الهیه فقط خداوند قدرت انتخاب دارد و هدایت در این جا مخصوص کسی است که احتیاج به هدایت ندارد و هدایتش ذاتی و جبلی است و او اعلم بر وضع مردم، از نظر ظرفیت و لیاقت است فلذا خداوند هادی را تعیین می‌کند. بسیاری از پیامبران ترویج می‌کردند و ائمه خاصی بودند که به مقام هدایت می‌رسیدند. از سوی دیگر در صدر همه پیامبران که در حکم مقدمه بودند، حضرت رسول اکرم(ص) است که درای شریعت سرمدی هستند.