دوران بارداری

حاملگی تجربه ای هیجان انگیز در زندگی است و به همین علت ،دوستی و خانواده و همچنین اطلاع از تغییراتی که در بدن رخ داده و چه روی خواهد داد ،مهم می باشند .در اغلب مدارس مقداری از آناتومی ، فیزیولوژی و عملکرد بدن انسان تدریس می شود و بسیاری از دختران و پسران جوان ،مسایلی را در رابطه با ازدواج ،مسایل جنسی و زایمان مطالعه می کنند اما این اطلاعات جورواجور ،ناچیز و سطحی بوده و زوج های جوان را برای آینده آماده نمی سازد .
اکثردختران تحصیل کرده بین سنین 18 تا 25 سال و به هر حال ،عده ای بلافاصله پس از اتمام مدرسه یعنی 16 تا 17 سال ازدواج می کنند .بهترین سن داشتن اولین بچه بین 20 تا 25 سال بوده و اولین حاملگی در صورت ازدواج در سنین پایین تر بایستی مقداری به تأخیر انداخته شود .

شروع حیات

یک زندگی جدید در زمان باروری ،پس از یکی شدن اسپرم با تخمک شروع می شود .در زمان عمل جنسی ، میلیون ها اسپرم آزاد شده به طرف بالای واژن رفته و سپس از طریق گردن رحم وارد رحم می شوند .بسیاری از این اسپرم ها می میرند ،ولی 2000 تا
3000 عدد به لوله های فالوپ می رسند .از این تعداد ، تنها یک اسپرم ، تخمک را بارور خواهد ساخت .
تخمک گذاری معمولاً در روز پانزدهم دوره ی قاعدگی روی می دهد ،اما بین روزهای 13 تا 15 می تواند ایجاد شود .اگر تخمک آزاد نشده باشد ، اسپرم تا 72 ساعت می تواند در داخل رحم زنده بماند .تخمک بارور شده در لوله ی فالوپ به طرف رحم حرکت کرده و در آنجا سریعاً شروع به رشد می کند . تا زمانی که بچه به دنیا می آید ،این سلول منفرد به اندازه ی دو بیلیون سلول تکثیر و ترتیب می یابد .

تعیین جنسیت

پادشاهان ،همسران خود را که برای شان پسر نمی آوردند طلاق می دادند و بسیاری زنان برای به دنیا آوردن دختر مقصر شمرده می شدند زیرا شوهر و بقیه فامیل خواهان پسر بوده اند .اینک کشف شده است که اسپرم شوهر تعیین کننده ی جنسیت فرزند می باشد نه تخمک زن .اما این حقیقت را بسیاری از مردم نمی دانند .در میان 23 جفت کروموزم در هر سلول ، یک جفت کروموزوم جنسی وجود دارد .در جنس مونث ، این دو کروموزوم یک جور بوده (هر دو X)، در حالی که در جنس مذکر دو کروموزوم ، متفاوت هستند (یکی X و دیگری Y).هر کدام از زوجین ، یک کروموزم از خود را در تشکیل بچه شرکت می دهند از آنجایی که جنس مؤنث دو کروموزم X دارد ، همیشه یک کروموزم X را شرکت می دهد .جنس مذکر می تواند کروموزوم X یا Y خود را در لقاح شرکت دهد .اگر لقاح با اسپرم حاوی X انجام شود ، بچه دارای کروموزومxx بوده یعنی جنس ماده خواهد داشت و اگر با اسپرم حاوی Yانجام شود،بچه دارای کروموزوم xYبوده و جنس نر خواهد داشت.

حاملگی چند قلو

دو قلوزایی شایع ترین شکل حاملگی چند قلویی می باشد .حاملگی دو قلویی از دو قسمت شدن یک تخمک بارور شده توسط یک اسپرم حاصل می شود (دو قلوهای همسان ).در این دو قلویی ،هرجنین دارای کیسه ی آمینونی جدا بوده ولی جفت مشترکی دارند .دو قلوهای همسان همیشه جنس و ظاهر یکسانی دارند .دو قلوهای غیر همسان از دو تخمک جدا که توسط دو اسپرم جدا بارور شده اند حاصل می شوند .دو قلوهای غیر همسان کیسه ی آمنیونی جدا و همچنین جفت جدا از هم دارند .حاملگی سه قلویی چهار قلویی و پنج قلویی کمتر شایع بوده و هنگامی که ایجاد می شوند ، جزء خبرهای جالب روزنامه ها می گردند .

