رسیدن به جامعه آرمانی در سایه اندیشه امام خمینی(ره) میسر می‌شود

علی داستانی بیرکی، سرپرست معاونت پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، گفت: امام خمینی(ره) با بینش والایی که داشتند، درد و چالش‌های پیش‌روی جوامع اسلامی را درک کردند و معتقد بودند که این دردها در بین مسلمین جهان مشترک است و می‌توان با یک عزم واحد و همه‌جانبه عقب‌ماندگی‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام که سال‌های سال با آن‌ها درگیر هستند را حل کرد.

نویسنده کتاب «امام خمینی(ره) و بیداری اسلامی» گفت: امام(ره) معتقد بودند مسلمین از هر حیث غنی هستند. در صحیفه امام خمینی جلد 13 صفحه 279 آمده است: «شما مسلمین قدرت اسلام را دارید که بالاترین چیزها و سلاح‌هاست؛ شما مسلمین کشورهای وسیعی دارید و غنی هستید، از حیث همه چیز غنی هستید.»

وی در ادامه افزود: امام خمینی(ره) بر این باور بودند که مالکیت بر اراضی غنی و منابع طبیعی به‌خصوص مخازن عظیم نفتی باعث شده است که ابرقدرت‌های جهانی به کشورهای اسلامی توجه بیشتری کنند و این منابع عظیم را غارت کنند.
سرپرست معاونت پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) اظهار کرد: باور به قوانین آسمانی باعث شد مسلمین در طول تاریخ پیشرفت‌های علمی زیادی کسب کنند. زمانی‌که اروپایی‌ها در بربریت بودند و هرگونه تفکری را مساوی با توحش می‌دانستند، در جهان اسلام عقلانیت حاکم بود. امام خمینی از این ویژگی‌ها به عنوان موقعیت‌های ویژه جهان اسلام یاد می‌کنند؛ متأسفانه مسلمین امروزی کمتر به این ویژگی‌ها توجه می‌کنند.
داستانی بیرکی تصریح کرد: از نظرگاه امام خمینی(ره) کشورهای اسلامی ممالکی غنی هستند اما با وجود غنا، ویژگی‌ها و امتیازهایی که مسلمین دارند همواره با مشکلات و چالش‌های فراوانی درگیر هستند. امام سعی کردند برای این مصائب راهکارهایی ارائه بدهند که در ادامه به بعضی از این راهکارها اشاره می‌کنم. به نظر من بحثی‌هایی که امام(ره) در خصوص مصائب جهان اسلام باز کردند، کاملا جوابگوی نیازهای امروز مسلمین است؛ گویی امام هم اکنون در کنار ما حضور دارند و از نزدیک این مصائب را مشاهده می‌کنند.
وی در ادامه افزود: امام خمینی(ره) معتقد بودند که ابرقدرت‌های جهانی از آگاهی مسلمین در هراس هستند؛ چرا که با بیداری و آگاه شدن آنها منافع غربی‌ها به خطر می‌افتد، در نتیجه همواره تلاش می‌کنند نفاق و دودستگی را در بین مسلمین تشدید کنند. دومین عاملی که امام(ره) به آن تأکید بسیاری می‌کردند، اختلاف سران اسلامی و خیانت آنها به یکدیگر است. امام خمینی در جایی فرمودند: «غفلت مسلمین و خودباختگی دولت‌های اسلامی در مقابل دولت‌های غربی به وضوح مبرهن است. آنها به جای اینکه به خود متکی باشند، همواره به دیگران تکیه می‌کنند.»
نویسنده کتاب «مروری بر اندیشه‌های سیاسی ـ اجتماعی امام خمینی» افزود: از دید امام(ره) استعمارگران در منطقه در طول تاریخ معاصر در پی این بودند که مسلمین را به نحوی از خود واقعی و اسلامی دور کنند. زمانی‌که عقلانیت بر مسلمین حاکم شود، آنها پیشرفت‌های عظیمی خواهند کرد؛ تاریخ خود بهترین گواه این مدعاست. اما زمانی‌که مسلمین از اصل خود بازماندند، به انحطاط و عقب‌ماندگی دچار شدند. به همین دلیل وقتی‌که امام(ره) در مسیر احیای دین گام برداشتند ـ آن دین نابی که رسول الله آورده بود ـ تمام استعمارگران جهان در مقابل ایشان ایستادند.