چگونه از حاملگی مطلع می شوید ؟

خانمی که دوره های قاعدگی منظم داشته و یک دوره ی بدون قاعدگی برایش به وجود آمده است ،می تواند حامله شده باشد .یک دوره ی قاعدگی به هر حال ممکن است به علت اضطراب ،تحریکات هیجانی و یا بیماری به تأخیر افتد . از طرف دیگر برخی خانم ها پس از حامله شدن یک یا دو دوره ی خونریزی را دارند که میزان آن کمتر و دوره ی کوتاه تری دارد احساس پری در پستان ها ممکن است یکی دیگر از علایم حاملگی باشد .برخی خانم ها ممکن است ضعف صبحگاهی داشته باشند .علت دقیق شناخته نشده اما به نظر می رسد که به علت افزایش هورمون استروژن باشد .بسیاری از خانم ها حتی یک روز هم تهوع ندارند برخی اشتهای خود را از دست داده و عده ای میل به بعضی غذاها و عدم میل به بعضی غذاها (ویار )را خواهند داشت .یک عقیده ی معروف وجود دارد که زنان حامله تمایل به مواد ترش پیدا می کنند و اغلب به عنوان یک علامت اولیه ی حاملگی بشمار می رود .این امر ممکن است به علت تهوع باشد .برخی خانم ها تمایل شدید به خوردن گل یا گچ و کاهگل دیوار پیدا می کنند ؛که این امر احتمالاً به علت کمبود آهن و کلسیم می باشد .

دوره ی حاملگی

به محض اطلاع ازحاملگی باید جهت اثبات حاملگی و مراقبت های پزشکی و پیگیری متعاقب در کلینیک های بارداری طی دوره ی حاملگی ،به پزشک مراجعه نمایید .تصمیم مراجعه به یک مرکز بهداشتی ،بیمارستان یا مطب خصوصی بستگی به کیفیت مراقبت موجود و خواست شما دارد .
دوره ی طبیعی حاملگی ،280 روز (40 هفته )پس از اولین روز دوره ی آخرین قاعدگی می باشد .رژیم غذایی مادر،وضعیت عمومی ، سلامت او و میزان حرکات بدنی که انجام می دهد ،همه دارای اثراتی می باشند .بنابراین مراقبت های مناسب بارداری طی دوره ی حاملگی ضروری می باشد .طی حاملگی ، رشد بچه بستگی به جفت ،بند ناف و کیسه ی آمنیونی دارد .جفت یک شبکه ی پهن از عروق خونی می باشد که به رحم متصل بوده و از طرف دیگر بوسیله ی بند ناف به جنین وصل شده و از طریق آن،مواد غذایی به جنین می رسند .
کیسه ی آمنیونی ،یک کیسه ی پر مایع بوده که جنین را در برابر ضربه حفظ می کند .رشد جنین طی حاملگی موجب اتساع رحم می شود .در هفته ی 20 ، رحم در سطح ناف و در هفته ی 28 ، چهار انگشت بالاتر از سطح ناف قرار گرفته و در هفته ی 36 ،کل شکم را اشغال می کند .
در هفته ی 12 اکثر اعضاء درشت نظیر کلیه ها ،کبد ، روده ها ، ریه ها و اندام ،شکل می گیرند در حالی که طول جنین 9 سانتیمتر و وزن آن 14 گرم است .
در هفته ی 20 ،حرکات جنینی هنگامی که در مایع آمنیونی تکان می خورد ، حس شده و ضربان قلب او بوسیله ی گوشی شنیده می شود .در هفته ی 32 ، جنین وضعیت سر به پایین را در رحم به خود گرفته و به تدریج سر در لگن قرار می گیرد .گاهی این امر اتفاق نمی افتد ؛ به طوری که باسن بچه در لگن (وضعیت بریچ )یا کودک به طور افقی در رحم قرار می گیرد .
سه ماهه اول حاملگی دارای اهمیت زیادی می باشد زیرا همان طور که اشاره شد ، طی این مدت ،اعضاء بدن بچه نظیر مغز ،کلیه ها ، چشم ها و گوش ها و همچنین اندام ها ایجاد می شوند .طی این مدت از مصرف هر گونه دارو بایستی پرهیز نمود .برخی داروها می توانند برای رشد بچه داخل رحم خطرناک بوده و نبایستی بدون تجویز پزشک مصرف شوند .