وی ادامه داد: از دید حضرت امام(ره) کشورهای اسلامی کاملاً بر این موضوع اشراف دارند که استعمار وجود دارد و باید در برابر این نوع سیطره با دیگر مسلمین متحد شوند ولی هیچ‌گاه به تفاهم نمی‌رسند. امام(ره) در یکی از سخنرانی‌های خود می‌فرمایند: «اختلافات موجود، میراث اختلافات موجود در بین سران دول اسلامى است که میراث ملوک‌الطوایفى و عصر توحش است و با دست اجانب براى عقب نگاه داشتن ملت‌ها ایجاد شده است و مجال تفکر در مصالح را از آنها سلب نموده است. روح یاس و ناامیدى که به دست استعمار در ملت‌ها حتى در رهبران اسلامى دمیده شده است آنها را از فکر در چاره‏‌جویى بازداشته است، امید است طبقه جوان که به سردی‌ها و سستی‌هاى ایام پیرى نرسیده‌‏اند با هر وسیله‏‌اى که بتوانند ملت‌ها را بیدار کنند؛ با شعر، نثر، خطابه، کتاب وآنچه موجب آگاهى جامعه است؛ حتى در اجتماعات خصوصى از این وظیفه غفلت نکنند، باشد که مردى یا مردانى بلندهمت و غیرتمند پیدا شوند و به این اوضاع نکبت‌بار خاتمه دهند. باید جوان‌هاى تحصیل‌کرده از این هیاهوى اجانب خود را نبازند، و سرگرم بساط عیش و نوشى که به دستور استعمار براى آنها و عقب نگه داشتن آنها فراهم شده است، نگردند».
داستانی بیرکی افزود: به باور امام(ره) این حکومت‌ها هستند که به واسطه روابط با ابر‌قدرت‌ها مشکلاتی را برای همه مسلمین ایجاد کرده‌اند. امام خمینی(ره) با همه وجود معتقد بودند با توسل به برخی آموزه‌های اسلامی می‌توان مسلمین را نجات داد؛ همان‌گونه که ایرانیان خود را نجات داده‌اند. امام در جایی فرمودند: «این مردم ایران بودند که خود را از زیر یوغ طاغوت نجات دادند».
وی در ادامه گفت: در اندیشه امام خمینی(ره) جهان اسلام باید به یک خودباوری دینی برسند اما این خودباوری به چه معناست؟ امام علی(ع) می‌فرمایند: «درو‌د خداوند بر کسی که خود را شناخت که از کجا آمده است و به کجا خواهد رفت». انسان با این شناخت خود را نجات می‌دهد البته توصیه به خودشناسی در اندیشه متفکران دیگری چون سید جمال‌الدین اسدآبادی، دکترعلی شریعتی و شهید مطهری مطرح شده است؛ این متفکرین نیز همواره مسلمین را به بازگشت به خویشتن خویش دعوت می‌کردند. امام(ره) می‌فرمایند: «مسلمانان باید فرهنگ و اصالت خود را بیابند؛ این باعث نجات آنها می‌شود. اسلام برای نجات آمده است. اسلام دین نجات و دستگیری است». لذا توصیه می‌کنند که به آموزه‌های اسلامی تکیه کنید چرا که دستورها و آموزه‌های اسلامی باعث نجات آدمی می‌شود.
داستانی بیرکی افزود: به نظر من اتحاد و برابری مسلمین، شاه‌ بیت اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) است. از دید ایشان اگر مسلمین اختلافات را کنار بگذارند و اصالت‌های اسلامی را حفظ کنند، می‌توانند بر استعمارگران خارجی و استبدادهای داخلی پیروز شوند. امام(ره) این دیدگاه را زمانی بسط دادند که اکثر متفکرین جهان بر این اعتقاد صحه می‌گذاشتند که دوران دین به اتمام رسیده است و دین افیون جوامع است. اما حضرت امام از دین به عنوان گفتمان نجات‌بخش یاد کردند و بر این تأکید داشتند که بیداری موجب هراس قدرت‌هاست؛ بیداری عامل تحول است. هر حرکت سیاسی ـ اجتماعی که به فعلیت رسیده نتیجه تحول انسان‌ها بوده است. در کشور ما جنبش‌هایی چون «قیام توتون و تنباکو»، «نهضت مشروطه» و «انقلاب اسلامی» نتیجه بیداری مسلمین بوده است.
وی در آخر گفت: امام راحل مرد عمل بودند. ایشان بارها در سخنرانی‌های خود می‌فرمودند: «مسلمانان باید خود را پیدا کنند و بفهمند کشور و شخصیت دارند. در سال 43 همه چیزما را بر باد دادند. اسلام را آنگونه که در روایات هست به مردم نشان بدهید؛ این‌گونه بهتر می‌توانیم خود را نشان بدهیم». به نظر من انقلاب اسلامی ایران یک «انقلاب فرهنگی» است که بر بنیان‌های فکری و عقلانی منسجمی استوار شده است. ما باید در همین راستا حرکت کنیم اما متأسفانه از این مسیر فاصله گرفته‌‌ایم. تجربه ثابت کرده است زمانی‌که به اصل خود بازگردیم و با یکدیگر مهربان‌تر باشیم، در سایه اندیشه پویا و نجات‌بخش امام خمینی(ره) می‌توانیم مسیر و راه پیشرفت را بیابیم.