مراحل رشد جنین

مصرف بعضی داروها در اواخر حاملگی می توانند موجب نقصان هوشیاری پس از تولد نوزاد گردند .طی دوران شیردهی ، داروها ممکن است از طریق شیر به بچه منتقل شده و برخی هیچ اثری روی کودک نداشته باشند .
برخی عفونت ها مخصوصاً سرخجه ،طی سه ماهه ی اول حاملگی ممکن است موجب ناهنجاری برخی اندام ها و همچنین ضایعات قلبی ،کاتاراکت (آب مروارید )مادزادی یا عقب ماندگی ذهنی در بچه گردند .پس از سه ماهه ی اول ، احتمال آسیب به جنین کمتر می باشد .

سقط

هرخانم حامله در مورد سقط یا افتادن بچه نگرانی دارد .در برخی خانم ها احتمال سقط از بقیه بیشتر می باشد و برخی سقط های مکرر دارند .اکثر سقط ها در سه ماهه اول حاملگی روی داده که به علت نقص نطفه می باشند .یعنی این که تخمک یا اسپرم ضایعه داشته است ؛به عبارت دیگر :سقط یک روش طبیعی در خلاص شدن از جنین ناهنجار می باشد.سقط هایی که بعد از این مدت رخ می دهند به علت برخی علل مربوط به مادر نظیر دیابت ،عملکرد ناهنجار غده ی تیروئید ، فشار خون بالا ، سیفلیس یا ناهنجاری های رحم و گردن رحم می باشند .تب بالا یا اسهال ، ممکن است همچنین باعث انقباض رحم و القای سقط گردد .
به محض جاری شدن خون و یا دوره های درد در قسمت پایین شکم نظیر دردهایی که بعضی خانمها طی قاعدگی متحمل می شوند ،باید به پزشک مراجعه نمود و استراحت مطلق داشت .

اولین معاینه

بایستی دراولین فرصت پس از اطلاع از حاملگی ،به پزشک متخصص زنان و مامایی مراجعه نمود .
پزشک تاریخچه ای از بیماری های قلبی و همچنین حاملگی موجود از شما کسب کرده و معاینه ی کاملی به عمل خواهد آورد .او فشار خون را اندازه گرفته ،وزن و قد را ثبت نموده و آزمایش خون و ادرار را درخواست می کند. پزشک ،پس از یک معاینه ی کلی ،اندازه ، شکل و وضعیت رحم را بررسی می کند تا زمان حاملگی را مشخص کرده و این که آیا با مدت عدم قاعدگی مطابقت می کند یا خیر.پزشک به قلب جنین به وسیله ی گوشی که روی شکم زن می گذارد گوش فرا می دهد.پزشک همچنین لگن را اندازه گیری می کند تا اندازه ی کانال زایمانی را تعیین نماید و اطمینان حاصل شود که آیا می توان به طور طبیعی زایمان را انجام داد یا خیر .
آزمایش خون برای تشخیص کم خونی و تعیین گروه خون وRH انجام شده و فشار خون و آزمایش ادرار هربار که به پزشک مراجعه می کنید ،صورت می گیرد.تشخیص سریع مسمومیت حاملگی یا دیابت بسیار مهم می باشد .

اولتراسونوگرافی

در سال های اخیر ،اولتراسونوگرافی به طور وسیعی در پیگیری مامایی استفاده می شود امواج صدایی با فرکانس بالا روی شکم متمرکز شده و تصویری را در صفحه ی تلویزیون مربوط به خود یا صفحه کاغذ رسم دستگاه ایجاد می کنند .این تصویر،ظاهر بچه ،اندازه ،وضعیت ، جفت و موارد دیگر را نشان می دهد .این وسیله می تواند حاملگی را زودتر از سایر روش ها تشخیص داده و ابزار بسیار مفیدی برای پیگیری و تخمین رشد جنین می باشد .
وزن دقیق جنین و هرگونه انحراف از میزان رشد طبیعی می تواند توسط این وسیله تعیین گردد.تصاویر اولتراسونوگرافی می توانند اعضاء ناهنجار ، میزان مایع آمنیونی موجود ،همچنین محل جفت را روی دیواره ی رحم و اندازه ی دقیق سربچه را مشخص نماید .این وسیله مخصوصاً برای زنانی که دیابت و فشار خون بالا داشته و به نظر می رسد که شکم بیش از حد بزرگ یا کوچک طی دوره ی حاملگی دارند یا در مورد خونریزی واژینال ،سودمند می باشد .
به هرحال ،برخی متخصصان نسبت به استفاده ی بیش از حد وابستگی شدید به آن به عنوان وسیله ی ارزشمند طی معاینات مامایی تا حدی محافظه کارانه عمل می کنند .پزشک با توجه به زمان مناسب بررسی و موارد لازم برای تکرار ،سونوگرافی را توصیه خواهد کرد .

آمینوسنتز

در این عمل ، مایع آمینوتیک ،از رحم کشیده شده و برای ناهنجاری های احتمالی جنین مورد آزمایش و تجزیه قرار می گیرد .بهترین زمان برای این عمل در هفته ی 12 تا 16 حاملگی بوده و سلول های مایع برای ضایعات احتمالی مورد بررسی قرار می گیرند تعداد زیادی از ناهنجاری های جنینی ، شامل سندرم داون و اسپینابیفیدا می توانند تشخیص داده شوند .

گروه های خونی

چهار گروه خونی وجود دارند ؛O،AB،B،A.گروه خون یک صفت ارثی می باشد اطلاع از گروه های خونی مهم است ،زیرا ممکن است نیاز به انتقال خون ایجاد گردد .در اکثر کشورهای پیشرفته این مورد ، قسمتی از تاریخچه ی پزشکی هر فرد می باشد .

عامل RH

اکثریت جمعیت (85 تا 90 درصد )دارای این عامل می باشند .چنین افرادی ، Rh مثبت و افراد بدون این عامل ، Rh منفی نامیده می شوند . به طور طبیعی این عامل اهمیتی ندارد ولی در صورتی که مادر Rh منفی دارای جنین Rh مثبت باشد ، مشکلاتی به وجود می آید .اولین بار که این وضع ایجاد شود ، عوارضی به طور معمول وجود ندارد مگر اینکه مادر سابقه قبلی انتقال خون با Rh مثبت داشته باشد .به هرحال ، پس از زایمان ، خون Rh مثبت بچه ممکن است وارد جریان خون مادر شده که منجر به تشکیل آنتی بادی مواد خارجی در بدن مادر می گردد .طی دومین حاملگی ، اگر جنین ، باز هم خون Rh مثبت داشته باشد ، این آنتی بادی ها از جفت به جریان خون جنین رفته و بر
سلول های قرمز خون جنین اثر می گذارد .این امر ممکن است منجر به صدمه ی مغزی گردیده و بنابراین هر مورد یرقان بایستی به دقت پیگیری شود . اگر یرقان شدید باشد تعویض خون ممکن است ضروری گردد .موارد خفیف تر با نور درمانی تحت معالجه قرار می گیرند .
برای جلوگیری از تشکیل آنتی بادی در مادر، مادر بایستی یک تزریق از آمپول روگام (گلوبولین آنتی D )بلافاصله پس از زایمان داشته باشد .این امر از عوارض در حاملگی بعدی جلوگیری می کند .مادر با Rh منفی باید آزمایشهای منظم خون برای آنتی بادی های طی حاملگی داشته باشد .

محل زایمان

زایمان می تواند در بیمارستان ،خانه های بهداشتی یا منزل انجام گیرد ولی پزشکان ترجیح می دهند که زایمان در بیمارستان یا خانه بهداشتی صورت گیرد که همه ی امکانات و وسایل مهیا می باشد و مخصوصاً برای موارد زیر توصیه می شود :
1 ـ سن مادر زیر 18 یا بالای 30 سال .
2 ـ داشتن سابقه ی پزشکی نظیر دیابت ، بیماری قلبی یا کلیوی ، فشار خون بالا و کم خونی .
3 ـ اولین بچه یا چهارمین بچه به بعد .
4 ـ حاملگی دو قلویی .
5 ـ عدم تجانس Rh.
6 ـ سابقه ی عوارض در زایمان قلبی.
7 ـ سابقه ی بیماری یا مرگ کودک قبلی ، چند روز پس از زایمان .
8 ـ پایین قرار نگرفتن سر بچه .
9 ـ زایمان زود رس یا زایمان سر موقع ولی با جثه ی کوچک بچه .
پدر و مادر بایستی برای محل حاملگی ،خریدهای لازم و آماده کردن خود جهت بچه دار شدن برنامه ریزی داشته باشند .هر دو باید لذت و هیجان و همچنین مسئولیت پدر و مادری را تقسیم کنند .

حاملگی زیباست

حاملگی ، مزاحمت برای زن نیست .بلکه ، شکل و هیکل شما همان طور که قبلاً بوده نمی باشد ولی نوعی زیبایی دیگر در آن نهفته است.بسیاری از خانم ها معتقدند که بهترین حالت و خوشحالی را در زمان حاملگی داشته اند .موها می درخشند ،چشم ها برق می زنند و پوستشان روشن و گرم می شود مثل اینکه در حال تشعشع هستند .

رژیم غذایی طی حاملگی

عقاید بی شماری جهت آنچه برای زن حامله خوب است و آنچه که خوب نیست وجود دارد .همین قدر کافی است تا به یاد آورید که بایستی هر چه را که می خورده اید ،بخورید و تنها کمی بیشتر از قبل رژیم غذایی بایستی شامل غلات نظیر گندم ،برنج و سبزیجات و میوه جات ، تخم مرغ ، گوشت یا ماهی باشد . برای گیاهخواران توصیه می شود که روزی نیم لیتر شیر و مقدار بیشتری ماست یا پنیر برای تأمین پروتیین کافی مصرف نمایند هنگامی که برای رشد خود و فرزندتان باید به طور کافی چیزی بخورید ،از موادی که باعث افزایش وزن زیاد می شوند نظیر سیب زمینی سرخ کرده ،خامه ، شیرینی ، کلوچه پوره ی سیب زمینی ،آجیل و ... خودداری کنید .در برخی از مناطق مرسوم است که به زن حامله نوعی شیرینی همراه با کره و آجیل می دهند .این موارد را به حداقل برسانید تا مادر شوهر خود را راضی کرده باشید !
احتیاج شما به خوردن ،تنها حدود 300 کیلوکالری بیشتر از آنچه قبلاً می خورده اید می باشد .از دست دادن وزن پس از زایمان مشکل تر از چاق شدن در حاملگی است .بهتر است که طی حاملگی اضافه وزن بیشتر از 12 کیلوگرم نداشته باشید که این اضافه وزن به این صورت تقسیم می شود :
وزن بچه = 3 تا 3/5 کیلوگرم
جفت و مایع رحم = 1/5کیلوگرم
اضافه وزن پستان و رحم = 1/5 کیلوگرم
مایع اضافی بدن = 2/5 کیلوگرم
افزایش ذخیره چربی = 3/5 کیلوگرم
پس از زایمان ، وزن بدن حدوداً 4 کیلوگرم بیشتر از زمان قبل از حاملگی است .این اضافه وزن به تدریج طی چند ماه آینده رفع خواهد شد .
برخی خانمها ،به علت بیماری ،سوء تغذیه ، کار بدنی شدید یا سایر علل محرومیت ممکن است اضافه وزن کمتری را طی حاملگی کسب کنند .آن ها کودکان با وزن کمتری را به دنیا خواهند آورد .در صورت افزایش ناگهانی در وزن یا ورم پاها بایستی سریعاً به پزشک مراجعه نمود .
طی حاملگی نیاز به انرژی (کالری )، پروتئین ، ویتامین ها ، و مواد دیگر بیشتری وجود دارد .یک خانم حامله ، محتاج 2300 کیلوکالری و 60 گرم پروتئین در هر روز می باشد غلات و حبوبات ، همه کالری و قسمتی از پروتئین را تأمین می کنند .سبزیجات ،
آهن و ویتامین های ، آ ، ب و تا حدودی ث را تأمین می نمایند .اگر چه دانه ی گندم عدس و سبزیجات برگی حاوی مقادیر زیادی آهن می باشند ولی قابلیت استفاده ی آن با مواد جایگزین فصلی محدود شده است .سبزیجات نظیر سیب زمینی ، چغندر ، گوجه فرنگی ، گل کلم ممکن است منابع بهتری از آهن باشند زیرا مواد مهار کننده کمتر و ویتامین ث بیشتری داشته که به جذب آهن کمک می کند .شیر ، همراه با سبزیجات میزان کلسیم اضافه مورد نیاز را تأمین می کند .رژیم گیاهخواری ، پروتئین کافی و ویتامین را تأمین می کند به شرط آن که همراه با سالاد ، میوه جات ، شیر و فراورده های لبنی نظیر ماست و پنیر باشند .تخم مرغ یک غذای عالی بوده که توسط بسیاری از گیاهخواران مصرف می شود .خوردن سالاد همراه با وعده های غذایی و میوه را روزی یک یا دو بار به صورت عادت در آورید .شما پس از دو تا سه ماهگی حاملگی بیشتر از قبل احساس گرسنگی خواهید کرد و بایستی بین هر وعده ی غذایی ، غذای مختصری یا میوه بخورید که بهتر از خوردن زیاد غذا فقط در هر وعده ی غذایی است .اگر صبحانه را دیر می خورید ، نان یا بیسکویت همراه چای یا قهوه صبح ، بخورید .از چای یا قهوه زیاد پرهیز کنید زیرا موجب سوزش سر دل می شوند .آن ها همچنین جذب آهن را مهار کرده و نبایستی با غذا یا بلافاصله بعد از غذا ، نوشیده شوند .
پخت و پز در ظروف آهنی ، مقداری آهن به غذا اضافه می کند ،اما ویتامین ث را تخریب می کند .ویتامین «ث » به جذب آهن کمک می کند .
بنابراین غذاهای غنی از ویتامین ث نظیر گوجه فرنگی ، لیمو ، پرتقال ، همراه با غذا بایستی مصرف شوند .
محدوده ی بی ضرر مصرف الکل حاملگی به سختی قابل اندازه گیری می باشد .الکل می تواند باعث سقط جنین ، نوزاد کوچک یا مرده گردد .

شکایات جزیی در زمان حاملگی

احساس شما بستگی به طرز برخورد با حاملگی دارد .بسیاری زنان احساس خوبی را بیش از هر زمان دیگری دارند .ایشان سلامتی و خوشحالی را با تمام وجود احساس می کنند .هر مرد در خانواده ، مخصوصاً پدر باید به این امر توجه داشته و اطمینان و حمایت کافی برای مادر فراهم آورد .گاهی به جای خوشحالی و لذت ،یک احساس نگرانی و افسردگی به علت تفکر در مورد مشکلات احتمالی و یا مسایلی که می شنوید یا می خوانید ، به وجود می آید .
اگر واقعاً احساس ناراحتی می کنید ، با همسر و یا پزشک خود مشورت نموده یا در این مواقع کتاب جالبی را مطالعه نمایید تا ذهنتان از مسئله دور شود اگر احساس خستگی می نمایید ، اندکی بنشینید یا دراز بکشید .
مواردی از مشکلات جزیی که ممکن است شما را آزار دهند در ذیل آورده می شوند :

تهوع

این مورد برخی خانم ها را آزار داده در حالی که دال بر بیماری نیست .در صبح بدتر بوده ولی ممکن است در تمام روز ادامه داشته باشد .احساس تهوع با شکم خالی ،بیشتر و فقط با آروغ زدن همراه می باشد .گاهی اوقات بوی غذاها می توانند موجب این امر گردند .
خود را بیش از حد خسته نکنید .شکم خود را خالی نگه ندارید .از ابتدای صبح صبحانه خورده و یا با چای صبح ، بیسکویت و نان مختصری میل نمایید.وعده های غذایی بیشتر ،با مقدار کمتر غذا بسیار بهتر از دو وعده غذایی با حجم زیاد می باشد مقدار کافی آب ،آبلیمو یا هر نوشیدنی دلخواه را مصرف نمایید .هیچ دارویی را بدون مشورت پزشک مصرف نکنید .تهوع ، پس از ماه سوم حاملگی متوقف می شود .

ویار (طلب یا تنفر چیزی )

بسیاری از خانمها طی حاملگی دچار ویار می گردند . این امر ممکن است میل شدید به خوردن یک غذای خاص باشد و معمولاً ترشی و میوه های ترش ترجیح داده می شوند برخی میل به گل ، رنگ یا گچ پیدا می کنند .
حس بویایی طی حاملگی می تواند قوی تر گردد .ممکن است یک انزجار به بوی نفت و مشتقات آن ایجاد شود .

سوزش سر دل

این حالت معمولاً در چند هفته آخر حاملگی بروز می کند . احساس سوزش در قسمت بالای شکم و گاهی مزه ی تلخ و تند در دهان ایجاد می شود .این حالت به علت اثر هورمون های حاملگی روی عضلات لوله گوارش و در نتیجه رانده شدن مقداری اسید معده به طرف بالا یعنی مری می باشد .همچنین فشار رحم بر روی معده یکی دیگر از دلایل آن است .
از خوردن غذای پر حجم ،سرخ کرده و پر چربی پرهیز نمایید . یک تا دو ساعت قبل از خواب سعی کنید حداقل غذای ممکن را بخورید . اگر بهبود پیدا نکردید ،با پزشک خود مشورت نمایید .

انقباض پا (گرفتن عضله ی پا )

خانم حامله ممکن است در نیمه شب با درد عضله ی پا از خواب بیدار شود . این امر ممکن است به علت کمبود کلسیم باشد اما بیشتر به علت کاهش جریان خون در نتیجه پیشرفت حاملگی است .طی حمله ی انقباض سعی کنید عضلات درگیر را کشش داده و ماساژ دهید .گاهی اوقات ، کمی نمک اضافی می تواند کمک کننده باشد .

یبوست

یبوست طی حاملگی بسیار شایع است و تصور می شود به علت هورمون های حاملگی با اثر شل کنندگی روی عضلات روده بوده که کارهای فرد را تحت تأثیر قرار می دهد همچنین ، بزرگ شدن رحم فشار بیشتری را روی روده وارد نموده و مسئله را مشکل تر می نماید .قرص های آهن نیز می توانند منجر به یبوست گردند .
اقدامات ساده متعددی نظیر نوشیدن مایعات ، خوردن میوه جات بیشتر و سالاد ، کمک کننده است خوردن سوپ نیز مفید می باشد .
از مسهل ها بایستی اجتناب ورزید مگر آنکه کاملاً ضروری بوده و بایستی قبل ازمصرف آن ها با پزشک مشورت نمود .

بی خوابی

به علت رشد اندازه ی شکم و تکان های بچه درون رحم ، ممکن است نتوانید به راحتی دراز کشیده و خواب به صورت یک مشکل در می آید .برای رفع این مشکل ، در هر وضعیتی که احساس راحتی می نمایید ، استراحت کنید . وضعیت راحت شما برای جنین نیز مطلوب بوده و هیچ وضعیت خاصی برای آن بد و مضر نمی باشد .شما می توانید حتی در صورتی که برای تان مطلوب می باشد ،روی شکم بخوابید .حمام گرفتن و نوشیدن مایع گرم در بستر به آرامش دادن مادر کمک نموده و خواب را تسهیل می نماید .

همورویید (بواسیر )

یبوست و فشار جنین در حال رشد ممکن است منجر به بواسیر گردد که اغلب خونریزی نموده و بسیار دردناک است .به کار بردن کمپرس سرد موجب بهبودی نسبی می شود .از یبوست به وسیله ی خوردن سالاد ، سبزیجات و میوه های بیشتر جلوگیری کنید
مقدار کافی آب بنوشید در صورتی که بهبود حاصل نشد با پزشک مشورت نمایید .

تورم مچ پا و اندام تحتانی

این حالت به علت افزایش آب بدن طی حاملگی می باشد .در وسط روز یا هر زمان دیگر که می توانید ، دراز کشیده و یا در حالت نشسته پاها را از سطح زمین بالاتر قرار دهید .از ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید ، صندل یا کفش های مناسب بپوشید و مصرف نمک را محدود نمایید .با پزشک خود مشورت کنید زیرا این امر ممکن است اولین علامت مسمومیت حاملگی ، وضعیت ویژه به علت حاملگی ، بوده و با افزایش فشار خون همراه باشد .

تغییرات پوستی

برخی خانم ها لکه های تیره ای در گونه های شان ایجاد می شود .علت این حالت شناخته نشده ولی پس از زایمان محو می گردند . پوست شکم و پستان ها تحت کشش قرار می گیرند .زیرا اندازه شان طی حاملگی افزایش
می یابد .اگراضافه وزن زیاد باشد ، همین حالت در روی بازوها و ران ها مشاهده می شود .
این نشانه های تحت کشش قرار گرفتن ،رنگ روشن تری داشته و پس از زایمان ، و برگشت بافت ها به جای اولیه ، به طور ناچیزی مشخص می باشند ، مگر آن که اضافه وزن شدیدی حاصل شده باشد .در این حالت ، این تغییر در نتیجه افراط در خوردن باقی خواهد ماند .

تکرر ادرار

این علامت کاملاً طبیعی بوده زیرا فشار از ناحیه ی رحم روی مثانه وجود دارد ،اما اگر هرگونه علامت دیگر نظیر سوزش یا ناراحتی در ادرار کردن وجود داشت ، بایستی به پزشک مراجعه نموده و آزمایش ادرار انجام شود .

علامت های خطرناک در حاملگی

اغلب مشکلات حاملگی می توانند پس از مدتی به پزشک گزارش شوند ولی برخی علامت ها می توانند دال بر یک فوریت پزشکی بوده و بایستی سریعاً به پزشک مراجعه نمود .شما بایستی درصورت وجود هر کدام از موارد زیر سریعاً به پزشک مراجعه نمایید :
1 ـ هر گونه خونریزی یا ترشح خونی از واژن .
2 ـ تب بیشتر از 38 درجه سانتیگراد که همراه با سرماخوردگی نمی باشد .
3 ـ تهوع شدید با استفراغ بیشتر از 3 بار در ساعت .
4 ـ تورم دستها و صورت مخصوصاً اگر ناگهانی باشد .
5 ـ تاری و محوی بینایی ، به خصوص اگر نقاط یا خطوط موجی پیش چشم مشاهده شود .
6 ـ توقف حرکات جنینی.
7 ـ سردرد شدید مداوم.
8 ـ درد شدید شکم که به وسیله ی حرکات روده ای و تخلیه مدفوع بهبود نمی یابد .
9 ـ وجود جریان یا قطرات آب از واژن .
10 ـ تکرار ادرار همراه با احساس سوزش .
11 ـ هر گونه تصادف ،سقوط از بلندی یا سایر ضربات .

مسافرت طی حاملگی

سفر در زمان حاملگی به شرط آن که خود را بیش از حد خسته ننمایید ،هیچ ضرری ندارد .بایستی از تنه خوردن و فشرده شدن در قطارها و اتوبوسهای شلوغ اجتناب کرد .
ماه های اواسط حاملگی ،بهترین زمان مسافرت می باشند ، زیرا خطر کمتری برای سقط وجود دارد .چند هفته قبل از موعد زایمان ، بهتر است که در خانه مانده و بیشتر استراحت نمایید .

ورزش و تمرین بدنی طی حاملگی

از ورزش های شدید بایستی پرهیز نموده ،اما برخی تمرینهای بدنی نظیر قدم زدن ، شنا کردن یا بازی بدمینتون به طور منظم مفید می باشند .کارهای خانه می توانند همانند قبل تداوم داشته باشند .توصیه می شود که در نیمه روز استراحت نموده و پاها را بالا نگه دارید .

مراقبت از سینه ها

سینه ها ها همانند سایر نقاط بدن احتیاج به نظافت دارند و روزی یک یا دو بار حمام بسته به آب و هوا ،توصیه می شود .صابون نبایستی روی نوک سینه هامالیده شود زیرا چربی طبیعی روی آن را می زداید .اگر نوک سینه ها کوچک یا تو رفته می باشند ،آن ها را هنگام تعویض لباس یا حمام گرفتن به آرامی به طرف خارج ماساژ و کشش دهید .نوک سینه های کوچک و تو رفته موجب اشکالات در شیردهی کودک می شود .
منبع:کتاب شما و فرزندانتان
/خ